Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
19 November 2021 | Story Nontombi Velelo | Photo Supplied
Nontombi Velelo is a PhD candidate and Lecturer in the Department of Sociology at the University of the Free State (UFS).

Current reports related to gender reflect and emphasise the negative impact of gender on society — especially the negative impact of men and masculinity in society. Studies are conducted to understand the root(s) and triggers of men’s social conduct/misconduct. Without a doubt, men are often guilty of causing some of the social ills. However, we often do not acknowledge and recognise the pressures and challenges that society presents to men. In most instances, the focus in reporting is on their conduct/misconduct. Less attention is given to interrogating and reflecting on how masculine notions are formed and subsequently practised, and the influence of social settings on these processes. 

It is worth pointing out that masculinity is not a static entity – it is flexible, evolving, and adapts to different contexts. However, there is a struggle between upholding the traditional practices of masculinity and the desire for modern and liberal practices of masculinity. The concept of ‘traditional’ masculinity is frequently used when investigating the construction and practices of masculinity. This concept is often understood as the opposite of the modern representation of masculinity. Yet, it refers to what is considered to make a man a ‘real’ man – attributes such as independence, self-sufficiency, heterosexuality, physical toughness, and emotional restrictedness. These attributes highlight the ideas of masculinity embedded in traditional ideology, rules, and norms. We often expect men to possess these attributes, particularly independence, self-sufficiency, and emotional restrictedness. Without a doubt, these expectations present challenges for men. Men are less likely to express their feelings – they are also not expected to express their emotions. Besides, men are not as expressive as women and the signs of mental illness are not the same as those in women. Though we expect men to man-up and demonstrate strength when confronted with challenges, we are not aware of the damage this may cause to their mental and emotional well-being. According to the World Health Organisation (2021), South African men are more than four times more likely to commit suicide than women. Of more than 6 000 cases of suicide, 5 138 were men, which translates to 21,8 per 100 000. This indicates the need to unlearn the damaging expectations of gender. 

Men’s socio-economic and socio-political positions influence how they view and practise their masculinity. Though Statistics South Africa (2021) reported that 32,4% of men are unemployed (compared to 36,8% of unemployed women), South African men living in poverty find themselves in a stressful climate, as they are unable to live up to their and others’ ideas of ‘successful masculinity’. To a large extent, men are still expected to assume the role of financial provider. Failure to adhere to these expectations may result in one’s masculine traits not being recognised or acknowledged. In some cases, men are considered ‘less of a man’ since they cannot fulfil the expectation of financial provision. This, subsequently, affects their interaction and relationships with other men, women, and children. 

Apart from the societal expectations, we need to pay attention to the socialisation process within the family. A family is a training ground where members are trained and taught about desirable and undesirable behaviour and expectations of others. Within the family structure, men and women are socialised to internalise and accept toxic gender roles – one being the use of violence. Violent behaviour is often associated with normal ‘boyish’ behaviour; therefore, it is perceived to be expected of a boy child to resort to violence. It is expected of a boy child to retaliate/fight back when facing conflict. Consequently, violence is viewed as a measure to correct behaviour associated with disobedience or challenging masculine authority. The Mail & Guardian reported in 2020 that one in five women in South Africa experienced violence at a partner’s hands. South Africa has witnessed an increase in gang rapes, most of the first-time rape offenders being teenage boys (SafeSpace, 2021). Teenage boys are not only members of society but also members of the family. This does not imply that parents are responsible for the acts of their children. However, it demonstrates the need to interrogate and challenge the socialisation process as far as gender roles and expectations are concerned. Regardless of the mentioned challenges associated with masculinity, there are individual men in society who have invested efforts to transform the masculine scripts and to cultivate positive male attributes. These are men who strive to be good citizens, husbands, fathers, brothers, and uncles. Unfortunately, the efforts invested by these individual men tend to be disregarded in society, since the focus is always on unpacking and reflecting the toxic actions and attributes of men. 

Commemoration of International Men’s Day

International Men’s Day commemorates the positive contribution of men to their world, families, and communities. The day aims to create awareness around the well-being of men. As we celebrate this day, it is important to recognise and acknowledge male pain. Society often disregards male pain and focuses on male privilege.

Furthermore, recognising ways in which men are hurt by rigid gender roles and expectations and social settings where these roles and expectations are practised, does not imply disregard for the struggle and oppression of women. With the 2021 slogan being ‘Better relations between men and women’, I am reminded of the third wave of feminist scholars who pointed out that society is experiencing a crisis embedded in patriarchal masculinity rather than masculinity itself. There is a need to sensitise men and women to the dangers of patriarchy, particularly for men. It is also important to encourage men to construct their own identities that are different from those prescribed by patriarchy. Although most men might not be oppressed by sexism in ways similar to women, we need to pay much closer attention to how men suffer the consequences of sexism. It is worth recognising that men do not derive the common benefits from sexist oppression, since they do not hold a common social position. It is important to acknowledge the role of individual men in changing the masculine narrative. May we recognise such individuals in our homes, workplaces, and communities. There is a need to unlearn the damaging patriarchal expectations of gender.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept