Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
24 March 2022 | Story Portia Arodi | Photo Supplied
Portia Arodi
Portia Arodi, Interdisciplinary Master’s in Human Rights, Free State Centre for Human Rights, Faculty of Law

Opinion article by Portia Arodi, Interdisciplinary Master’s in Human Rights, Class of 2022 Free State Centre for Human Rights, Faculty of Law, University of the Free State.
Human Rights Day means different things to different people. For some people, Human Rights Day means commemorating the day of the 1960 massacre when 69 people were shot and killed by police in Sharpeville.   In my opinion, Human Rights Day not only symbolises the historical events that occurred in 1960, but it also provides evidence of the inequalities that currently exist in South Africa.   The labour market in South Africa is still racialised and gender biased. The black majority in the labour market earns way less than their white counterparts, even though both are immersed in the same working conditions. According to Statistics South Africa (2015), the differences in the income of South Africans remain heavily racialised. Furthermore, since 1994, bridging the gap between gender and race continues to be a struggle. On the other hand, black women experience the same inequalities as their male counterparts. The difference is that black females are subject to double discrimination, based not only on their race, but on their gender as well. Despite occupying the same positions as males and assuming similar duties and workload, their salaries remain low. 
  
Human rights in an unequal society

On the other hand, for some categories of people – namely the elite and those in power – Human Rights Day amounts to a democratic South Africa, a country where the constitution is the supreme law of the land and where everyone (without exception) enjoys freedom and human rights. For this particular section of the ruling class and elite, Human Rights Day attests to the effective transition from the apartheid era to a democratic society characterised by freedom, equality, and dignity for all.

For those who lack access to basic needs such as water, food, shelter, health care, electricity, and sanitation, their perception of Human Rights Day may be very different, as they live in poverty with no promising future prospects.  In fact, for the larger section of the population, democratic South Africa is nothing but a burden that does not have much to offer.  Indeed, how to explain that in 2022, the black majority still relies on the bucket system for sanitation; how to understand that to date, they still survive in squatter camps and go through days and nights on an empty stomach? 

It is my contention that the celebration of Human Rights Day has failed to consider a holistic approach to highlighting and raising awareness on critical issues, including poverty and inequality. The realisation of socio-economic rights by authorities exists only on paper but is yet to be done effectively. The provision of service delivery, health-care services, infrastructure, the right to food, education, and other basic needs remains characteristic of modern South African society. From this perspective, it means that we are celebrating one part while neglecting the other.

Would it be fair to celebrate Human Rights Day when there are still children studying under trees?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when there are children going to school without food?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when there are children who are not able to go to school or receive basic education?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when racism is still occurring in our schools and workplaces?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when children are being raped by their teachers at school?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when some universities are still using Afrikaans as their primary language?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when our students are being deprived of education due to the mandatory vaccination policy?
Would it be fair to celebrate Human Rights Day when white privilege still exists among university students?

Is Human Rights Day still worth commemorating?

What are we celebrating on Human Rights Day?  Are we celebrating the achievements of the minority population? Are we celebrating the few changes that have occurred since the advent of a democratic South Africa? Are we celebrating the Fees Must Fall movement that occurred in a contest where some students who were fighting for free education were arrested, shot, and even killed? Are we simply referring to what occurred in 1960? Why are we not celebrating the Fees Must Fall movement? Why are we not celebrating the Rhodes Must Fall movement? Why are we not celebrating the Steyn Must Fall movement? 

On 21 March 2022:

We need to celebrate the Fees Must Fall movement.  
We need to celebrate the Rhodes Must Fall movement.
We need to celebrate the Steyn Must Fall movement.
We need to fight for the voiceless. 
We need to get commitment from government to abolish the use of the bucket system.
We need to get a commitment from government to build more schools, hospitals, shelters, roads, and other infrastructure.
We need to get commitment from government to hire more teachers. 
We need to get commitment from government on protection against racism that occurs in schools and universities. 

We need to get commitment from government regarding the abolition of the mandatory vaccination policies at universities.

On Human Rights Day, let us evaluate whether the Constitution of South Africa is protecting and safeguarding the rights of all human beings, irrespective of their gender, race, ethnic group, socio-economic status … etc.  Is this the democratic South Africa we would want our children and great-grandchildren to have in 50 years? If not, then we have a responsibility to find better ways in which the Constitution of South Africa functions as intended. 

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept