Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
18 May 2020 | Story Dr Marinkie Madiope | Photo Sonia Small (Kaleidoscope Studios)
Dr Marinkie Madiope.

In IsiZulu, there is a saying that goes, ‘indlela inbuzwa kwa ba phambili’, which can be loosely translated into, ‘direction is asked for, from those who’ve walked the path’. According to the illustrious Credo Mutwa, in his seminal masterpiece, Indaba my Children, 

“these are the stories that old men and old women tell to boys and girls seated with open mouths around the spark-wreathed fires in the centres of the villages in the dark forests and on the aloe-scented plains of Africa. Under the gaze of the laughing stars the Old One sits, his kaross wrapped around his age-blasted shoulders, staring with rheumy eyes at the semi-circle of eager expectant faces before him – faces of those who have taken but a few steps along the dark and uncertain footpath called Life – faces of the ones yet oblivious to the pain of life’s bitter scourges – faces yet unmarked by furrows of bitterness, ill-health and anger – the fresh, pure, open faces of…children. The fire dances in the middle of the round clay fireplace like a virgin revelling in the simple joy of being alive. It devours the dry twigs and logs that a little girl is constantly feeding it, leaving nothing but glowing ashes. It mocks the silent sky with a redly luminous column of smoke against its starry face and by sending up short-lived stars of its own”|

As the birthplace of humankind, the motherland, homeland, and ancestral origin of everyone on the planet, Africa is a blessed, special, and beautiful continent. It is an expansive abode of rich diversity, striking complexities and ornate nuances and peculiarities, both in its people and in its biomes.

With approximately 2 100 languages spoken by more than 3 000 ethnic groups in our population of just over 1,3 billion individuals spread across 55 countries, Africa is culturally, philosophically, and linguistically a very wealthy land.
Our shared, priceless heritage is littered with shining examples of the excellence, resilience, ingenuity, fortitude of character, strength, spirit, and love of our people. We have adapted to desertification, unshackled ourselves from slavery, replenished ourselves from years of famine, battled deadly viral diseases, nursed ourselves out of internecine conflicts, liberated ourselves from colonial oppression, and together, through it all, held fast the inherited role we collectively hold as custodians of humanity.

As Enock Maregesi spiritedly states:
“We are the children of Nelson Mandela; we are the children of Kwame Nkrumah; we are the children of Haile Selassie; we are the children of Samora Machel; we are the children of Robert Mugabe; we are the children of Patrice Lumumba; we are the children of Julius Kambarage Nyerere. We know who we are!”

And in this reverent knowledge of who we are, where we come from and what we have experienced to bring us to this present day where we celebrate our languages, our customs, our traditions, our ethnicities, our similarities and differences, our uniqueness, our Africa, and by virtue of that, our Africanness, we not only remember, but resonate with the heart-stirring words of Dr Kwame Nkrumah, “I am not African because I was born in Africa, but because Africa was born in me!”

We are grateful for the providence with which our continent has been virtuously spared from the unprecedented eventualities that have become synonymous with the leap year of 2020. The onset of the global lockdowns following the declaration of COVID-19 as a pandemic, averted a situation that could have escalated into a third world war; decreased the worldwide carbon emissions and pollution drastically; and served as a clarion call to unite humanity in the common goal of the preservation of human life. In spite of the hardships that came with re-adjusting our focus back to self-sufficiency, self-preservation through social distancing, and redefining what we term as essential, all of humankind has joined in remembering. Remembering how to do for self, remembering to care for those in need, remembering to cherish and respect the planet, and most importantly, remembering their African ancestry.

As we dutifully charter forth through the eternal passage of time, continuously evolving in conscious intelligence, consistently preserving human existence and steadily riding the throes of modernisation by globalisation, we invite all of humankind to take heed of our guidance, and ask for direction from those who have walked the path before. Let us illuminate the way forward for our planet by using the knowledge and ways that have been laboriously and painstakingly preserved for us by our forebearers though centuries of oppression, apartheid, discrimination, and derogation. 

We overcome. We inspire. We rise. We adapt. We thrive. It is our legacy to steer humankind back home, back to basics, back to mother earth. The historic events that have marked the first half of 2020 have highlighted to the world the inescapable importance of the cardinal African values of Ubuntu and a sustainable co-existence with nature. 

No, we are not African because we are born in Africa, we are Africans because Africa is born within us. Let us construct for the world a new model of being, a model of old, a model of nature, a model of our African nature.

On this Africa Day, go forth African child, and remember your sacred duty. Live your glorious destiny. Show the way for the rest of humanity. Mayibue!!!

Dr Marinkie Madiope is the Principal of the South Campus of the University of the Free State.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept