Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
22 February 2024 | Story André Damons | Photo SUPPLIED
Prof Robert Bragg
Prof Robert Bragg is a researcher in the Department of Microbiology and Biochemistry at the University of the Free State (UFS) and believes hospital-acquired infections (HAIs) might already be “Disease X”.

During the World Governments Summit, the World Health Organisation (WHO) warned world leaders about the likelihood of a Disease X outbreak, saying it is “a matter of when, not if” a new pathogen and pandemic will strike. If there is an outbreak of this disease tomorrow, the world still would not be ready. 

During his speech earlier this month at the summit in Dubai, Tedros Adhanom Ghebreyesus, Director-General of the WHO, said COVID-19 was a Disease X – a new pathogen causing a new disease. He said: “There will be another Disease X, or a Disease Y or a Disease Z. And as things stand, the world remains unprepared for the next Disease X, and the next pandemic. If it struck tomorrow, we would face many of the same problems we faced with COVID-19.”

Though Disease X is a hypothetical placeholder representing yet-to-be-encountered pathogens, Prof Robert Bragg, researcher in the Department of Microbiology and Biochemistry at the University of the Free State (UFS), believes hospital-acquired infections (HAI) might already be “Disease X”. He says data shows that deaths from HAIs will become the leading cause of human deaths. This problem is rapidly growing as most of the pathogens which people contract while in hospital are now resistant to antibiotics, making them very difficult to treat.  

Prof Bragg, whose main research is in disease-control, first in the agricultural industry, and now human health, also previously warned about a disease that would make COVID-19, which killed more than seven million people to date globally, look like a dress rehearsal. His PhD student, Samantha Mc Carlie, investigating how bacteria become resistant to disinfectant and sanitiser products. This is a serious problem for the future, as disinfection could be our last line of defence.

Heading for a crisis in health care

“The world is rapidly heading for a crisis in health care regarding hospital-acquired infections. It is common knowledge that we are quickly running out of antibiotics (and antifungals) to treat bacterial and yeast infections. Without antibiotics and antifungals, the outcome of many of these bacterial and yeast hospital-acquired infections will be very severe. They will, unfortunately, in many cases, result in the death of the patient,” says Prof Bragg. 

According to him, the WHO suggests that 30% of patients in ICUs in developed countries and 70% in underdeveloped countries will contract a HAI. Of these, the mortality rate can be as high as 70%. 

“Most of these infections are caused by multiple drug resistance strains of bacteria such as Enterococcus faecium, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa and Enterobacter species. Additional bacteria and yeast, which can also cause HAIs, such as Serratia species, are also becoming a concern due to their intrinsic higher levels of disinfectant resistance.”

Prof Bragg explains that in 2014, a high-profile review was first published, commissioned by the UK Prime Minister, entitled, “Antimicrobial Resistance: Tackling a crisis for the Health and Wealth of Nations” (the AMR Review). This review estimated that antimicrobial resistance (AMR) could cause 10 million deaths annually by 2050 (The Review on Antimicrobial Resistance 2016). This is the same number of deaths caused by cancer today, making AMR the leading cause of human mortality by 2050. When it was finalised, this report was highly criticised as an over-dramatisation, as when this prediction was made, the number of mortalities related to HAIs was around 700 000 – a very long way off 10 000 000. However, according to recent estimates, five years later, in 2019, 1.27 million deaths were directly attributed to drug-resistant infections globally, and this had reached 4.95 million deaths associated with bacterial AMR (including those directly attributable to AMR) by 2022 (Murray et al. 2022). 

The overuse of disinfectants during the COVID-19 pandemic, according to Prof Bragg and Mc Calie, has contributed to the crisis by fostering resistant strains and contaminating environments. Based on the current trajectory of mortalities, the 10 million mark will be reached way before 2050.

Need for a paradigm shift

The researchers say an urgent need to change the paradigm in medicine from “treatment” to “prevention” is necessary and that the old saying ‘prevention is better than cure’ has never been truer. 

According to Bragg: “The golden era of antibiotics is rapidly coming to an end. It is highly unlikely that we will discover new antibiotics, and even if we do, the likelihood that the bacteria will already have or will be able to develop resistance in a very short time is highly likely. 

“We need to think of what happed with quinolones, where we thought we had won the war with a groundbreaking new antimicrobial agent. The bacteria did not have millions of years of evolution to develop resistance to quinolone, yet in only three years, the first resistant bacteria were isolated. There is currently great excitement around AI-derived new antibiotics. However, the end result is likely to be the same. We need an alternative to treatment – in other words, a paradigm shift.” 

Improved biosecurity 

Prof Bragg says highly improved biosecurity is the only viable option for disease control in a post-antibiotic era. By using good biosecurity in poultry production, he says the mortality rates were reduced by 50%. 

Research has shown a direct link between the environmental microbial load in a hospital and HAIs; with a lower microbial load linked to lower incidence of HAIs including C. difficile infections (Boyce et al. 2008; Suleyman et al. 2018; Umemura et al., 2022). Therefore, the new paradigm is to reduce microbial contamination in the hospital environment to prevent HAIs. If there are fewer dangerous microorganisms in an environment, patient and staff exposure to these microorganisms will decrease, reducing the level of HAIs for staff and patients. However, to reduce the microbial loads in healthcare settings, effective cleaning and disinfection products need to be used. 

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept