Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
15 November 2023 | Story Leonie Bolleurs | Photo SUPPLIED
Dr Georgia du Plessis
Dr Georgia du Plessis started working on topics related to freedom of expression when in academia, and continued to do so at ADF International, her current employer.

It is on this day that the National Council of Provinces will consider the Prevention and Combating of Hate Crimes and Hate Speech Bill during its plenary session. If the bill is passed, it will become law in South Africa, introducing a very broadly defined crime of hate speech that applies to all South African citizens. 

Dr Georgia du Plessis, Legal Officer at ADF International, Brussels, and Research Fellow at the University of the Free State (UFS) and the University of Antwerp, Belgium, points out that, according to the South African government, one of the objectives of the Prevention and Combating of Hate Crimes and Hate Speech Bill is to fulfil South Africa’s responsibilities as outlined in the Constitution and international human rights instruments.

“Here reference is made to the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (to which South Africa is a signatory). However, this convention only refers to issues confined to discrimination based on race, colour, national or ethnic origin and not the extensive list of grounds found in Clause 1 of the bill. Furthermore, the international bill of rights (Universal Declaration of Human Rights, International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights and the International Covenant on Civil and Political Rights) places no obligation on member states to implement hate speech laws,” she states.

She strongly believes that “the so-called international obligations requiring such overbroad hate speech laws are not specified and an incorrect understanding of the actual obligations placed upon South Africa by these international instruments”. 

Solving inequalities

Given the deep-rooted inequalities in the country, it is easy to conclude that certain forms of speech contribute to maintaining these historical inequalities, making a case for their regulation and prohibition.

Dr Du Plessis, however, is of the opinion that the current inequalities found in South African society are due to a variety of historical and current factors such as corruption, perpetuated historical inequalities, low employment and education rates, etc., that will not be solved or even alleviated by limiting freedom of expression. “Quite the contrary,” she states. 

She believes there are already measures in place to limit speech that threatens to discriminate and violate the rights of others. Here, for instance, she refers to Section 36 of the Constitution and laws such as the Promotion of Equality and Prevention of Unfair Discrimination (Equality) Act 4 of 2000. “Here Section 10 already prohibits ‘hate speech’ even more broadly than the South African Constitution (Section 16),” she says. 

“The Equality Act is already an overly broad restriction of freedom of speech found in the Constitution,” states Dr Du Plessis. 

According to her, freedom of expression was one of the few tools that can and remains to be used by the vulnerable, oppressed, and poor. “There is no evidence that suggests that such ‘hate speech laws’ will protect the most vulnerable in society and reduce racism. Instead, it gives the government a tool to take away hard-won rights and freedoms that can be used against those very same groups in society that need the most protection. Limiting speech will not reduce inequalities and discrimination. On the contrary, it will disempower those who need it the most,” she says. 

The definition

Dr Du Plessis says, “The current Hate Speech Bill contains a circular definition of ‘hate speech’ which boils down to ‘hate speech’ being defined as ‘hate’.” 

“This lack of narrowly defined concepts, which is necessary for legal certainty in criminal law, can easily be used to the ‘advantage of a government’ and enlist the general public as ‘agents of the control process’,” she states. 

Dr Du Plessis uses blasphemy laws in Nigeria as an example – a country where “blasphemy laws are used as an excuse to act in a discriminatory manner and in violence towards others when the person feels that his or her religion or religious figure has been offended. Deborah Emmanuel Yakubu was stoned and burned to death for posting messages on WhatsApp allegedly insulting and blaspheming against the Prophet Muhammad”.

She suggests that although the Hate Speech Bill may seem different – that it will not allow for such instances within the young democracy – the wording of the current version of the bill is open to being interpreted as putting someone in jail for eight years for causing emotional ‘harm’ (whatever that may mean). “This is not very different from how blasphemy laws operate, which is premised on the emotional subjective experience of the person towards whom the speech is made”.

“In essence,” she says, “Clause 4(1) of the bill states that any person who acts in a manner that can be seen as a clear intention to incite harm and propagate hatred is guilty of hate speech.”

As stated by her, ‘hate’ is not defined further, and ‘harm’ is very broadly defined as any ‘substantial emotional, psychological, physical, social or economic detriment that objectively and severely undermines the human dignity of the targeted individual or group’. Thus, aspects such as ‘offence’ can easily be included under the definition of ‘harm’, even if international law clearly states that speech causing offence cannot necessarily limit the right to freedom of expression as such.

She also points out that there is no universally accepted definition of ‘hate speech.’ “Speech that is defined by an emotion, such as hate, is conducive to the subjective emotional meaning attached to it by the one who utters such speech and the person against whom it is uttered,” she says.

  • Dr Du Plessis lectured public law subjects at the UFS, which included international law, administrative law, statutory interpretation, and human rights law in general. She later received a scholarship to complete her PhD in Law in Belgium on the right to freedom of religion or belief. At KU Leuven in Belgium, she lectured and published on related topics and thereafter started working at ADF International in Brussels. Her work at ADF International involves legal advocacy and research on freedom of religion or belief, freedom of expression, and parental rights – mainly related to the European Union, but also internationally (for example, related matters in South Africa).

Click to view documentRSG interview podcast

Click to view document SAfm interview podcast

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept