Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
26 April 2021 | Story Dr Emmanuel Mayeza
Dr Emmanuel Mayeza
Dr Emmanuel Mayeza is a Senior Lecturer in the Department of Sociology at the University of the Free State.

Opinion article by Dr Emmanuel Mayeza, a Senior Lecturer in the Department of Sociology, University of the Free State

On Monday 12 April 2021, Lufuno Mavhunga, a 15-year-old female learner at Mbilwi Secondary School in Limpopo, South Africa, was aggressively assaulted by another learner at school. The video showing the humiliating violent attack was circulated on various social media platforms. Sadly, Lufuno subsequently died as a result of suicide. During the bullying incident, bystanders (her school mates) watched, cheered, laughed, and recorded videos of the incident. The alleged perpetrator (another 14-year-old female learner at the same school) has since been arrested by the police and charged with assault. The school will institute disciplinary action against the bystanders who failed to assist and protect Lufuno. Lufuno’s family, however, believes that the school did not do enough to support Lufuno after the incident was reported to the school principal.

The victimisation of Lufuno could have been prevented, and I will show in this article what can be done to stop and prevent bullying in South African schools.

Suicide: the ultimate consequence of being bullied at school

Lufuno’s victimisation and her tragic death highlight the scourge, as well as the seriousness, of the problem of bullying in South African schools. School-based bullying has various consequences for everyone at school, but victims often incur the most devastation from bullying. The consequences of being bullied at school include the development of psychological and emotional problems such as distress, damaged self-esteem, anxiety, depression, and suicidal thoughts. If these problems are not addressed timeously or appropriately, it could ultimately result in suicide. Although Lufuno’s victimisation was reported to the school authorities, the deceased young victim did not receive any professional psychological counselling following the traumatic experiences of being bullied and the video of this incident being shared on social media. It seems that the victim dealt with the bullying mostly by herself and that the people who knew about the bullying did not take her ordeal and anxieties seriously enough.

Bullying is gendered and complex: Girls as victims and as bullies

Bullying is a form of gender violence. It is based on the asymmetrical relations of power that are prevalent in our patriarchal society. The key feature of such relations is men and boys assuming authority, domination, and control through violence against girls, women, and femininities. However, Lufuno’s victimisation draws our attention to the complexities of bullying and gender power relations among learners at school. Although boys and men often emerge as perpetrators of violence against girls and women, bullying in schools is a complex issue and girls are not always the passive victims of male violence.  Both girls and boys can become victims and bullies. Bullying is an expression of power, and girls too are capable of expressing power through forms of violence against other girls and against some boys. Indeed, a recent study on bullying among learners in a South African primary school highlights the vulnerability of younger boys to violence perpetrated by older girls at school ( https://doi.org/10.15700/saje.v41n1a1858 ). Therefore, we must acknowledge that the victimisation of Lufuno by another girl is not something unique. Gender relations are dynamic, and we can see that girls too have learnt how to use violence to express power and to claim dominance over other learners in schools.

What needs to be done to stop and prevent school-based bullying? 

While the processes of the criminal justice system regarding Lufuno’s victimisation are underway, effective prevention programmes are also required in order to stop bullying at school. Such programmes must be designed with the view to empower everyone at school with skills and knowledge on how to prevent bullying from happening, and how to react appropriately when bullying is witnessed or reported. To end bullying, the school should consider addressing bystanders, improving the availability of professional support services to victims of bullying, re-thinking the curriculum, and establishing stronger partnerships with other stakeholders.

All learners at the school must be addressed in terms of the roles that they can play as active bystanders who are committed to ending bullying. Bystanders must be empowered so that they know what bullying constitutes and are able to see when bullying happens and know how to intervene appropriately to stop it and protect the victim. They must know the seriousness of bullying and its consequences, and that this includes suicide. Bystanders must understand that posting a video or a photo on social media showing someone being abused is in itself also a form of bullying. Bystanders must be informed that they have a responsibility to report any form of bullying they witness at school to the school authorities or to their parents or guardians.

When learners have reported bullying, school authorities need to take the reported incident seriously and act appropriately, especially in terms of supporting the victim. To reduce the risk of victims committing suicide, professional psychological counselling support must be offered to the victims without delay. However, the risk of committing suicide among victims of bullying can only be significantly reduced if proper resources and victim support services are available at the school. The lack of such resources and services at Mbilwi Secondary School presents a major risk for victims to resort to suicide.  

The school should also explore possibilities of developing learning programmes that will foreground bullying and raise awareness about this serious issue. Such programmes should be compulsory for all learners and must be designed to encourage learners to speak out about their experiences, perceptions, and anxieties around bullying. Consequences of bullying and what needs to be done to stop and prevent school-based bullying should also form part of the topics for discussion within such learning programmes.

However, the school cannot be successful in its efforts towards ending bullying if it acts alone. The violent behaviour that learners demonstrate at school reflects, to a large extent, the normalised violence within households and communities. The school, therefore, must form strong partnerships with parents, communities, government, religious institutions, and other relevant stakeholders to explore effective ways of addressing bullying at school. The school must engage productively with these different stakeholders, and such engagements should also include learners’ voices and perspectives on the issue of bullying and how to end it.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept