Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
13 May 2021 | Story Dr Bright Nkrumah | Photo Supplied
Dr Bright Nkrumah, Free State Centre for Human Rights, University of the Free State (UFS)

The year 2021 marks the 58th anniversary of the establishment of the Organisation of African Union (OAU) on 25 May 1963. The month of May is therefore celebrated annually as Africa Month. This piece, in essence, is a craving to respond to an often-articulated question: is Africa Month a moment of celebration or introspection? The former would have been preferred had the various freedoms offered by the organisation been more realistic and dealt with the concrete challenges bedevilling the continent’s population. 

At the onset, it ought to be acknowledged that the organisation was not forged with the intent of improving the living conditions of its population but to safeguard the recently won independence and sovereignty of its member states. Against this backdrop, the notion of non-interference in the domestic affairs (Uti Possidetis Juris) of states became its guiding principle, thereby fostering a culture of silence on abuses perpetuate by African rulers against their citizens.  Having said that there were notable illustrations of leaders such as Julius Nyerere, Kenneth Kaunda, and Samora Machel, who individually and collectively ‘invoked the notion of humanitarian intervention’ and waged crusades to relieve Ugandans from the jaws of Idi Amin. 

Indeed, one of the significant achievements of the OAU during this era was the adoption of the African Charter on Human and Peoples’ Rights (Charter) in 1981. The instrument may be seen as a trumpeting of freedom, as it considers the rights and wellbeing of Africans sacrosanct and uncompromising. It is important and perhaps enthralling that all African states are parties to the Charter. While the large-scale ratification could enhance its moral force, it could also be used as a red herring to cover up various atrocities in hostile countries.

Where are we?

In 2002, African rulers meeting in Durban, South Africa, adopted the Constitutive Act, transforming the OAU into the African Union (AU). The new Act perhaps seems to be breathing fresh air into Africa’s rights struggle. In stark contrast to its forerunner, the Constitutive Act authorises the AU to intervene in a situation where citizens are threatened by grave danger perpetrated by their governments or external forces. Remarkably, article 3(k) calls for raising the ‘living standards of African people’. Going by these aspirations, one might speculate that Africans are in for a cheery and jolly ride.

Remarkably, while the Act addresses several aspects of the continent’s socioeconomic issues its operationalisation remains the captive of competing for national interests of AU states. Four key setbacks merit consideration here.

Instability: The landscape of Africa is punctuated by rulers’ embezzlement of public funds, ethnic privilege, and siphoning resources to one’s home village to the detriment of others. This bias tends to incite discontent and hostilities, even as one of the popular rhetoric of the infamous Boko Haram is to addressing Nigeria’s North-South resource disparity. By the same reckoning, hundreds of women and children have been displaced or killed from avoidable hostilities in geographical enclaves such as Cameroon, DR Congo, Mozambique, and Sudan.

Injustice: State security agencies and specifically the police force have evolved to be intimidators rather than the protective machinery they ought to be. More disturbingly, access to justice seems to be a pipe dream, as legal fees and prolonged trials make it burdensome for victims to seek remedies. As a common practice, many judicial systems across Anglophone, Francophone, and Lusophone countries are still modelled on ancient colonial systems, with lawyers and judges using convoluted legal jargon which frustrates rather than assists victims of abuse. 

Poverty: 40% of the continent’s population lives in extreme poverty or on <$1 (approx. R14) per day. Indeed, this figure is sobering. A reader might agree that the New Partnership for Africa’s Development (Nepad) may be seen as the primary document for reversing this trend. The document has, however, been criticised as given superficial treatment to the basic entitlement of vulnerable groups, and without feasible strategies on issues of underdevelopment.  It speaks to enhancing greater access to services, but segregates this aspiration from how the impoverished could access these essentials. Without a commitment to enforceable socioeconomic goods, such as health care, education, food, social security, the document may be seen as placing a stamp on the skewed access to resources already pervasive in local communities.

Covid-19: The onset of the pandemic calls for total marshalling of the continent’s fiscal and human resources. Sadly, the virus has claimed the lives of eminent cadres, teachers, and trade unionists who could have played a key role in this regard. South Africa alone has recorded more than 54,620 deaths, leaving behind hundreds of orphans.   Still, the ramifications are likely to be more significant, altering the structures of society and putting a strain on the financial resources of weak states. 

What ought to be done?

One golden thread running through these challenges is the weakness of the AU to forge effective institutions to restrain the excesses of states, monitor the government’s compliance with human rights obligations, and accountability. If the organisation seeks to improve human rights in Africa, it ought to revive debates towards Pan-Africanism and regional integration. At present, artificial borders erected by colonisers have created states which are simply not viable economic and political units. To this end, continental integration is the effective means of accelerating economic growth, uplifting the least developed countries, and domestically-based transformative development.

Opinion article by Dr Bright Nkrumah, Free State Centre for Human Rights, Faculty of Law, University of the Free State.

 


News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept