Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
29 June 2023 | Story Dr Ina Gouws | Photo Supplied
Dr Ina Gouws
Dr Ina Gouws is a Senior Lecturer in the Department of Political Studies and Governance

University of the Free State

We find ourselves on the other side of another Youth Day in South Africa. I acknowledge the importance of this anniversary, although I recognise that it is not for me to fully comprehend the profound significance of commemorating the events of 16 June 1976. I therefore refrain from presuming to address the depth of pain, both enduring and otherwise, that this commemoration signifies.

Let me then stay with the broader significance of Youth Month in my deliberations.

Cabinet approved the theme for Youth Month 2023 to be: “Accelerating youth economic emancipation for a sustainable future”. In 2022 the theme was: “Promoting sustainable livelihood and resilience of young people for a better tomorrow”, and, in 2021 the theme was:  “The Year of Charlotte Mannya Maxeke: Growing youth employment for an inclusive and transformed society”.

Cooperation and partnership between government and the youth is fractured

For a government known for abject failure especially regarding education and economic policy, these are lofty ambitions for which we have not seen positive results. I fear that most of our country’s youths are not aware of these themes or else take note with understandable cynicism.  The trust they should have in our government to expect positive outcomes for policies and plans simply does not exist. The cooperation and partnership that needs to be forged between government and the youth in South Africa is therefore fractured to say the least. Consequently, a sense of disillusionment has taken hold.

Feelings of marginalisation and being unheard have bred disengagement, apathy, and even resentment. It appears this government can only talk a great game. None of this is news, is it? The problem is that the breakdown in trust undermines the foundation of a healthy democracy, hindering the government’s ability to effectively represent and address the needs of our youth. The effect of this failure has disastrous consequences for young people to the very core of their dignity.

It is therefore crucial to recognise the profound human consequences that come with unemployment and dire prospects. The impact of unemployment on young individuals is not to be underestimated or only boxed into aspects of economics, as it significantly disrupts their sense of self and place in the world way beyond that. I believe the approach in South Africa should therefore also recognise the intrinsic value and dignity of the youth beyond their economic productivity. As it is,  I fear they have ended up finding their self-worth in only ever being prone to confrontation and protest, instead of constructive problem-solving. It is then no surprise that a grim view of the future can hinder the formation of new social connections and limit opportunities for networking, further exacerbating the isolation experienced by unemployed youth which feeds this apathy and disinterest the majority seem to have in the political process.

What is to be done?

I don’t see any purely political drive or approach to provoke widespread youth participation being successful in this context. What is to be done? We must start with ways to create ‘willingness’ first. For that, purpose beyond politics, in which they have lost trust and interest, is necessary. I have no doubt that the country’s youth care about their communities even if they feel disconnected and have little to offer to assist because of their dire socio-economic realities. We must create spaces for dialogue, storytelling, and collective reflection to challenge societal narratives surrounding work and success, promoting alternative measures of value and worth. Emphasising the importance of empathy, compassion, and community solidarity can help combat the stigmatisation and isolation faced by unemployed youth.

Moreover, recognising the agency and potential of young people is essential for the nation's future development and prosperity. It would be best to first focus on independent initiatives and collaborations outside of the government’s sphere of influence. Emphasising grassroots movements, civil society organisations, and community-led efforts that can drive change from the bottom up, could get the youth involved without focusing on politics alone. By focusing on initiatives that bypass or work independently of the government, youth can still actively participate and work towards their goals, and I believe that willingness to participate lies just below the surface.

Change will take time

The challenge, and perhaps frustration, is to recognise that long-term perspective and focus on building a sustainable foundation for youth political engagement will be necessary. With the damage that has been done, change will take time and involve continuous efforts beyond any specific government’s tenure. And relying so heavily on any community’s resilience should be seriously questioned, especially when it comes to the youth. There must be a more positive outcome than what they have thus far lived, after showing such perseverance. I believe we can help recover a willingness in our youth to again or for the first time participate in constructive ways to promote necessary change for themselves and their communities beyond a day or a month; for a lifetime.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept