Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
05 August 2021 | Story André Damons | Photo Charl Devenish
Itumeleng Mabusa, analyst in the South African Doping Control Laboratory (SADoCoL) hosted by the University of the Free State (UFS), says women in South Africa and the world at large are still facing the most discrimination in the workplace.

It is time that women realise their brilliant leadership qualities. Women are more sensitive and intuitive and bring a different dimension of leadership to the workplace.

For Itumeleng Mabusa, analyst at the South African Doping Control Laboratory (SADoCoL) hosted by the University of the Free State (UFS), this is one of the ways to address the challenges that women still face. Mabusa believes the opportunities for women are not as prominent as it should be and believe that gender discrimination in the workplace still exists and should be addressed.

Mabusa, who has been a member of SADoCoL since April 2015, analyses urine samples from athletes to test for prohibited drugs in sports. Her day-to-day work involves sample extractions, running the extracts on analytical instruments such as the high-performance liquid chromatography (HPLC) or gas chromatography (GC) machines, and analysing the data to see if there are any performance-enhancing drugs that are prohibited by the World Anti-Doping Agency (WADA).

Women still face the most discrimination in the workplace

According to her, women in South Africa and the world at large are still facing the most discrimination in the workplace. Women still have to fight to get their views across, and they are still not taken seriously because of patriarchal stereotypes. 

“In some corporate settings, women are still remunerated as well as men, regardless of both being in the same position and equally talented. It is hard enough to be equally recognised as a professional in your own field of expertise as a woman, which is exacerbated if you are a woman of colour. The other most pressing issue is the high prevalence of gender-based violence, with women holding the record for high incidents of violence against them,” says Mabusa.

Addressing the challenges

These challenges, says Mabusa, can be addressed by allowing women to do any job that a man can do. Women in leadership are often disregarded and their judgments are always questioned, she says. 

“There has to be more outreach programmes to teach young girls at a very young age that they can be leaders in absolutely any career they desire, from science, engineering, and aviation – to name but a few. Most importantly, leaders should groom the women in their organisations to one day take over the higher positions, and not always leave them for men.” 

“My opinion regarding issues of gender-based violence is that it must be addressed from an early age, in addition to teaching and preparing the girl-child to fend off danger. I think the boy child should also be empowered and taught to be self-sufficient, and not be egotistical, but respectful towards women of any age. Boys and girls should be groomed to be able to co-exist cohesively in a society where they both have equal chances of achieving greatness.”  
What is the most interesting thing to you in the field of anti-doping science?

As a WADA-certified scientist, Mabusa says the best and the worst part of her field is when she has to take part in external quality assessment scheme (EQAS). All the WADA-accredited laboratories in the world must take part in the analyses of the same samples three times a year at the same time. 

“These are both nerve-wracking and exciting all at the same time; it always reminds me of the feeling I used to get when I had to write final exams. I like comparing my statistical results with the rest of the world, for example finding out what quantitative concentration values and Z-scores the rest of the world obtained for their analysis compared to mine.” 

“It is also very interesting to find the scientific evidence and analysis you completed, led to the prosecution of an athlete due to an anti-doping rule violation. I also love doing scientific research and being able to share it with the rest of the world. Working with different analytical equipment and different software – from GC-MS and LC-MS to LC-UV – is exciting,” says Mabusa.  

Community value impacts life as a scientist and woman

Mabusa says as a woman, especially a black woman being given the chance to use her scientific skills as a WADA-certified scientist, it is an honour, as it gives everyone competing in sports in Africa a fair chance to compete. By testing these athletes, she explains, she is making sure that everyone plays fairly without their performances being influenced by any prohibited drugs. 

“Among the prohibited drugs are also drugs of abuse, including for example, cocaine and MDMA (ecstasy). By testing athletes for these drugs, I am helping the athletic community to try to stay off illegal recreational drugs.” 

Playing her part in the Olympics and coping with challenges

With the Olympic Games taking place between July and August, Mabusa says it is a great feeling to know that she is part of a team of scientists who are producing test reports that will ultimately determine whether tested athletes will be eligible or banned from representing their African countries at the Games.

According to her, they have a high volume of samples to analyse on a daily basis, because of all the sports competitions in South Africa and the continent in preparation for the Tokyo Olympics. 

Mabusa says the challenges associated with this work include the extremely strict rules of analysis, called the International Standard of Laboratories (ISL), set for all accredited laboratories to follow. The strict timelines that they all have to stick to in order to report the results to clients on time – no matter how many samples there are – is also a challenge. 

“This means analysing a large amount of data as accurately as possible in the shortest time I can. A skill I had to harness and embrace and learned to perfect over time, is the ability to pay very close attention to detail; this comes in handy when dealing with analytical work.” 

“There is also countless paperwork to fill in in order to follow a chain of custody for a sample. Each and every step gets recorded, from sample reception all the way to reporting; paying attention to detail comes in quite handy through all this,” says Mabusa.  

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept