Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
07 August 2019 | Story Charlene Stanley | Photo Stephen Collett
Prof Francis Petersen, Prof Puleng LenkaBula, William Bulwane and Min Thoko Didiza
Prof Francis Petersen, UFS Rector and Vice-Chancellor; Prof Puleng LenkaBula, Vice-Rector: Institutional Change, Student Affairs, and Community Engagement; Mr Kwekwe William Bulwane, Free State MEC for Agriculture and Rural Development; and Ms Thoko Didiza, Minister of Agriculture, Land Reform and Rural Development, who presented the 2019 Charlotte Maxeke public lecture.

“This work is not for yourselves. Kill that spirit of self. Do not live above your people. Live with them.” 
These famous words by Charlotte Maxeke, one of South Africa’s leading academic and social pioneers, formed the thrust of Minister Thoko Didiza's public lecture in a packed Equitas Auditorium on the UFS Bloemfontein Campus, three days before South Africans celebrate Woman’s Day.

The Agriculture, Land Reform and Rural Development Minister urged her audience to heed the “rich lessons this remarkable woman holds for our generation today”, in a lecture with the topic: Feminist Leadership, Intergenerational Dialogue on Knowledge, Agriculture and Sustainable Futures.

Educational pioneer

Referring to Maxeke’s many academic and cultural achievements, Minister Didiza pointed out that, “Her educational achievements did not make her see her fellow Africans any differently. It made her want to change their lives for the better.”
She called Maxeke a “true feminist, with an inclusive vision to fight for the betterment of all South Africans”.

This was echoed by Prof Francis Petersen, UFS Rector and Vice-Chancellor, in his welcoming address. He singled out the fact that Maxeke used to spend long hours tutoring her less skilled classmates while still at school.
“This wonderful example of using your own knowledge to make a real impact in the lives of others, is something we at the University of the Free State truly salute,” he said.  

Women’s conversation on land

On the topic of land reform, Minister Didiza referred to the fact that countries all over the world were involved in a ‘continuous process’ of land reform. She appealed to all South Africans to get involved in dialogues around the land issue.
“I know the pain and the cries of African people when it relates to land. But I don’t hear the cries and concerns of our white compatriots. Because until we understand each other’s pain, we will never be able to navigate the future.”
Minister Didiza then called for a ‘women’s conversation on land’, as she believed women to be ‘calmer’ than men and more inclined to collaborate with and listen to one another on an issue that is vital to all South African communities. 

Knowledge should lead to action

Minister Didiza said she believed universities had an important role to play in “gaining collective knowledge to solve problems”, and that agriculture should be a key focus area here – “benefitting from innovations in other sectors”.
“We need to urgently revitalise agriculture to once again bring glory to the Free State,” she said.
 “Knowledge means nothing if not translated into action and solutions for the problems we face in South Africa,” she concluded.

The Charlotte Maxeke lecture has been presented annually since 2009. Previous speakers include Minister Angie Motshekga, Prof Hlengiwe Mkhize and Dr Frene Ginwala.
 
Who was Charlotte Maxeke?

The CMM Institute describes her in this way:
“Charlotte Mannya-Maxeke (1871–1919) was a pioneering South African woman who was passionate about inclusivity, education and evangelism. She grasped every opportunity presented to her and accomplished many notable firsts during her lifetime.”
These ‘firsts’ include:
- being the first black woman in South Africa to obtain a BSc degree (at Wilberforce University in the United States of America in 1901);
- being the first woman to participate in the King’s Courts under King Sabata Dalindyebo of the AbaThembu;
- being the first African woman to establish a school (in Evaton, with her husband, in 1908);
- being the only woman who attended and contributed to the first African National Congress (ANC) conference in 1912; and
- being the co-initiator, organiser, and first President of the Bantu Women’s League, founded in 1918.

News Archive

UV vestig hom afgelope eeu as leier op verskeie terreine
2004-05-11

Michelle O'Connor - Volksblad - 11 Mei 2004

Ondank terugslae nou 'n 'gesonde volwassene'

HOEWEL die Universiteit van die Vrystaat (UV) vanjaar sy eeufees vier en met 23 000 studente die grootste universiteit in die sentrale deel van die land is, was dié instelling se geboorte glad nie maklik nie. MICHELÉ O'CONNOR het met prof. Frederick Fourie, rektor, oor die nederige begin van dié instelling gesels.

DIE behoefte aan 'n eie universiteit in die Vrystaat het reeds in 1855, kort ná die stigting van Grey-kollege, kop uitgesteek.

Grey se manne het hulleself teen 1890 begin voorberei om die intermediêre B.A.-eksamens af te lê. Dié eksamen het hulle toegang gegee tot die tweede jaar van 'n B.A.-graad aan die destydse University of the Cape Good Hope, nou die Universiteit van Kaapstad.

"Presidente F.W. Reitz en M.T. Steyn het destyds albei die stigting van 'n universiteit hier bepleit. Die grootste rede was sodat die seuns van die Vrystaat nie weggestuur word nie.

"Dié twee se droom is op 28 Januarie 1904 bewaarheid toe ses studente hulle onder dr. Johannes Bril, as hoof/rektor van Grey-kollege, vir die graad B.A. ingeskryf het. Dié graad is aanvanklik deur die Kaapse universiteit toegeken.

"Net die klassieke tale soos Latyns en Grieks, die moderne tale, Nederlands, Duits en Engels, filosofie, geskiedenis, wiskunde, fisika, chemie, plant- en dierkunde is aanvanklik aangebied.

"Die UV se geboue het gegroei van 'n klein tweevertrek-geboutjie wat nou naby Huis Abraham Fischer staan, en verblyf in die Grey-kollege se seunskoshuis," sê Fourie.

Volgens hom is die universiteit se eerste raad en senaat tussen 1904 en 1920 saamgestel. Die eerste dosente is aangestel en die eerste geboue opgerig. "Dié tyd was egter baie moeilik.

"Die instelling het teen 1920 net 100 studente gehad en was geldelik in die knyp. Daar was geen vaste rektor nie en geen vooruitgang nie. Vrystaatse kinders is steeds na ander universiteite gestuur.

"Ds. J.D. Kestell, rektor van 1920 tot 1927, het egter dié instelling finaal gevestig.

"Hy het self studente van oor die hele Vrystaat gewerf en geld by onder meer kerke en banke ingesamel. Kestell het selfs Engelse ouers oortuig om hul kinders na die Greyuniversiteitskollege (GUK) te stuur en teen 1927 het dié instelling met 400 studente gespog.

"In die tydperk tussen 1927 en 1950 het die GUK weer verskeie terugslae beleef.

"In dié tyd was dit onder meer die Groot Depressie en die Tweede Wêreldoorlog. Die armblanke-vraagstuk het regstreeks op studente en dosente ingewerk en die politieke onderstrominge van dié tyd het die instelling ontwrig.

"Die GUK het egter oorleef en die Universiteitskollege van die Oranje-Vrystaat (UKOVS) is in 1935 gebore," sê Fourie.

Hy sê in dié tyd is verskeie fakulteite gevestig en teen 1950 het die UKOVS met 1 000 studente gespog.

Teen 1950 het dit 'n onafhanklike universiteit geword en die naam is verander na die Universiteit van die OranjeVrystaat (UOVS).

Dié tydperk is gekenmerk deur Afrikaner- en blanke selfvertroue en heerskappy. Studentegetalle het tot 7 000 in 1975 gegroei en heelwat vooruitgang het in dié tyd plaasgevind.

"Tussen 1976 en 1989 sukkel dieuniversiteit weer met onder meer ekonomiese krisisse, die land se politieke onstabiliteit en word die UOVS geï soleer.

"Een ligpunt in dié tyd is die toelating van die eerste swart studente, die nuwe Sasol-biblioteek en die fakulteit teologie wat die lig sien.

"Tussen 1990 en vanjaar het die UOVS verskeie op- en afdraandes beleef. Die universiteit doen nie net die eerste stappe van transformasie nie, maar begin ook aan 'n beleid van multikulturaliteit werk.

"Die UOVS se naam verander in 1996 na die Universiteit van die Vrystaat/University of the Free State en in 2001 word die Sotho-vertaling bygevoeg.

"Geldelike druk en probleme neem drasties toe en personeel word gerasionaliseer.

"Teen 2000 begin die UV met 'n draaistrategie en studentegetalle neem tot meer as 23 000 toe," sê Fourie.

Hy sê die UV het die afgelope eeu nie net verskeie terugslae oorleef nie, maar homself ook op verskeie gebiede as 'n leier gevestig.

Die universiteit behaal sy eie geldelike mikpunte, neem 'n nuwe taalbeleid van veeltaligheid aan en herbelê in personeel.

Die instelling inkorporeer die kampusse van die Vista- en Qwaqwa-universiteit en groei internasionaal.

Die UV vestig ook fondamente van 'n institusionele kultuur van verdraagsaamheid, geregtigheid en diversiteit.

"Die baba het in die afgelope eeu 'n gesonde volwassene geword."

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept