Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
26 April 2023 | Story Leonie Bolleurs | Photo Supplied
“Seeing an African child succeed was always my motivation to work hard and strive for success,” says Masabata Chabeli, founder of NDSH, a newly established coding and robotics skills development programme.

Masabata Chabeli’s journey from teacher to tech entrepreneur led her to establish New Dawn Skills Hub (NDSH), which focuses on developing skills in coding and robotics, building a new generation of artificial intelligence (AI) and fourth industrial revolution (4IR) experts. 

Chabeli is a former UFS lecturer and a graduate of the EBL Institute of Business and Technology, which partners with the UFS Business School on community development, entrepreneurship development, and digital skills development programmes that benefit not only the youth but South Africans at large. 

Through NDSH she aims to bridge the gap between education and industry to from an early age equip pre-schoolers and learners with the skills necessary for success in today’s rapidly evolving technological landscape. 

She believes that when it comes to inventing new things not much has been done to encourage learners to be creative and innovative, especially at school level. “We have a long way to go,” she says.

Even though NDSH is still at an early stage of its development as a coding and robotics skills development service provider, the company already offers a range of programmes, from early childhood development (ECD) programmes for ages six months to Grade R, to a tutoring programme covering mathematics, science and technology.

Discovering her passion

Although she had always been a tech enthusiast, Chabeli never imagined pursuing a career in technology, let alone starting a business. “Teaching has always been my first passion,” she says. “But after more than a decade of teaching, I realised I wasn’t fulfilled. I wanted more, but I didn't know what that was.”

It wasn’t until 2017, when she was one of 45 lecturers from around the country selected to spend a month in China learning about 4IR technologies, including courses on coding and robotics, 3D-printing applications, and intelligent manufacturing, that Chabeli’s interest in tech was piqued. Two years later, she resigned from her position as a lecturer at the University of Free State to start her own tech business – and she hasn't looked back since.

Walking the road with Chabeli was Lesala Khetheng, Business Manager representing the EBL Institute of Business and Technology. Chabeli completed EBL’s Entrepreneurship and Business Literacy Programme and the Women in Digital Business Challenge.

I strongly encourage women who want to enter the innovation space to do so, because there is a great need. We must raise a next generation of innovators, who can solve their own problems through innovative ideas. – Masabata Chabeli
Overcoming the obstacles 

The journey towards achieving one’s dreams is often riddled with obstacles. “As a teacher with no prior business experience, I was ill-prepared for the day-to-day operations of running a business, and I neglected that aspect. However, I was fortunate enough to participate in the Entrepreneur Business Literacy (EBL) Institute mentorship programme in 2021-2022, which taught me about critical business components such as marketing, business management, cashflow, sales, and more.

“Having to prove that ‘I can’ as a black woman in technical fields has also been one of the challenges that I had to overcome. I have had to go above and beyond and work 10 times harder than my male counterparts to prove that I am just as capable,” she remarks.

Often being the only woman in the local industry made her doubt herself and feel like she didn’t belong. She says it was challenging because sometimes she found herself trying to talk, walk, and act like her male counterparts just to fit in. However, staying true to herself, being authentic, and having confidence in her abilities has helped her.

Greatest accomplishments

She says one of her greatest accomplishments thus far was taking a leap of faith by resigning and starting her own tech business. “The business was officially registered in February 2020, shortly before we were affected by the COVID-19 pandemic. Despite the challenges, the business has been growing steadily, starting with only two children, and now serving over 50 across all our programmes.”

Another highlight for her was being selected as one of the Top 10 MTN SA Foundation Women in ICT Challenge female entrepreneurs. 

While she talks proudly about these successes, Chabeli is of the opinion that starting your own business is not for the faint-hearted. “It requires a lot of patience, hard work, and passion. You must prepare yourself for long hours and sacrificing time with family and friends. Discipline is also an important aspect when running your own business."

Women in the inventing space

“I strongly encourage women who want to enter the innovation space to do so, because there is a great need. We must raise a next generation of innovators, who can solve their own problems through innovative ideas,” she says.

Chabeli elaborates, “Seeing an African child succeed was always my motivation to work hard and strive for success, especially in the areas of literacy, numeracy, and digital skills, which are all valuable competencies for inventing new things. It inspired me to lend a helping hand in bridging the skills gap that our country is facing.”

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept