Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
11 October 2019 | Story Eugene Seegers | Photo Eugene Seegers
Tutu-Jonker Prestige lecture
Ingrid Mostert and Nathlene van Wyk, both from the Office of the Dean of the Faculty of Theology and Religion, with guest speaker, Prof Nico Koopman (SU), and the Dean of Theology and Religion, Prof Rantoa Letšosa.

The “rich Christian logic of Luther tells us this: ‘Forgiveness is the first word.’ It invites, facilitates, anticipates, and comes to fruition in contrition.” With these words, Prof Nico Koopman, Vice-Rector: Social Impact, Transformation, and Personnel at Stellenbosch University (SU) sought to reach the hearts of those who attended the UFS Faculty of Theology and Religion’s annual Tutu-Jonker Prestige Lecture on 19 September 2019. 

Prof Koopman’s chosen theme was No Future without Justice: The Forgiveness-Logic of Desmond Tutu and Willie Jonker, which focused on these ‘prophets of forgiveness’ as well as the praise and critique they received as a result of their actions.

On Forgiveness

Delving into the history of the relationship between these two prominent theologians, Prof Koopman first revisited the emotional scene when, in 1990, Prof Willie Jonker pleaded for forgiveness on behalf of the Dutch Reformed Church and the Afrikaner nation at an ecumenical conference in Rustenburg, describing it as personal, yet representative. This confession spoke of justice versus injustice, saying that injustice is a stumbling block to reconciliation. Later, Prof Jonker would be criticised for making this confession ‘on behalf of’ the church and white Afrikaans-speaking South Africans, yet even some of his former critics and others defended his actions. Jonker also maintained that a confession of guilt, of sin or wrongdoing, was necessary to enable reconciliation and forgiveness; action was needed to overcome these stumbling blocks. According to Prof Koopman, Prof Jonker’s logic of reconciliation follows that of the apostle Paul, in which justice is essential to the at-one-ment or atonement, reconciliation.

Next, Prof Koopman reviewed Archbishop Tutu’s unequivocal, representative, and vicarious forgiveness, for which he, too, was criticised. Prof Koopman equated this forgiveness with Lutherian tradition, as mentioned at the outset. This belief is grounded in the scriptural principle found in the Lord’s Prayer in Matthew 6:12: To forgive others, just as we have been forgiven. Prof Koopman said this amounted to passing on and sharing our forgiveness as received from God to those who have sinned against us in some way.  

Drawing from the Christian parable of the Prodigal Son in Luke 15:11-32, Prof Koopman said the road is paved for real restitution, forgiveness is available. In the parable, the father of the prodigal son ran to him and greeted him even before he could make his confession: “In the space of the hospitality of forgiveness, justice flourishes,” said Prof Koopman. “Tutu granted forgiveness with justice in mind.”

 On Justice

Justice is known as Summum Bonum, or ‘Highest Good’. Archbishop Emeritus Tutu’s message is still: ‘Seek justice’. According to Romans 14:17 and Isaiah 65:17-25, future blessings in God’s kingdom, such as peace and joy, flow from justice.

Referring to the South African Constitution, Prof Koopman said dignity is a foundational value. Recalling the 2015 #FeesMustFall protests, he said this highlighted how essential it is for dignity to be linked with justice in practice.

 Concretely seeking justice

Prof Koopman mentioned several areas in which one could ‘seek justice’ now, everywhere, and concretely ‘next door’, saying: “Human rights need right humans.”

“Firstly, break rape culture as a quest for justice NOW!” Prof Koopman described rape as oppression, cruelty, barbarism, ‘thingification,’ and dehumanisation; a violation of the most precious, cherished gift — a fellow human being.
 
Second, he said, is to oppose racism and racial determinism, especially in the field of research. Third, seeking socioeconomic liberation and fulfilling socioeconomic rights, such as access to healthcare, housing, and education.

Lastly, seeking wise hospitality and association with other races, nationalities, and cultures. Following the Tutu-Jonker Logic involves advancing justice as embracing, not alienating. 

 Porcupine Journey (‘Ystervarkpad’)

In conclusion, Prof Koopman related how porcupines need to huddle close together to conserve their body heat during cold winter nights. However, every time they get close to another porcupine, their quills prick each other, causing them to pull away. Yet, their survival depends on their overcoming those small injuries in order to benefit from each other’s body heat. 

He compared this to the situation in South Africa: There are old and new sores that require continuous confessing and offering of forgiveness. He concluded: “Embracing justice means drawing closer together to survive and thrive. Don’t seek to be right all the time; what is most important is to be forgiven. This makes our joint quests for justice sustainable.”

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept