Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
25 May 2020 | Story Keamogetswe Juries, Dimakatšo Veronica Masenya, Mamokoena Mokoena, and Joy Owen | Photo Photo by Magda Ehlers from Pexels

At the start of our democracy, four years into her existence, President Mbeki offered a new hopeful vision that was inclusive of our African compatriots to the north. In her rebirth, South Africa masqueraded as the land of milk and honey; a land to which the destitute, hopeless, and impoverished citizens of the rest of Africa would flee as they escaped hunger, failed states, failing healthcare systems, and certain death in the countries of their birth. In response, we treated our African neighbours variably, but most notably (and newsworthy) as pariahs of the South African state and its citizens. In short, we treated them as outsiders, akin to waste, to be erased from the South African psyche and landscape.

Yet, these African others have a history that is mired in the depths of our South African soil – they have been digging into the richness of our land, excavating diamonds, gold, and copper for decades. Mozambican. Basotho. Zimbabwean. Since the late 1970s and 1980s, Congolese, predominantly from the Democratic Republic of the Congo, first arrived in South Africa as highly educated professionals – doctors, dentists, mathematicians, and lecturers – and were employed by the South African state; then as entrepreneurs, educated refugees, and working-class asylum seekers. Soon other Africans arrived from Nigeria, Cameroon, Ghana, Liberia, Senegal, and Somalia. So too, our South Asian compatriots from Bangladesh, India, and Pakistan. 

If we are to believe headline reports over the past 15 years, acceptance of those African migrants living in South African townships has been predominantly negative, with widespread xenophobic attacks against particularly working-class black African ‘foreigners’. They have been maimed, killed, and robbed of their dignity in various ways, because their citizenship was not secured within the foothills of South African soil. They have been harangued, harassed, and brutalised, because they could not speak a South African language (or so we are led to believe); they have been questioned, humiliated, and shot at by police in random raids or random searches in the streets of Johannesburg. They have been harassed in hair salons and threatened with kidnapping; they have been thrown from moving trains, necklaced and killed in Bloemfontein, Masiphumelele, Bellville, Pretoria, Philippi, Katlehong and elsewhere in South Africa. The horror of these events, these experiences, should lead to outcries. Provide a moment of pause. And yet, they have not. 

Some commentators argue that the violence meted out against our African brothers and sisters is indicative of a violent South Africa. Xenophobia is thus subsumed under the aberrant reality of a violent South African population, as embodied and expressed through a virulent, oppressive, and toxic hyper-masculinity. To subsume xenophobic or Afrophobic violence in this way ironically captures African nationals as part of the contemporary South African story, enmeshed within our collective present of high unemployment, and continuing racial, gendered, and deep social inequalities. However, we are not encouraged to perceive this subtlety and nuance. Rather, prior to the arrival of  COVID-19 in South Africa, xenophobia were commonplace on the streets, in taxis, in supermarkets, in Home Affairs offices, at schools, at universities, at local clinics, in townships, and in barbershops; if not in deed, then in thought and in word. The psychological distancing created by the word makwerekwere – a reference to African migrants among us – still stings. 
Yet other stories exist too. For example, as xenophobia made headlines in South Africa in 2008, residents in Makhanda (then Grahamstown) protected immigrant spaza-shop owners. Women, in particular, discouraged looting of spaza shops, arguing – as elsewhere in South African lokshins – that foreing nationals fed the hungry and protected the destitute from complete and utter ruin. They allowed umama to purchase essentials such as maize meal, oil, sugar, and tea on credit. Child-headed households, old-age pensioners, and other destitute households were also assisted.

Some residents begrudgingly commented that ‘these foreigners’ worked together, combining their money and buying in bulk. By buying in bulk, they were able to purchase more products, and offer these to consumers at lower prices than their South African counterparts. The land of milk and honey had become competitive, and rather than respond to competition proactively by creating solidarity networks among themselves, many South African spaza shop owners fell into ruin.

As government’s plans for its citizens are shared during COVID-19, the silence on serving the needs of the African migrant population is deafening. Small business owners, students, barbers, cooks, hairstylists, car park attendants, pastors, traders, and entrepreneurs – they too are affected, with no recourse to government’s coffers as non-citizens. As non-citizens, government does not perceive them as bona fide beneficiaries of the state; their assumed rootlessness and statelessness leave them in a precarious quagmire, reliant on handouts from local South African and other diasporic organisations. Yet, their labour too contributes to the ticking over of South Africa’s economy. Just like you and me, they purchase food in supermarkets or vegetables from hawkers on the street; they pay taxi fares, pay university fees (much higher than South Africans), need medical care and attention, participate in illicit undertakings, fall in love, marry, live and die. More pertinently, in the time of COVID-19, they – like South Africans – also shared what they have and more with South Africans in need.


Educational migrants
From the suspension of academic activities to the total shutdown of the country, little has been noted about the experiences of African educational migrants. The suspension of academic activities on 16 March led to the closure of South African universities in an attempt to limit movement and gatherings on campuses. This reality forced students to head home. Those educational migrants who could not return home for various reasons, were accommodated by certain higher education institutions and remain in lockdown on campuses, separated from immediate family and the familiarity of ‘home’.  These are anxious times.

Stop for a moment and conjure up the feelings, smells, experiences, and attachments related to home. Imagine the smile of your grandmother, the sound of your siblings’ laughter, the earthy, homely smell of your mother’s cooking; the heat of the day, the shade sought under the tree in the backyard, gossiping with favourite cousins, your grandmother, or aunt. Get lost in the stoicism of your father, and the familiar sounds of home. The sound of padded feet moving down the passage; the click of the kettle as it boils water for the day’s morning beverage. The radio or TV tuned in to the news. All of this and more provide the backdrop of familiarity, comfort, and casual belonging, ‘back home’. All of this, gone with the stroke of an ordinary ballpoint pen held by the hand of President Ramaphosa, ratifying the closure of South Africa’s borders. Gone.

Access to medical care and attention
Hard lockdown rules, including physical distancing, curtailed movement via taxis within provinces, no interprovincial travel, and a ban on street vendors and entrepreneurs limited the movement of vectors of transmission – human beings – irrespective of nationality, race, gender, age, and profession. An early attempt at curtailing movement included the closure of South Africa’s borders, which left numerous circular and economic migrants from Zimbabwe, Malawi, and Mozambique in limbo. Provision was made for African migrants whose visas expired before or during lockdown. However, asylum seekers whose request for asylum has been denied, as well as undocumented migrants, have not been provided for. 

On 15 April 2020, the Centre for Human Rights and the Centre for Applied Legal Studies issued a plea to government to ensure the inclusion of African migrants in updated frameworks for healthcare during COVID-19. This plea was not without reason. Research shows that undocumented and legal migrants have met with disdain from various medical personnel when seeking urgent medical care in South Africa. Yet, the nature of the virus knows no borders. It doesn’t check your legality or illegality, nor does it ask to see your bar-coded South African identification document or identity card. 

The situation we find ourselves in demands that every individual resident in South Africa be screened, tested for, and treated for COVID-19. There is no room for medical discrimination, as the efforts to curb the exponential increase in the infection rate could be nullified by this act. The vulnerable among us, irrespective of nationality, should be assisted with the promise of amnesty from prosecution and persecution. The failure to include African migrants, however categorised, threatens every other individual in her environment; and as the virus is non-discriminatory, it behoves South Africans to follow suit.

At death’s door
The government gazette dated 2 April 2020 prohibits all forms of social gatherings, with the exception of funerals. As per the rules, the number of mourners attending a funeral or cremation service should not exceed fifty.  A permit for attending funerals or cremation services is obtained from the nearest magistrate’s office or police station.  The applicant must produce documents such as the death certificate, and in cases where the death certificate has not yet been issued, a sworn affidavit must be submitted. The regulation further stipulates those who are eligible to attend funeral or cremation services. Relatedness to the deceased is defined as ‘close’ and is measured by blood, marriage, and/or caregiving bonds/responsibility.

These strict measures are meant to safeguard and protect the living from infection with COVID-19.  As President Ramaphosa said, “we have decided to take the urgent and drastic measures to manage the disease, to protect the people of our country, and reduce the impact of the virus on our society and on our economy”, when addressing the nation on 15 March 2020. 

The reference to ‘people of our country’ highlights the elephant in the room – who are the people of our country? Is the reference specific to those born in South Africa, and who thus enjoy citizenship?  Or is it inclusive of migrants from the African continent, however defined? If the President’s protection extends to include migrants, how will migrant deaths be managed? The closure of our international borders have scuppered attempts to repatriate the mortal remains of the deceased; and as fears rise that COVID-19 can still be spread by the dead, will the body of an African migrant be buried or cremated in South Africa?  Health authorities advised that cremation is the best method for dealing with a COVID-19 death. Yet, in the African context, cremation is complicated as it opposes certain belief systems. Further, mortuary facilities in South Africa are scarce and hardly able to respond to the potential need created by South African deaths, whether from COVID-19 or something else. Given this context, will African migrants finally be treated with dignity and respect in death?

Not every black African migrant crossing into South Africa is illegal or disempowered. There are middle-class nurses, dentists, doctors, university professors, mechanical engineers, businessmen, and researchers. However, they are not newsworthy, as their class status often removes them from physically violent persecution in local townships. In this extended COVID-19 moment, race and class are interlinked, as during segregation and apartheid in South Africa. So is nationality, gender, and health status. Depending on the social configuration of your identity, further confirmed by the national documents you carry, your chance of surviving COVID-19 in South Africa waxes or wanes.  Your access to healthcare, to state assistance in the form of food aid or a social grant, depends on your citizenship status; and your health and/or death is mediated through your predefined status, inclusive of your citizenship. 
The South African government will have numerous obstacles to remedy the further devastation and destitution of its citizens. We hope that the idea and characterisation of South African citizens will be inclusive of our African brothers, our African sisters, and their children. Born in South Africa, these South African children have a right to safety and security, healthcare, food, and education. Their parents too. 

In the next few weeks and months, as we move through various stages of lockdown, we should not erase ‘other Africans’ in our midst. Our humanity and our collective health are intimately interwoven with the healthy existence and humanity of others – whether South African or other African – resident in South Africa. The disease does not discriminate. Neither should we.  As James Baldwin said, “Where all human connections are distrusted, the human being is very quickly lost”. And as we as South Africans often say, ‘I am because you are’. Umuntu ngumuntu ngabantu.

News Archive

UV-koshuislewe moet help om toekoms vir jong mense te bou, sê rektor in Volksblad-artikel.
2007-08-20

UV-koshuislewe moet help om toekoms vir jong mense te bou, sê rektor.

Leierskap en vernuwing van denke en praktyke ten opsigte van koshuise is noodsaaklik as die Universiteit van die Vrystaat (UV) van ’n verdeelde kampuslewe wil wegbeweeg, skryf Prof. Frederick Fourie, rektor en visekanselier van die UV in Volksblad.


SEDERT die UV-raadsvergadering van 8 Junie vanjaar, waar nuwe beleidsriglyne vir diversiteit in koshuise aanvaar is, is talle menings oor hierdie uiters belangrike en sensitiewe kwessie gepubliseer.

Vir die UV en die land is sulke debatvoering noodsaaklik en wil ons dit graag aanmoedig. Ek het elke standpunt noukeurig gelees en verstaan die irritasies, die beangstheid en die verwagtinge wat deur die raadsbesluit geskep is en die verskillende menings wat gepubliseer is.

Dat die bestuur van diversiteit ’n komplekse aangeleentheid is, word in hierdie debat weerspieël. Ook dat die mense in hierdie land nog worstel met die nalatenskap van ’n ingewikkelde verlede.

Dit word byvoorbeeld weerspieël in menings met terme soos “hulle” en “ons”, en veralgemenings oor (dikwels negatiewe) eienskappe wat aan “hulle” toegedig word. Dit is deel van ’n groter ongemaklikheid met mense wat “anders” is.

Opponerende standpunte pleit vir verdraagsaamheid en aanvaarding. Ander handel oor vrese van taalverdringing, veral wat Afrikaans betref.

Die vraag is of ons hier in die Vrystaat regtig wil voortgaan – soos nou die geval is – om ’n samelewing te skep waar jong mense en die leiers van môre in twee parallelle wêrelde leef, een wit, een swart, geskei op grond van taal, kultuur en ras – sonder om mekaar se wêrelde, denkwyses, drome, teleurstellings, vreugdes en pyn te verstaan.

Dit is die werklikheid van koshuise op die hoofkampus van die UV. Waar die parallelmedium-¬onderrigbeleid die onbedoelde uitwerking het om studente in grootliks wit Afrikaanse en swart Engelse klasse te verdeel, is die gekombineerde uitwerking erg.

As rektor is dit uit ’n breë opvoedkundige oogpunt vir my ontstellend as ek met wit finalejaar-¬studente in koshuise praat en hulle sê vir my dat hulle nog nie gereed is vir ’n rasgemengde omgewing nie, terwyl hulle binne maande in so ’n omgewing sal moet werk.

Net so ontstellend is dit wanneer jong swart leiers geen ervaring het van vriendskappe en van noue samewerking met wit studente nie.

Dit laat ’n mens wonder of die universiteit nie in sy opvoedkundige taak met hierdie studente misluk het nie.

Sonder twyfel speel koshuise ’n deurslaggewende rol in die vorming van inwoners se denke en sosiale opvoeding. Koshuislewe het ook ’n sterk impak op die res van die studentelewe op die kampus. As ons wil wegbeweeg van ’n verdeelde kampuslewe, is leierskap en vernuwing van denke en praktyke ten opsigte van koshuise noodsaaklik.

Oor die afgelope 10 tot 15 jaar het die UV sy leierskap in Suid-Afrikaanse hoër onderwys getoon deur verskeie inisiatiewe, soos byvoorbeeld die akademiese en navorsingsvernuwing, die tydige instelling van ’n parallelmedium-taalbeleid, ons samelewingsdiensleerbeleid en beslis ook deur die aanstelling van personeel uit die aangewese groepe.

Sulke leierskap is ook nou nodig in die hantering van ons koshuislewe. Dit is deel van ons vordering as universiteit wat trots is op sy innovering, sy uitnemendheid en sy billikheid.

Vandaar die besluit van die raad van die UV om integrasie in koshuise te begin. Hierdie besluit herbevestig eintlik ’n beleidsbesluit van tien jaar gelede, naamlik om ’n diversiteitsvlak van 30% in koshuise te bereik. Dit word aanvanklik ingevoer by eerstejaars.

In die praktyk beteken dit dat ’n koshuis soos Huis Abraham Fischer, wat 125 lede het en ongeveer 30 eerstejaars, in 2008 ongeveer tien nie-wit studente moet inneem.

Die beleidsriglyne is ’n gebalanseerde middeweg tussen die verskeie standpunte waarna die bestuur geluister het in die konsultasieproses wat die besluit voorafgegaan het. Die riglyne balanseer ook die sienings van die verteenwoordigers van verskeie belangegroepe wat in die raad self inspraak het, waaronder die alumni.

Terwyl baie mense sou saamstem met die gedagtes hierbo, is party tog ongemaklik met bepaalde praktiese aspekte, byvoorbeeld of dit reg is om mense van verskillende kulture te “dwing” om in ’n “huis” saam te bly.

Daar is deeglik oor hierdie kwessie besin. Die UV se uiteindelike antwoord is dat ’n mens nie ’n koshuis as ekwivalent aan ’n woonhuis, die private ruimte van ’n individu, kan beskou nie.

Koshuisstudente is wetlik mondige jong mense wat hul ouerhuis verlaat en vrywillig saam met honderde ander studente in ’n verblyfgerief of “losieshuis” van ’n openbare instelling tydens hul studie gaan bly.

Die feit dat daardie gerief ’n versorgde omgewing is onder die goeie toesig en beheer van die universiteit, verander nie aan die feit dat dit ’n openbare verblyfgerief is nie.

Maar die UV se nuwe beleidsriglyne eerbiedig wel die onderskeid tussen private en openbare ruimtes deur koshuiskamers as private ruimte te erken. Wat ekwivalent kan wees aan ’n woonhuis is die kamer van ’n student in ’n koshuis. By die keuse van kamermaats sal persoonlike voorkeure dus die deurslag gee.

In elk geval moes studente in die huidige koshuisbedeling ook saam met medestudente bly wie se gedrag of gewoontes hulle aanstoot kon gee – sonder dat hul enige keuse gehad het. (Eintlik is daar ook nie eers veel van ’n keuse as dit kom by kamermaats in die eerste jaar nie. Die plasing word gewoonlik deur die koshuis gedoen.)

In die huidige opset is daar dus besliste elemente van beperkte “vryheid van assosiasie” en beperkte keusevryheid. In ’n openbare blyplek kan dit nie juis anders nie.

Drie jaar gelede het die UV sy honderdste bestaansjaar gevier. In daardie honderd jaar het die UV van ses studente tot die huidige 25 000 gegroei. Die akademiese programme wat aangebied word, het verander, koshuistradisies het verander, die status van vrouestudente en vrouepersoneellede het verander, tegnologie het verander, die rassesamestelling van die studente- en personeelkorps het verander en die taalbeleid het telkemale verander (van die oorspronklike Engels tot dubbelmedium tot Afrikaans tot die huidige parallelmedium).

’n Universiteit se gedaante bly dus nooit dieselfde nie. Wat ons in 2004 gevier het, was die goeie uit die verlede, maar ook die voordele van verandering en die afwagting van die toekoms. Ook in koshuise en hul tradisies is daar mooi dinge wat behou moet word, maar ook vernederende en onsmaaklike praktyke wat gerus maar kan verdwyn sodat nuwe tradisies ontwikkel kan word.

Vir die toekoms van hierdie land met al sy diversiteit is dit noodsaaklik dat swart studente en swart jong leiers leer om wit studente en wit jong leiers te sien as bates en vennote waarmee die land se uitdagings gepak kan word. Terselfdertyd moet wit studente leer om swart studente en swart jong leiers te sien as vennote waarmee hulle saam die toekoms kan ingaan.

Netwerke en byvoorbeeld toekomstige sakekontakte moet oor rassegrense heen ontwikkel word op ’n basis van wedersydse vertroue en kennis van mekaar – én gedeelde verhale van goeie studentedae en studentepret wat saam beleef is.

Die nalatenskap van ons verlede is dat feitlik alle mense in Suid-Afrika, wit, swart of bruin, steeds onvermydelik in rasseterme dink, al is hulle hoe billik of oopkop of verlig of liberaal of “ten gunste van transformasie” of wat ook al.

By die jeug is dit dalk minder. Die uitdaging, veral vir ouers en opvoedkundige instellings, is om ons kinders en jong mense – sowel swart as wit – na ’n nie-rassige toekoms te lei waar hulle van hierdie bagasie verlos is. Hulle mag nie wees soos ons “grootmense” (my geslag en die ouer geslag) nie, mag nie so beangs wees oor mense wat “anders” is nie. Anders het hulle nie ’n toekoms saam nie.

Dat die oorgang nie maklik gaan wees nie, is ’n feit. Daarom is die bestuur dringend besig om saam met studente ondersteuningsmeganismes te ontwerp om verskeie aspekte van die nuwe bedeling en koshuislewe in die algemeen aan te pak.

Dit sluit die taalkwessie, sekuriteit, verkose strukture, gedragskodes, ensovoorts in. Ek wil graag aan almal die versekering gee dat ons alles in ons vermoë doen om met groot versigtigheid en omsigtigheid hierdie nuwe bedeling vir ons koshuise te implementeer.

Hierin vra ons die samewerking van almal om polarisasie en die voortsetting van kwetsende vooroordele en stereotipes teen te werk.

Wat taal betref, het die UV reeds begin met gidsprojekte om koshuise te ondersteun met byvoorbeeld tolkdienste in huisvergaderings – met goeie gevolge. Dit is deel van die UV se vasbeslotenheid om meertaligheid en ’n gevoel van tuisvoel by al sy studente te probeer vestig binne die konteks van ’n nie-rassige, nie-seksistiese, meertalige universiteit van gehalte.

Laat ons dus die begrip van naasteliefde werklik op die Kovsiekampus uitleef, waar die meeste sowel swart as wit studente so sterk in die Christelike tradisie staan.

In ’n volgende bydrae word aandag aan kwessies soos vryheid van assosiasie en konsultasie gegee.

Woensdag 29 Augustus 2007
UV benader integrasie in koshuise ‘opvoedkundig’


DIE Universiteit van die Vrystaat (UV) se bestuur sal voortgaan om met groot versigtigheid en omsigtigheid die raad se besluit oor die integrasie van koshuise doelgerig in werking te stel, skryf prof. Frederick Fourie, rektor en visekanselier, in die tweede en laaste aflewering oor dié onderwerp.

DIE Universiteit van die Vrystaat (UV) se benadering tot diversiteit en rasse-integrasie in sy koshuise is opvoedkundig van aard.

As ’n universiteit behoort die UV in sy koshuise ’n omgewing te skep waarbinne studente kan leer om die ryk diversiteit wat by die universiteit gebied word, te waardeer en te respekteer.

’n Universiteit huisves studente uit baie verskillende agtergronde ooreenkomstig ras, taal, godsdiens, ekonomiese status, kultuur en ander aspekte. As ’n student op universiteit ’n waardering vir hierdie ryk diversiteit kan ontwikkel, sal hy of sy dit ook in die werkplek en breër samelewing na waarde skat.

Hierbenewens is daar ook ander aspekte van die koshuise wat aandag moet kry. Eerstens moet ons dringend ’n menseregtekultuur in die koshuise vestig sodat die regte van alle studente gerespekteer kan word.

Ons moet aandag gee aan diskriminerende, onsmaaklike en vernederende praktyke, sowel as alkohol¬misbruik. Ons moet aan gestremde studente hul regmatige plek gee en waarlik ’n leerkultuur in studentekoshuise vestig.

Hoekom “gedwonge integrasie”?

Die UV het reeds tien jaar gelede, ook ná oorlegpleging met studente, tot ’n nuwe koshuisbeleid besluit. Die bedoeling met daardie bedeling, waarin die term “kultuurkoshuise” tot stand gekom het, was nooit om 100% homogene koshuise – swart en wit enklaves – te skep nie.

Die uitdruklike bedoeling was om 30% rassediversiteit in koshuise te bewerkstellig, ooreenkomstig die transformasie van die UV.

Vir redes wat onduidelik is, het die destydse bestuur van studentesake nie hierdie doelwit doelgerig geïmplementeer nie. Wat wel duidelik is, is dat koshuise nie die tien jaar gebruik het om ongedwonge hierdie integrasiedoelwit na te streef nie.

Vrywillige integrasie – die alternatief wat nou voorgestaan word – het nie plaasgevind nie. Die teenoorgestelde het gebeur, naamlik segregasie onder die vaandel van “kultuurkoshuise”.

Die uiteinde is die huidige situasie waar ’n wit en ’n swart student wat koshuis- of selfs kamermaats in ’n koshuis by Grey of Eunice of menige ander skole was, nie saam in dieselfde universiteitskoshuis kan woon nie.

Hulle het in effek nie ’n keuse nie. Dit is ’n voorbeeld van die dwang wat in die praktyk by UV-koshuise bestaan.

Dit is opmerklik dat diegene wat beswaar maak teen “enigiets wat gedwonge is”, nie ewe beswaard was en is oor hierdie dwang wat die afgelope jare op studente geplaas is nie.

Daar is ook aanduidings dat studente wat van gemengde skole kom en daar vorentoe begin beweeg het op die pad van nie-rassigheid, dikwels deur die heersende monokulturele koshuiskultuur terugwaarts op daardie pad (dit wil sê retrogressief) gesosialiseer en vervorm word.

Om ongenuanseerd van “dwang” te praat, maak dus nie sin nie. Enige besluit deur ’n universiteit, of enige ander organisasie, ten opsigte van beleidsake, reëls en regulasies, impliseer ’n beperking op die keuse van ’n individu.

Dit is ’n bestuur se verantwoordelikheid om beleidsbesluite te neem met ooreenstemmende beleidsdoelwitte. Geen bestuur kan egter daarna Gods water oor Gods akker laat loop sodat byvoorbeeld personeel of studente vrywillig kan besluit of hulle van die beleidsdoelstellings hou en of hulle die beleid gaan implementeer nie. Dit sou swak en onverantwoordelike bestuur wees, en nie ’n manier om ’n goeie universiteit te verseker nie.

Wat van “vryheid van assosiasie”?

’n Ander argument is ten opsigte van die reg op vryheid van assosiasie. Dit blyk dat baie mense hierdie reg verkeerd verstaan en wil toepas. Die UV verstaan vryheid van assosiasie as dat dit betrekking het op die reg van individue om vrywillige organisasies soos klubs of private losieshuise te stig, of hul reg om hulle by bestaande organisasies aan te sluit of nie.

’n Student oefen daardie reg uit wanneer hy/sy besluit om ’n student aan die UV te word, en weer wanneer hy/sy kies om in een van die universiteit se koshuise te bly.

Sodra ’n persoon egter vrywillig besluit om hom/haar by ’n organisasie aan te sluit, kan hy/sy nie daarna daarop aandring dat die organisasie ’n “klub” of koshuis na sy/haar smaak moet voorsien waar hy/sy byvoorbeeld slegs met sy/haar keuse van medelede kan assosieer nie. Die student moet die beleide van daardie organisasie aanvaar.

In elk geval, hoe sou daardie reg en keuse van een student gebalanseer word teen die reg van ’n ander student wat met ’n ander groep medelede wil assosieer? Byvoorbeeld, wat van die vryheid van ’n student om te assosieer met studente wat nie uit sy eie agtergrond kom nie, maar wel van ’n ander taal-, kulturele, ras- of ekonomiese agtergrond?

Die grondwetlike reg op vryheid van assosiasie kan in elk geval nie gebruik word om mense uit te sluit of teen mense te diskrimineer op grond van ras of godsdiens nie (artikel 18 van die Handves van Menseregte). Die regte wat ons in ’n demokrasie geniet, moet teen ander regte gebalanseer word.

Buitendien maak die nuwe beleidsriglyne steeds ruim voorsiening vir vryheid van assosiasie. Hierdie reg kan vryelik binne ’n diverse koshuis uitgeoefen word ten opsigte van kamermaats, vriendskappe en kuier, gesamentlike akademiese werk, sosiale bedrywigheded, sport, studenteverenigings en klubs, ensovoorts.

Hopelik sal swart en wit studente in ’n nuwe bedeling die persoonlike sowel as loopbaanwaarde van ’n vriendekring wat wyer strek as slegs jou eie taal-, kultuur- en rasgenote, besef en dienooreenkomstig hul lewens laat verryk.

Koshuise en huiskomitees kan ook steeds tot 50% van eerstejaars plaas – ’n ongekende reg van UV-koshuise teenoor dié van ander universiteite.

Wat van konsultasie?

Wat die konsultasiekwessie betref, wil ek graag aandui dat die UV konsultasie en inklusiewe besluitneming as ’n baie belangrike beginsel beskou. Ek was persoonlik betrokke by sommige van die vergaderings met studenteleiers.

Primes, die SR en studente-organisasies is in die eerste semester van 2007 tydens twee rondes konsultasies geraadpleeg oor die voorgestelde nuwe plasingsbeleid om diversiteit in koshuise te verhoog.

Sommige koshuise het ook geskrewe voorleggings oor die saak ingedien. Ander koshuise het meer tyd versoek en dit is aan hulle toegestaan, maar hulle het uiteindelik geen voorleggings ingedien nie.

Gedurende hierdie interaksies het studente met verskeie versoeke en voorstelle vorendag gekom. Hierdie sienings het ’n besliste uitwerking op die uiteindelike voorstel gehad wat na die universiteitsraad geneem is, veral ten opsigte van die minimum vlak van diversiteit (30%) in junior koshuise en die feit dat koshuise steeds ’n sê wil hê in die plasing van studente, eerder as dat die plasing uitsluitlik in die hande van die bestuur gelaat word (daarom die 50%-plasingsaandeel van koshuise).

Nuwe taakspanne is ook onlangs gevorm om kritieke aspekte van die implementering te ondersoek en voorstelle te maak. Die studenteraad en studenteleiers van elke koshuis en studente-organisasie word hierop verteenwoordig. Bykomende geleenthede gaan ook geskep word waar ander koshuisstudente insette kan lewer en hul mening teenoor die taakspanne kan lug.

Party mense sien konsultasie as ’n proses waar konsensus bereik moet word – en, veral, konsensus tussen die bestuur en hulle. Dit moet egter beklemtoon word dat konsultasie nie verstaan kan word as ’n onderhandelingsproses nie, en dat dit ook nie impliseer dat konsensus bereik moet word nie.

Konsultasie vereis wel dat bestuur ’n ingeligte besluit moet neem nadat hulle die sienings van belanghebbendes aangehoor het. Dit moet ook uiteraard belanghebbendes oor die spektrum van sienings en benaderings insluit – nie slegs een deel van die politieke spektrum nie.

In ’n onlangse artikel in Volksblad sê mnr. Naudé de Klerk dat die alumni by die UV-bestuur aandring “om uiters versigtig voort te gaan” met integrasie van koshuise. Ek wil mnr. De Klerk verseker dat die UV-bestuur inderdaad sal voortgaan om met groot versigtigheid en omsigtigheid die raad se besluit doelgerig te implementeer. Ons handel en dink al die afgelope twee jaar of meer baie versigtig hieroor.

Ek nooi ook ouers, alumni en ander belanghebbendes uit om te enige tyd konkrete skriftelike voorstelle te maak om die beleid suksesvol in te voer in die lig van die vele uitdagings wat die UV en die universiteitswese in die gesig staar.
 

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept