Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items

The spirit of Ubuntu – have we allowed xenophobia to dilute Ubuntu?

25 May 2020 | Story Dr Nitha Ramnath. | Photo Anja Aucamp

While Africa can boast many achievements today, it also faces a myriad of challenges. With its diverse political and socio-economic landscapes, blend of cultures and traditions, no two countries in the continent are the same. While important advancements have been achieved in many areas, societies are still plagued by discrimination, racism, and inequalities. The multifaceted and complex challenges facing Africa can only be tackled effectively through inclusion.

The African proverb ‘Umuntu ngumuntu ngabantu’ can be translated to mean that to be human is to recognise the humanity of others. The notion of Ubuntu is developed from this proverb when discussing problematic situations and appealing to individuals to be humane and to ensure that human dignity is always at the core of people’s’ actions, thoughts, and deeds when interacting with others. Having Ubuntu is showing care and concern for others, lending a helping hand, and displaying an understanding of the dignity with which human beings ought to be treated – because they are human. Ubuntu is the hallmark of inclusivity, an example of tolerance and solidarity in ordinary life. It denotes brotherhood, neighbourliness, benevolence, human dignity, equal treatment and respect, solidarity, human rights, and tolerance towards outsiders.

In April 1998, Thabo Mbeki addressed the United Nations University, where he called on Africans to appreciate their importance and equip themselves for development shaped for equal economic activity and good living. With a superior insight into the importance of brotherhood and neighbourliness, premised on African renaissance, Thabo Mbeki warned Africans against intolerance towards outsiders. He said the following:

“I owe my being to the Khoi and the San whose desolate souls haunt the great expanses of the beautiful Cape. I am formed of the migrants who left Europe to find a new home on our native land. Whatever their actions, they remain, still, part of me. In my veins course the blood of the Malay slaves who came from the East. I am the grandchild of the warrior men and women that Hintsa and Sekhukhune led, the patriots that Cetshwayo and Mphephu took to battle, the soldiers Moshoeshoe and Ngunyane taught never to dishonour the cause of freedom. I am the grandchild who sees in the mind’s eye and suffers the suffering of a simple peasant folk…”

“I come of those who were transported from India and China. Being part of all these people, and in the knowledge that none dare contest that assertion, I shall claim that I am an African!”

However, these wise words and the concept of Ubuntu of Africans, stands in stark contrast to the bout of xenophobic attacks, and the pandemonium of violence recently seen in South Africa.

Despite the many challenges that the South African state is grappling with, it is a known fact that the country continues to offer much-needed economic attraction for most Africans from poor nations. South Africa’s sophisticated economy is an attractive pull force for many Africans, and regardless of the European concerns about Mediterranean migrants from Africa, most of the migration occurs within the African continent itself.

As such, South Africa has seen a surge in violence in recent years, where African nationals – mainly economic migrants – were exclusively targeted, resulting in the deaths of 12 people in 2019. Mainly from Somalia, Ethiopia, Zimbabwe, and the Democratic Republic of the Congo, thousands of these African foreign nationals found themselves displaced and their shops looted and vandalised. The assumption that people have come to ‘take the jobs’ of South Africans has subjected individuals to xenophobic attacks.

The violent attacks were soon followed by African refugees and asylum seekers protesting xenophobia and staging months of sit-ins on the streets of Cape Town from September 2019. A makeshift camp quickly grew on the pavements of the city’s main tourist attractions, the Greenmarket Square. Another camp sprung up outside the District Six Museum – with protesters inside the Central Methodist Church on Greenmarket Square and outside the District Six Museum. These protestors were demanding relocation to any other country.

The language of fear and intimidation has become embedded in our national dialogue and has often dominated news headlines locally and globally. President Cyril Ramaphosa emphasised that turning on foreign nationals can never be justified. He said: “We want foreign nationals here to obey the laws of South Africa. They must obey the laws. They must live in accordance with our protocols, laws, and regulations. If they are committing crime, they are criminals like any South African would be a criminal for doing the same thing.”

In response to the violent attacks on foreign nationals, the African Union and African countries have criticised South Africa, threatening economic sanctions. South African embassies were attacked and the South African ambassador to Nigeria was summoned. The attacks saw the withdrawal of the Zambian soccer team from a match and the cancellation of a concert by a Nigerian Afrobeat star – all in protest against the attacks. South African businesses were also under threat.

In response to the attacks, the government launched a National Action Plan to combat xenophobia, racism, and discrimination, in order to address the widespread human rights abuses arising from xenophobic and gender-based violence and discrimination.

However, the Action Plan has glaring gaps and fails to address the problem of lack of accountability for xenophobic crimes. No convictions have been reported and perpetrators of such violence got away, setting the stage for similar attacks in the future.

Xenophobia found itself a threat to the idea of the African Renaissance – the ideals of harmony and diversity were suddenly threatened. It seems that South Africans soon forgot about the good old African Ubuntu and its own struggles and attempts to overcome the injustices of the past and its many projects of social cohesion and inclusive nation-building, all premised on the idea of Ubuntu?

We are therefore faced with uncomfortable questions as South Africans – why are we treating people so inhumanely? How is it that 25 years after the first free and fair elections, coupled with our own struggle for human rights and the need to end discrimination, we support the displacement of communities and watch the destruction of the lives of many?

South Africa has taught the world many lessons about forgiveness and reconciliation. As violent anti-immigrant rhetoric sweeps through Europe and the United States and many other parts of the world, perhaps this is another opportunity for us to teach the world about how hatred emerges and how it can be stopped.

SA stands to gain tremendously from the diverse nature of society, and we need to remind ourselves again of the principle of Ubuntu – our attitude of benevolence and tolerance towards foreigners or strangers before xenophobia.

We need to ask ourselves – how did we fare during the recent xenophobic attacks, and have we done enough to put an end to these atrocities that stand to threaten the very fabric of Ubuntu in the future. Have we allowed xenophobia to dilute Ubuntu?

This article was written by Dr Nitha Ramnath, Deputy Director: Communication and Marketing at the University of the Free State.

News Archive

Volksblad: Moshoeshoe Memorial Lecture

2006-05-27

27 Mei 2006

Moshoeshoe het mense saamgebind
KONING MOSHOESHOE kon bewys dat verskeidenheid ’n bindende eienskap kan wees. Dit blyk ’n sleutelbeginsel van sy leierskap te wees – en dit is nie ’n maklike een om te begryp nie.

Jy bereik die grootste eenheid tussen onderskeidende entiteite waar jy relatief vrye ruimte aan hulle gee om hul eiesoortige kenmerke na vore te bring.

Dít blyk uit prof. Njabulo Ndebele se gedenklesing oor koning Moshoeshoe.
Lesotho; het; onder Moshoeshoe se leierskap mense van verskeie dele van die subkontinent gelok.
Dié mense het hierheen gevlug van die verwoesting wat as lifaqane bekend geword het toe Shaka sy koninkryk met militêre onderwerping verstewig het.

Ndebele het gesê daar is algemene ooreenkoms dat die oorloë wat hieruit gespruit het, die maatskaplike grondslae van talle samelewings in Suider-Afrika geskud het.

“Dit was in dié konteks dat Moshoeshoe leierskap getoon het.”
Prof. Frederick Fourie, rektor en visekanselier van die Universiteit van die Vrystaat (UV), het gesê die lesing vorm deel van ’n groter debat oor leierskapmodelle, veral die konsep van Afrika-leierskap, en die voortgesette diskoers oor nasiebou en versoening.

Die Moshoeshoe-projek is in 2004 aan die UV begin om met Suid-Afrika se eerste dekade van demokrasie saam te val.
Die projek was deel van die UV se eeufeesvieringe in 2004.
Met dié projek word geprobeer om ’n groot Afrika-leier te vereer en die UV se verbintenis tot transformasie te toon sodat ’n ware inklusiewe en nie-rassige universiteit geskep kan word.

“As die stigter van die Basoeto-nasie, word daar wyd erkenning aan koning Moshoeshoe vir sy buitengewone leierskapstyl gegee.

“Diplomasie, versoening en vreedsame naasbestaan is van die kenmerke van sy leierskap, soos getoon in sy pogings om verskillende groepe in een nasie te verenig,” sê Fourie.

KONING MOSHOESHOE, een van Afrika se eertydse groot leiers. Hy is meer as 130 jaar gelede dood. Foto: verskaf

Waarde van openbare spraak ‘nou bedreig’
AANDUIDINGS bestaan dat die waarde van openbare spraak wat hoog deur koning Moshoeshoe van Lesotho op prys gestel is, nou onder ernstige bedreiging kan wees.

Om dié rede dra hy die koning Moshoeshoe-gedenklesing op aan al dié mense in Suid-Afrika en elders wat die moed het om hul oorwoë mening uit te druk oor belangrike sake wat die samelewing in die gesig staar, het prof. Njabulo Ndebele, visekanselier van die Universiteit van Kaapstad, gesê.

Ndebele, wêreldbekende skrywer, het gesê dié lesing kom op ’n kritieke punt in Suid-Afrika se nuwe demokrasie.
Dié lesing, om die buitengewone nalatenskap van een van Afrika se groot leiers te eer, is eergisteraand op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) gelewer en het ’n staande toejuiging deur ’n groot gehoor uitgelok.

Ndebele het gesê die mense wat hul menings uitdruk oor belangrike sake, kan rubriekskrywers, redakteurs, kommentators, alle soorte kunstenaars, akademici, koerantbriefskrywers, nie-gewelddadige optoggangers met plakkate en strokiesprentkunstenaars wees “wat ’n spieël voor ons oë sit”.

“Selfs wanneer hulle dit waag op heilige gebied, soos sommige strokiesprentkunstenaars onlangs gedoen het, herinner hulle ons net dat selfs die heilige misbruik kan word vir doeleindes wat min met heiligheid te doen het.

“Dit is hul manier om ons te help, dalk meer diepsinnig as wat ons besef, om daardie einste ruimte van heiligheid in ons lewe te bewaar.

“Hulle verdiep ons insigte deur ons begrip te verdiep.
“Dit is gepas om hul dapperheid te vier,” het Ndebele gesê.
“Hulle herinner ons dat leierskap nie al is wat ons doen wanneer ons in ’n sekere magsposisie geplaas is om ’n organisasie of ’n sekere instelling te stuur nie.”

Hy het gesê onder die mense wat gevier moet word, sluit hy nie dié in wat deur haatspraak ander aanhits om geweld te pleeg; teen; mense; wat hul andersdenkende menings lug nie.

“Dit is nie met dapperheid dat hulle aanhits nie, maar weens hul toevlug tot die narkotiese beskerming van die skare.”

Mense voel glo ál kwesbaarder
Vise-kanselier lewer Moshoeshoe-gedenklesing
’n TOENEMENDE aantal hoogs intelligente, sensitiewe en toegewyde Suid-Afrikaners oor die klas-, ras- en kulturele spektrum heen bely dat hulle – soos nog nooit tevore nie – onseker en kwesbaar voel sedert 1994.

Só het prof. Njabulo Ndebele, vise-kanselier van die Universiteit van Kaapstad, gesê in die Universiteit van die Vrystaat (UV) se eerste koning Moshoeshoe-gedenklesing.

Die onderwerp was Reflections on the leadership challenges in South Africa.
Wanneer ontembare optimiste beken hulle voel dinge is van stryk, versprei die naarheid van angs. “Dit moet iets te doen hê met ’n ophoping van gebeure wat die gevoel van dreigende inploffing oordra.”

’n Gevoel heers dat Suid-Afrika ’n baie komplekse samelewing het wat liewer eenvoudige, gesentraliseerde beheer voortbring in die hoop dat dienslewering dan beter en vinniger gedryf kan word. Die kompleksiteit van beheer word dan in ’n enkele struktuur van gesag gevestig, eerder as in die afgewentelde strukture soos wat in die Grondwet beoog word.

Dat die afgewentelde strukture nie hul grondwetlik-gedefinieerde rolle verwerklik nie, moenie toegeskryf word aan die mislukking van die beheermeganisme nie.

“Dit is te vroeg om te sê dat wat ons sedert 1994 bereik het, nie gewerk het nie,” het Ndebele gesê.
Dit lyk of ’n kombinasie van omstandighede tot die “gevoel van ontknoping” lei.
“Ek wil dit vermy om te sê: ‘Kyk na Khutsong’, asof u sal verstaan wat ek bedoel wanneer ek sê u moet na Khutsong kyk.”
Sulke kennis lei tot wanhoop, want dit roep ’n werklikheid op wat só oorweldigend is dat dit fatalisties kan wees.
Ndebele het gesê niks kon meer vreesaanjaend wees as toe ’n komplot van die Boeremag oopgevlek en sekere Boeremaglede aangekeer is nie.

Sekere Boeremaglede het van ’n maksimum-sekuriteit-tronk ontsnap. “Sover ek weet, is hulle nie weer gevang nie.
“Wat is gedoen om die gaping te oorbrug?” was een van sy vrae hieroor.
“Van só ’n belangrike saak weet die publiek nie baie nie. Die karige kommunikasie kan die gevaarlike boodskap uitdra dat óf niks gedoen word nie, óf die staat in dié saak misluk.”

Hy het gevra: “Hoekom het die kwessie van munisipale afbakening tot die situasie in Khutsong gelei? Dit lyk of die probleem voortgaan, sonder ’n oplossing in sig.”

’n Aantal soortgelyke, oënskynlik plaaslike rebellies het oor die land heen plaasgevind. “Is hier ’n patroon?”
Ndebele het na die onlangse verhoor van oud-adj.pres. Jacob Zuma, wat van verkragting aangekla was, verwys.
Dié drama blyk ver van oor te wees. Dit beloof “om ons almal sonder verligting te hou, in ’n toestand van angs”.
Die gemene draad van dié gebeure is die gevoel van ’n oneindige spiraal van probleme wat vertroue tap. Daar kan ’n sterk suggestie in al dié gebeure wees “dat ons dalk nooit sosiale samehang in Suid-Afrika gehad het nie...”

“Wat ons sekerlik oor dekades gehad het, is ’n mobiliserende visie. Kan dit wees dat die mobiliserende visie onder die gewig van die werklikheid en omvang van maatskaplike heropbouing kraak en dat die legitieme raamwerk om oor dié probleme te debatteer ineenstort?”

‘Swart mense staar hulself in die gesig’
DIE swart meerderheid staar homself nou in die gesig: dalk werklik vir die eerste keer sedert 1994.
Só het prof. Njabulo Ndebele gesê toe hy die koning Moshoeshoe-gedenklesing by die Universiteit van die Vrystaat in Bloemfontein gelewer het.

Hy het gesê dit lyk of Suid-Afrika ’n meganisme nodig het om selfvertroue te bou.
Deur dié meganisme “kan ons die situasie waarin ons is, erken, wat dit ook al is”.
“Ons het ’n meganisme nodig wat die verskillende posisies van die mededingers sal bevestig en hul eerlikheid sal bekragtig op ’n manier wat die publiek vertroue sal gee dat werklike oplossings moontlik is.”

Dit is dié soort “openheid wat nooit maklik kom nie”, wat lei tot deurbraak-oplossings.
Ndebele het gesê ’n komplekse demokrasie soos Suid-Afrika s’n kan nie oorleef met ’n enkele gesag nie.
Net veelvuldige owerhede binne ’n grondwetlike raamwerk “het ’n ware kans”.
“Kan ’n deel van die probleem wees dat ons nie in staat is om die idee van ‘opposisie’ te hanteer nie?
“Ons is verskrik dat enige van ons ‘die opposisie’ kan word.
“Dit is tyd dat ons die koms voorsien van ’n oomblik wanneer daar nie meer ’n enkele, oorweldigende, dominante politieke mag is soos wat nou die geval is nie.”

Ndebele het gesê: “Ek glo ons het dalk ’n oomblik bereik wat nie fundamenteel verskillend is nie van die ontnugterende, tóg hartversterkende nasiebourealiteite wat gelei het tot Kemptonpark in die vroeë jare negentig.”

“Die verskil tussen toe en nou is dat die swart meerderheid nie nou na wit landgenote oor die onderhandelingstafel kyk nie.

“Die swart meerderheid staar homself in die gesig: dalk werklik vir die eerste keer sedert 1994.”
Dit is weer “tyd vir visie”, het Ndebele gesê.

Back

Economic and Management Sciences

Education

Health Sciences

The Humanities

Law

Natural and Agricultural Sciences

Theology and Religion

Open Distance Learning

Business School

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept