Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
18 October 2019 | Story Leonie Bolleurs | Photo Leonie Bolleurs
Human Settlements Conference
Attending the first National Student Conference for Human Settlement students were, from the left: Dr Anita Venter, Lecturer in the Centre for Development Support; Phelani Mkhize, master’s student in Urban and Regional Planning; Prof Maléne Campbell, Head of the Department of Urban and Regional Planning at the UFS; and Nhlakampho Mahlalela, also a master’s student in Urban and Regional Planning.

“This invitation by the University of the Free State (UFS) comes at a critical moment when we begin to roll up our sleeves in an attempt to transform the lives of our people, and in efforts to modernise our cities and towns to attain sustainable livelihoods.” This was the words of the MEC for Public Works, Infrastructure and Human Settlements, Tshidi Koloi, on attending the first National Student Conference for Human Settlement. 

“The urban population of the world has grown rapidly – from 751 million in 1950 to 8 billion in 2018. How do we plan for rapid urbanisation?” Koloi asked. 

“We turn to the academic world for continuous research in various fields related to the development of human settlements. The role of the university and of this department cannot be overestimated. Clearly, we need to forge partnerships where our department can benefit from ongoing research towards the improvement of its value chain and programmes. In return, government could offer bursaries and internship opportunities for students.”

Integrate communities

More than 130 students from the Nelson Mandela University, the UUniversity of KwaZulu-Natal, the University of the Witwatersrand, and the UFS attended the conference to gain a better understanding of the challenges, policies, and practices of human settlements. The conference also allowed students the opportunity to not only engage with key members of government, but also with each other and delegates from the private sector.

Head of the Department of Human Settlements, Tim Mokhesi, said his department’s objective with housing for the future is to integrate communities; not to separate them because they are poor. If we separate communities, our next struggle will be a class struggle. 

“South Africa is in a crisis in terms of human settlement. In the past years, there was an exponential growth in informal settlements – 300 to 3 000 (with 143 in the Free State); the housing budget shrank, and local authorities do not have the capacity to deal with informal settlements. Can the few of us make a sufficient and significant contribution? Seeing your commitment as students is what gives us hope for a better future for all,” Thomas Stewart, Lecturer in the UFS Department of Urban and Regional Planning, said. 

content photo 1
Attending the launch of the new Bachelor of Spatial Planning Honours with specialisation in Human Settlements were, from the left: Thomas
Stewart, Lecturer in the UFS Department of Urban and Re-gional Planning;  Tshidi Koloi,  MEC of Public Works, Infrastructure and
Human Settlements;  and Pura Mgolombane (Dean of Student Affairs at the UFS). (Photo: Leonie Bolleurs)


Innovative and inclusive re-housing

Students experienced two fieldtrips, one to the Hillside View Development Project, where the focus was on mixed housing. This project is part of the Mangaung Metro Municipality’s five-year integrated human settlements plan. According to developer Freddie Kenney, the project needs to be a development model for South Africa to change the picture of social housing. 

The second site visited was the Innovative Housing Building Project: Qala Phelang Tala, where peo-ple are trained to build their own houses. “It is a very easy process,” said Dr Anita Venter, Lecturer in the Centre for Development Support, who is lecturing Human Settlements Theory in the Department of Urban and Regional Planning. Since 2013, she was involved in the building of five houses. 

The latest building project at the Meraka Cultural Village in Roodewal, outside Bloemfontein, is a stu-dent-led project where they learn to develop a basic shelter suitable for survival in a future, post-natural, and climate-crisis world that will become between 2 and 4 degrees Celsius warmer within the next century. “It is important for people to build in climate-friendly ways,” Dr Venter said. 

She continues: “The project seeks to also renew, restore, and revitalise communities.” Sebabatso Mofama, who now helps with training, built this house similar to the one where she comes from in the Eastern Cape. “It is where I feel at home,” she said. 

The human aspect 

Dean of Student Affairs,Pura Mgolombane, touched on the human aspect of human settlements. “We first need to see the human in human settlements. ‘Yebo’, meaning I see you. See the human and develop quality houses.”

The event coincided with the launch of the new Bachelor of Spatial Planning Honours with specialisation in Human Settlements. The first two students graduated in April this year.
Content photo 2
Thapelo Chacha, master’s student in Urban and Regional Planning at the UFS, MEC Tshidi Koloi, and Sebabatso Mofama, mentor in the
Innovative Housing Building Project: Qala Phelang Tala. (Photo: Leonie Bolleurs) 





News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept