Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
23 September 2020 | Story Nombulelo Shange | Photo Supplied
Nombulelo Shange is a Lecturer in the Department of Sociology.

Heritage Day is almost here; it’s time to celebrate all the ‘fluffy’, less threatening to whiteness parts of African culture, braai, and sample weird and wonderful traditional food we’ve never tried before. For one day, we go to work in beautiful colourful traditional attires, put on cultural dance and singing performances, and share it on social media. We will have dialogues on ubuntu and how we should use it to ‘turn the other cheek’ and ignore structural oppression in an attempt to save the failed rainbow nation. What will be missing, and what is always missing, is serious discourse on how side-lined indigenous knowledge can and should be used to address poverty, developmental and ecological challenges, our struggling health-care system, and many other modern and historical challenges that South Africa is faced with. 

Decolonising knowledge systems

#FeesMustFall protests in 2015 and 2016 briefly brought the issue of decolonising knowledge systems and, well … everything to the fore. But since the end of the FMF protests, these discussions have been confined to the university space and are not being heard in other important spaces such as workplaces, churches, healthcare structures, schools, etc. Even within universities, students have the sense that their decolonial agenda has been hijacked and turned into a PR activity that pushes reform and minimal systematic change instead of revolution and a total dismantling. And so, indigenous knowledge ends up being manipulated and moulded to fit the Western context rather than being the foundation of the curriculum. 

The COVID-19 global pandemic has forced us into a precarious space, where we have to rethink almost everything about life, our work environment, how we use technology, how we socialise and interact with each other, how we run schools, how we show caring, and so much more. We have an opportunity here to rethink how we can use this disruption and those that will come in future to advance our cultural and traditional medical practices. So much of Western/modern medicine is already based on the cultural appropriation of African knowledge systems, which we as Africans at times look down upon. The appropriation of African ideas is a manipulation that involves stealing African ideas, presenting them as Western, while convincing Africans that the same practices are inferior. One example of this is the story of Onesimus, the African slave who cured smallpox.

Onesimus’ role in curing smallpox

Onesimus lived during the smallpox pandemic of the early 1700s, which claimed 30% of the lives of those infected. Onesimus was sold to Cotton Mather, a New England minister and author. During the pandemic, Onesimus advised Mather that smallpox was preventable. Onesimus shared the details of a common surgical procedure, which helped to prevent smallpox and many other contagious illnesses in Africa. The procedure involved making an incision on a patient’s arm and exposing them to a small amount of the disease to allow the body to build immunity to the disease in a controlled environment while still under the care of the healthcare provider. In the case of smallpox, it was a small amount of pus from an infected person that was rubbed on the incision of the patient being immunised. Mather then ran human trials on slaves and found this vaccine to be successful. The slaves who formed part of his trials were less likely to contract smallpox, and those who did were more likely to recover.

Just like most important black contributions in history, Onesimus’ role was written from the history books, and the credit was given to Mather. Eventually, scientists researched and explored this method, and their discoveries led to modern-day vaccination medicine and technology that saves millions of lives every year. This and other violent historical erasures has contributed to the systemic racist ways in which we undermine African indigenous knowledge and always opt for Western solutions to health challenges, even in instances where the African solution might be cheaper, more accessible, and more effective. 

Traditional healers possess a wealth of knowledge

Fast forward more than 300 years to 2020, the COVID-19 outbreak and global lockdown. Countries such as China, Russia, the UK, and many others involved in trying to develop a vaccine for the Coronavirus are still exploring similar methodologies to what Onesimus shared with Mather to fight the spread of smallpox. Locally, traditional healers are frustrated because they are being left out of interventions to tackle the spread of the Coronavirus. In an interview with Sunday Independent, traditional healer Zama Ndebele expressed his disappointment over government’s lack of engagement with traditional healers. Ndebele added that their collaboration in creating a cure or vaccine would be useful and that they possess a wealth of knowledge about different herbs and their uses. Traditional healers are still interested in collaboration despite running the risk of experiencing erasure and exclusion from historical and scientific records, in a similar way to how Onesimus’s contribution was undermined.

Often when the discussion around mainstreaming African knowledge systems comes up, some worry that the quality of knowledge will be weakened. But French philosopher Michael Foucault, whose contributions have been instrumental in feminist and revolutionary discourse, reminds us that knowledge is about power. Foucault says even scientific knowledge is socially constructed. Those who dominate use their power to present their cultural ideas as the only objective scientific truth. 

Prioritise and value own knowledge systems

One positive reflection we should gain from the current global pandemic is that we should prioritise and value our own knowledge systems. We need to do better in investing in our cultural identity and indigenous knowledge. We need to ensure that it can be used as more than just gimmicks to attract Western tourists who expect us to ‘perform Africanness’ for their entertainment. African knowledge systems should be built into the way knowledge is produced, the way we run our healthcare systems, how we build new technologies. We can learn a lot from Asian countries such as South Korea who have done this successfully in many social structures, but more noticeably, in their healthcare systems that surpass even some of the best Western healthcare systems. Doing this can also potentially restore black identity and create a sense of pride as we start to see our practices represented in the mainstream and being labelled as important scientific contributions instead of an alternative. This reclaiming can drive us to juxtapose our knowledge systems with other cultures in ways that uplift and advance humanity. With ecological degradation looming and unknown public health crises lurking in our future, African knowledge systems that often encourage sustainability have the potential to save our lives in various ways.

Opinion article by Nombulelo Shange, Lecturer in the Department of Sociology, University of the Free State

 

Watch short video below:

 


News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept