Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
01 August 2023 | Story Kekeletso Takang | Photo Supplied
Business Acumen Day 2023
The UFS School of Accountancy hosted a panel discussion in the Centenary Complex with the topic ‘The audit profession’s response to the financial reporting scandals of the past decade: Has enough been done?’. Panellists included Prof Bernard Agulhas, Rob Rose, and Patricia Stock, and the session was facilitated by Prof Philippe Burger and Conrad de Wee.


Auditing firms in South Africa should go back to basics and emphasise accountability in revamped corporate structures to avoid repeats of the big auditing scandals of the past decade such as the Steinhoff, VBS, Tongaat Hulett, and Bosasa scandals. This was some of the opinion expressed during a panel discussion hosted by the University of the Free State (UFS) School of Accountancy and featuring auditing and accountancy experts. 

The discussion tackled the topic ‘The audit profession’s response to the financial reporting scandals of the past decade: Has enough been done?’, and featured a panel of experts including Rob Rose, Financial Mail Editor and author of Steinheist; Prof Bernard Agulhas, former CEO of the Independent Regulatory Board for Auditors (IRBA) and current Adjunct Professor of Auditing at the UFS; and Patricia Stock, audit partner and CEO of MGI RAS and former South African Institute of Chartered Accountants (SAICA) board member. 

The event took place on 19 July 2023 in the Centenary Complex on the UFS Bloemfontein Campus. It was facilitated by Prof Philippe Burger, Dean of the Faculty of Economic and Management Sciences, and Conrad de Wee, Chairman of the SAICA Central Region Council and Senior Manager at auditing firm Mazars.

Prof Agulhas said a lot has been done to prevent a repeat of the root causes of the financial reporting scandals of the past decade. “Everyone has responded. The profession, regulators, universities, labour markets, the public, and professional bodies.” Still, he said a lot more needs to be done. “We have to go back to basics. Look at the framework, ISA standards, skills, and competencies. Professionals must be adaptable and responsive. Firms must set the tone at the top and create a conducive environment. Establish a culture of accountability. We have to go back to behavioural competencies. Universities can also investigate the inclusion of forensic auditing as part of the curriculum.” 

The panel felt that accountability is central to going back to basics. Rose said he believes businesses need to change their organisational cultures. “The likes of Glencore and Tiger Brands are making an immense effort to revamp. There are numerous ways companies can go about it, including setting the tone at the top and establishing accountability structures in-house. Also, not only having fraud-detection systems, but also implementing them.”

He also questioned why no one is holding bankers accountable for failing to uncover recent corporate scandals. “In the case of Tongaat Hulett, how did they miss all the issues through their risk assessment? At the end of the day, they should also be held accountable.”

Where it all went south

Prof Burger said the World Economic Forum had for seven years, until 2017, rated South Africa number one for the strength of auditing and reporting standards. “And then we started to see things go wrong, with the likes of state capture, Steinhoff, VBS, and others. In light of this, has enough been done to equip external auditors to deal with fraud in organisations, and to ensure that they act in the interest of the public?” 

Prof Agulhas, speaking from his experience as a regulator, said, “Initially, South Africa was one of the few developing countries to adopt international standards. For seven years, we have received a good rating from the World Economic Forum. But if we can be honest, while our professional qualifications are among the best in the world, we were not that good at implementing these standards due to behavioural issues on the part of certain accountancy/ auditing professionals.” 

Stock, sharing her perspective as an audit practitioner, commented: “We are noticing a growing trend among firms to improve on reporting, and audit committees are holding professionals accountable. While this is said, we should also acknowledge that there is a need to look at the whole ecosystem relating to financial reporting.”

Auditing in the era of artificial intelligence

When questioned about the impact of technological advances on auditors, Stock said she believes artificial intelligence and technology integration offer the auditing profession a wonderful opportunity. She stressed that technology will not replace human capital. “We need critical thinkers and value creators. Technology won’t replace that, especially where Environmental, Social, and Corporate Governance (ESG) is concerned.” 

Interaction between universities and industry

Prof Burger posed the question, “When looking at the interaction between universities, industry, and trainees, would you say this model is still fit for purpose, and are these individuals ready?”

Stock responded, “The profession needs the diversity of minds. We need their enquiring minds. We need to hear the voices of our trainees. In fact, one of the scandals of the past decade was picked up by a trainee, but was unfortunately ignored by the more senior staff.” 

Where we are now

The panel discussion was attended by stakeholders from the School of Accountancy, which included managers and directors of various auditing and accounting firms, representatives of professional bodies, members of management from large businesses, and university staff members. Interactive polls and the opportunity to submit questions allowed guests to participate in the discussion, which ended with a consensus that while much effort has been made to restore the credibility of the auditing profession, there is still further work to be done. 

The panel discussion was made possible with the financial support of Standard Bank.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept