Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
02 August 2021 | Story Leonie Bolleurs | Photo Supplied
Prof Maryke Labuschagne, a successful scientist who is doing great work to enhance food security on the African continent, admires women who have made an impact, often in male-dominated environments.

Maryke Labuschagne, Professor in Plant Breeding at the University of the Free State (UFS), is known to many for her work to enhance food security. 

She holds the National Research Foundation’s South African Research Chairs Initiative (SARChI) Chair on Disease Resistance and Quality in Field Crops, travelling all over Africa to do research on the genetic improvement of staple food crops in communities. Through decades of research and collaboration, she has also contributed to the establishment of a strong network of researchers on the continent.

During an interview in celebration of Women’s Month, Prof Labuschagne talks about her experiences as a young scientist and how she believes young female researchers should be supported and nurtured. 

Is there a woman who inspires you and who you would like to celebrate this Women’s Month, and why?

Besides the scientists she had the opportunity to work with in countries such as Zimbabwe, Zambia, Uganda, Ghana, Ethiopia, Kenya, Lesotho, Eswatini, Tunisia, and Ethiopia, she also met women who are working the fields to produce crops for their families, raising their children, and living in difficult conditions. “These women, who make it work against all odds, inspire me,” says Prof Labuschagne.

Other women she admires and who have made an impact – often in male-dominated environments – include role models from the past, such as former UK prime minister, Margaret Thatcher; physicist Marie Curie, who was far ahead of her time; and American geneticist Barbara McClintock, who won a Nobel Prize in 1983. 

What is your response to current challenges faced by women and available platforms for women development?
 
“When I started working in the Faculty of Natural and Agricultural Sciences at the UFS in 1989, it was a different world. It was a totally (white) male-dominated environment. The number of women scientists could be counted on the fingers of one hand, and they were often not given the same opportunities as their male counterparts,” she recalls.

Prof Labuschagne continues: “With women having so many opportunities today, it is now totally different.”

She believes women will always have a double burden – being responsible for a family and having to compete on an equal footing with male colleagues in the workplace. There are now, however, many platforms and support systems specifically for women, and she encourages women to make use of every available form of assistance they can get.

I would say you can have it all. Work hard, believe in yourself, follow your dreams, focus on your goals, see the opportunities – not the challenges, and leave a legacy. – Prof Maryke Labuschagne
 
What advice would you give to the 15-year-old you?

“I would say you can have it all. Work hard, believe in yourself, follow your dreams, focus on your goals, see the opportunities – not the challenges, and leave a legacy.”

She is convinced that young women can have a family and a career, even if they believe it is not possible. 
 
What would you say makes women of quality, impact, and care?
 
“I see many women at the UFS making their mark, making an impact in their chosen fields.”

According to Prof Labuschagne, what would have been unthinkable just a few decades ago, such as women serving as deans and in top management positions, is now a reality. 

“I see young female researchers boldly taking on the world, believing in themselves and their abilities, and knowing they will be successful.” She states that each of these women should be supported and nurtured, as they will have a huge influence on the course of the university’s future.

News Archive

You touch a woman, you strike a rock
2004-11-02

Prof. Engela Pretorius van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe by die Universiteit van die Vrystaat het die kwessie omtrent feminisme aangespreek tydens haar intreerede met die onderwerp, You touch a woman, you strike a rock: Feminism(s) and emancipation in South Africa .

Prof. Pretorius het gesê: “Die geskiedenis van feminisme oor die algemeen kan in drie fases verdeel word, waarna verwys word as golwe. Eerste-golf-feminisme (19de eeu) het die fokus geplaas op die beskerming van vroueregte in die openbare terrein, spesifiek die reg om te stem, die reg tot onderrig en die reg om middelklas beroepe en professies te betreë.

Vroeë tweede-golf-feminisme word onthou vir hoe dit moederskap geteoretiseer het as synde ‘n onderdrukkende instelling. Slagspreuke van die 1970s was die persoonlike is polities en susterskap is magtig. Prof. Pretorius sê beide slagspreuke bevestig die idee dat vroue universeel onderdruk en uitgebuit word en slegs deur erkenning van dié situasie kan vroue die strukture wat hul onderdruk verander.

‘n Belangrike aspek van die derde golf van die feminisme-teorie is post-moderne feminisme wat diversiteit en verskille onderstreep. Die poging van hierdie feministe is afgestem op alle vorme van onderdrukking. Vroue van kleur het ook hul ontevredenheid uitgespreek gedurende die derde-golf-feminisme. Die feminisme van vroue van kleur word gekenmerk deur verskeie kwessies en talryke intellektuele standpuntinnames wat neerslaga vind in verskillende terme, soos Afrika feminisme of ‘womanism, sê prof. Pretorius.

Afrika-feminisme dui protes aan teen die wit/westerse geskiedenis en die wit/westerse dominansie binne feminisme. Afrika-vroue het besef dat hul onderdrukking verskillend is van dié van wit vroue en daarom is ‘n ander proses van bevryding nodig. Die Westerse feministiese praktyk om swart vroue by die bestaande feministiese ontologie te voeg, is nie voldoende nie omdat hul unieke ondervindings van slawerny, kolonialisme, onderdrukking deur mans en armoede nie uitgedruk word nie.

‘Womanism’ het tot stand gekom as gevolg van ‘n eksplisiete rassekritiek teen feminisme. Dit is ten gunste van die positiewe uitbeelding van swart mense. Dit word gekenmerk deur kulturele kontekstualisasie, die sentraliteit van die gesin en die belangrikheid daarvan om mans in te sluit.

Die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika is verwant aan hul geskiedenis van onderdrukking as gevolg van patriargie. Vroue van verskillende rasse, kulture en klasse het patriargie op verskillende wyses in en variërende mate van erns ervaar. Onder voor-koloniale patriargie het vroue min sê gehad oor huwelikskeuses omdat mans dié besluite gedomineer het.

Die Nederlandse en Britse patriargale erfenis het neerslag gevind in die ideologie van die volksmoeder. Onderwyl dit veral manlike skrywers was wat die beeld van die vrou as versorger en tuisteskepper bevorder het, het vroue self ook hieraan ‘n aandeel gehad, sodat die volksmoeder volwaardig deel geword het van die Afrikaner nasionalistiese mitologie. Alhoewel middel- en werkersklas vroue met dié beeld geïdentifiseer het, het nie alle Afrikaanse vroue die ideologie aanvaar nie.

Onder die Victoriaanse erfenis was Britse vroue beperk to die private eerder as die openbare lewe. Die skeefgetrekte onderrigsisteem wat vroue in huishoudelike loopbane gekanaliseer het, die mag van mans oor hul vroue se eiendom en ‘n tekort aan toegang tot mag en geld het verseker dat vroue by die huis gebly het.

Wit Engelssprekende-vroue het die grootste geleentheid gehad om patriargie uit te daag vanweë hul toegang tot onderwys en die blootstelling aan liberale waardes, sê prof. Pretorius. Liberale vroue soos Helen Joseph en Helen Suzman het ‘n belangrike rol gespeel om in 1930 stemreg vir wit vroue in Suid-Afrika te verseker en het voortgegaan om ‘n rol te speel in die bevryding van swart vroue gedurende die vryheidstryd.

Die feminisme wat onder swart vroue ontwikkel het, was ‘n erkenning van die gemeenskaplike stryd met swart mans om die verwydering van die juk van eksterne onderdrukking en eksploitasie. Swart vroue in aktiewe en onafhanlike politiese rolle het tegelykertyd mans se aannames omtrent hul meerderwaardigheid asook die rassewette van die staat uitgedaag. Daarom kan ons sê dat die feminisme wat hier ontwikkel het, te voorskyn gekom het as gevolg van vroue se betrokkenheid by en toewyding tot nasionale bevryding, sê prof. Pretorius.

Institusionalisering is nie herlei tot magsvoordele nie, want gelykheid is nie in beleidsprogramme geïnkorporeer nie. Die hervestiging van sleutel aktiviste van die vrouebeweging in die regering het die stryd om genderbillikheid verander na ‘n projek wat deur die regering gelei word, sê prof. Pretorius. Ongelukkig word terreine van verandering buite die grense van die regering verwaarloos. Dit kan slegs aangespreek word deur ‘n aktiewe en feministiese stem in die burgerlike samelewing.

“Dit is my oortuiging dat formele instellings vir vroue binne die staat oor die lang termyn slegs effektief kan wees indien daar ‘n effektiewe feministiese vroue-beweging buite die staat in stand gehou word wat die grondslag waarop sosiale beleid gevorm word, kan uitdaag en bevraagteken. Daarom, A luta continua (die stryd duur voort),” sê prof. Pretorius.

Mediaverklaring
Uitgereik deur: Lacea Loader
Mediaverteenwoordiger
Tel: (051) 401-2584
Sel: 083 645 2454
E-pos: loaderl.stg@mail.uovs.ac.za
2 November 2004

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept