Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
10 June 2020 | Story Leonie Bolleurs | Photo Supplied
Prof Zakkie Pretorius, left, plays a significant role in providing pathology support to the plant breeding industry.Prof Liezel Herselman contributes to plant breeding in Southern Africa by training and mentoring the plant breeders of the future.

The Southern African Plant Breeders’ Association (SAPBA) recently bestowed prestigious awards upon Prof Zakkie Pretorius, Research Fellow in the Department of Plant Sciences at the University of the Free State (UFS), and Prof Liezel Herselman, Associate Professor in the same department. This institution strives to maintain high ethical standards and norms, contributing to stable, sustainable agriculture.

During the 13th Southern African Plant Breeders’ Association symposium, Prof Herselman was presented with a Fellow Award and Prof Pretorius with Honorary Membership. They received the awards for their services to and promotion of the SAPBA objectives, together with their exceptional contributions to plant breeding. 

Provide food for the nation
Over the years, Prof Pretorius, who has extensive expertise in diseases of field crops – more specifically the rust diseases of small grain cereal crops – has played a significant role in providing pathology support to the plant breeding industry. He has also conducted ground-breaking pathology research on rust diseases in field crops. In 2019, he co-authored an article that appeared in Nature, the world’s leading multidisciplinary science journal. He is also shortlisted as a 2020 finalist in the Lifetime Award and Special Theme Award (Plant Health) of the National Science and Technology Forum. Furthermore, he regularly attended and participated in biennial conferences and supervised plant breeding students working on plant disease projects. 

Prof Herselman contributes to plant breeding in Southern Africa by training and mentoring the plant breeders of the future. “As a lecturer of fourth-year and honours Plant Breeding students, as well as supervisor and promoter of master’s and doctoral students, I am in the fortunate position to teach and mentor my students in one of the newest fields of plant breeding, namely marker-assisted plant breeding. All future plant breeders need this knowledge to make a success of their breeding programmes. Our students are the future plant breeders who will provide food to the nation,” she says. 

"As a plant pathologist, I am privileged to have been able to contribute to the quest for disease resistance in crop improvement and to have been recognised for it.” – Prof Zakkie Pretorius
The highest honour
Prof Pretorius view recognition by the industry – in this case, the plant breeding fraternity – as the highest honour for someone working in agricultural science. “As a plant pathologist, I am privileged to have been able to contribute to the quest for disease resistance in crop improvement and to have been recognised for it. I am also extremely grateful to colleagues and co-workers who have contributed over many years to the establishment of a productive and influential research group at the UFS,” he says.

Prof Herselman shares this sentiment. She says: “It means so much to me to know that I have made a difference and an impact on my students’ lives. It is a privilege to have the opportunity to work with under- and postgraduate students and to see them grow.”

She continues: “We strive to send out well-rounded students who can make a difference in the workplace and the community. This award means that I have succeeded in this goal, even though I do my work because I am passionate about it and not to receive recognition.”

Fight against fungal disease continues
Prof Pretorius continues to be involved in studies on host plant resistance and pathogenic variability. 

As a molecular plant breeder, Prof Herselman is pushing on with research focusing on the development of wheat lines with improved disease resistance. The work that she is doing makes a difference on both national and international level. “As part of my current research programme, we have made rust- and Fusarium head blight-resistant wheat lines available to South African breeding companies for use in their breeding programmes. The lines developed at the UFS will in a small way contribute towards the fight against fungal diseases in South Africa, thus securing the yield and livelihoods of farmers and consumers,” she says.

Her master’s and doctoral students who have completed their studies, also take the knowledge they gained at the UFS back to their countries and workplaces where they ultimately add value, especially contributing towards the fight against hunger. 

"“We strive to send out well-rounded students who can make a difference in the workplace and the community. This award means that I have succeeded in this goal, even though I do my work because I am passionate about it and not to receive recognition.” – Prof Liezel Herselman

News Archive

You touch a woman, you strike a rock
2004-11-02

Prof. Engela Pretorius van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe by die Universiteit van die Vrystaat het die kwessie omtrent feminisme aangespreek tydens haar intreerede met die onderwerp, You touch a woman, you strike a rock: Feminism(s) and emancipation in South Africa .

Prof. Pretorius het gesê: “Die geskiedenis van feminisme oor die algemeen kan in drie fases verdeel word, waarna verwys word as golwe. Eerste-golf-feminisme (19de eeu) het die fokus geplaas op die beskerming van vroueregte in die openbare terrein, spesifiek die reg om te stem, die reg tot onderrig en die reg om middelklas beroepe en professies te betreë.

Vroeë tweede-golf-feminisme word onthou vir hoe dit moederskap geteoretiseer het as synde ‘n onderdrukkende instelling. Slagspreuke van die 1970s was die persoonlike is polities en susterskap is magtig. Prof. Pretorius sê beide slagspreuke bevestig die idee dat vroue universeel onderdruk en uitgebuit word en slegs deur erkenning van dié situasie kan vroue die strukture wat hul onderdruk verander.

‘n Belangrike aspek van die derde golf van die feminisme-teorie is post-moderne feminisme wat diversiteit en verskille onderstreep. Die poging van hierdie feministe is afgestem op alle vorme van onderdrukking. Vroue van kleur het ook hul ontevredenheid uitgespreek gedurende die derde-golf-feminisme. Die feminisme van vroue van kleur word gekenmerk deur verskeie kwessies en talryke intellektuele standpuntinnames wat neerslaga vind in verskillende terme, soos Afrika feminisme of ‘womanism, sê prof. Pretorius.

Afrika-feminisme dui protes aan teen die wit/westerse geskiedenis en die wit/westerse dominansie binne feminisme. Afrika-vroue het besef dat hul onderdrukking verskillend is van dié van wit vroue en daarom is ‘n ander proses van bevryding nodig. Die Westerse feministiese praktyk om swart vroue by die bestaande feministiese ontologie te voeg, is nie voldoende nie omdat hul unieke ondervindings van slawerny, kolonialisme, onderdrukking deur mans en armoede nie uitgedruk word nie.

‘Womanism’ het tot stand gekom as gevolg van ‘n eksplisiete rassekritiek teen feminisme. Dit is ten gunste van die positiewe uitbeelding van swart mense. Dit word gekenmerk deur kulturele kontekstualisasie, die sentraliteit van die gesin en die belangrikheid daarvan om mans in te sluit.

Die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika is verwant aan hul geskiedenis van onderdrukking as gevolg van patriargie. Vroue van verskillende rasse, kulture en klasse het patriargie op verskillende wyses in en variërende mate van erns ervaar. Onder voor-koloniale patriargie het vroue min sê gehad oor huwelikskeuses omdat mans dié besluite gedomineer het.

Die Nederlandse en Britse patriargale erfenis het neerslag gevind in die ideologie van die volksmoeder. Onderwyl dit veral manlike skrywers was wat die beeld van die vrou as versorger en tuisteskepper bevorder het, het vroue self ook hieraan ‘n aandeel gehad, sodat die volksmoeder volwaardig deel geword het van die Afrikaner nasionalistiese mitologie. Alhoewel middel- en werkersklas vroue met dié beeld geïdentifiseer het, het nie alle Afrikaanse vroue die ideologie aanvaar nie.

Onder die Victoriaanse erfenis was Britse vroue beperk to die private eerder as die openbare lewe. Die skeefgetrekte onderrigsisteem wat vroue in huishoudelike loopbane gekanaliseer het, die mag van mans oor hul vroue se eiendom en ‘n tekort aan toegang tot mag en geld het verseker dat vroue by die huis gebly het.

Wit Engelssprekende-vroue het die grootste geleentheid gehad om patriargie uit te daag vanweë hul toegang tot onderwys en die blootstelling aan liberale waardes, sê prof. Pretorius. Liberale vroue soos Helen Joseph en Helen Suzman het ‘n belangrike rol gespeel om in 1930 stemreg vir wit vroue in Suid-Afrika te verseker en het voortgegaan om ‘n rol te speel in die bevryding van swart vroue gedurende die vryheidstryd.

Die feminisme wat onder swart vroue ontwikkel het, was ‘n erkenning van die gemeenskaplike stryd met swart mans om die verwydering van die juk van eksterne onderdrukking en eksploitasie. Swart vroue in aktiewe en onafhanlike politiese rolle het tegelykertyd mans se aannames omtrent hul meerderwaardigheid asook die rassewette van die staat uitgedaag. Daarom kan ons sê dat die feminisme wat hier ontwikkel het, te voorskyn gekom het as gevolg van vroue se betrokkenheid by en toewyding tot nasionale bevryding, sê prof. Pretorius.

Institusionalisering is nie herlei tot magsvoordele nie, want gelykheid is nie in beleidsprogramme geïnkorporeer nie. Die hervestiging van sleutel aktiviste van die vrouebeweging in die regering het die stryd om genderbillikheid verander na ‘n projek wat deur die regering gelei word, sê prof. Pretorius. Ongelukkig word terreine van verandering buite die grense van die regering verwaarloos. Dit kan slegs aangespreek word deur ‘n aktiewe en feministiese stem in die burgerlike samelewing.

“Dit is my oortuiging dat formele instellings vir vroue binne die staat oor die lang termyn slegs effektief kan wees indien daar ‘n effektiewe feministiese vroue-beweging buite die staat in stand gehou word wat die grondslag waarop sosiale beleid gevorm word, kan uitdaag en bevraagteken. Daarom, A luta continua (die stryd duur voort),” sê prof. Pretorius.

Mediaverklaring
Uitgereik deur: Lacea Loader
Mediaverteenwoordiger
Tel: (051) 401-2584
Sel: 083 645 2454
E-pos: loaderl.stg@mail.uovs.ac.za
2 November 2004

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept