Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
22 April 2025 | Story André Damons | Photo Supplied
Dr Tafadzwa Maramura
Dr Tafadzwa Clementine Maramura is a Senior Lecturer and NRF-Rated Researcher in the Department of Public Administration and Management at the UFS.

With roughly half the world’s population experiencing severe water scarcity for at least part of the year, according to the UN World Water Development Report 2024, a researcher from the University of the Free State (UFS) seeks to understand how South Africa and the rest of the African continent can ensure that every person has access to water.

Besides Dr Tafadzwa Clementine Maramura, Senior Lecturer and NRF-Rated Researcher in the Department of Public Administration and Management at the UFS, research focusing on service delivery, especially delivery of water to the most vulnerable and poorest households, her work also focuses on the water-health nexus. In February she was appointed the Secretary for the Institutional Governance and Regulations Framework – a sub-specialist group for the International Water Association (IWA), becoming the first black African female to be appointed to this position.

According to statistics quoted by Greenpeace, 5.52 billion people out of a population of 7.78 billion in 186 countries face water insecurity, of which, 1.34 billion are Africans, accounting for more than 90% of the continent’s population. The United Nations World Water Development Report 2024: water for prosperity and peace; facts, figures, and action examples state that as of 2022, 2.2 billion people were without access to safely managed drinking water.

 

Research focus

With this, and with the Sustainable Development Goals (SDGs) – especially Goal 6 (clean water and sanitation) – in mind, Dr Maramura seeks to understand how South Africa and the rest of Africa can ensure that everyone gets access to this particular resource. “My research focuses on water governance and sustainable service delivery, public policies, and the green economy in the African, as well as the South African, context. What I found is interesting and really saddening at the same time. When you break it down, you realise that one in every three people in Africa don’t have access to potable water.

“Water is a basic human right, you can survive without electricity and other luxuries, but not without water. Each time you brush your teeth or flush your toilet with at least 15 litres of clean water or you are watering your garden with clean water, there are people that actually don’t have access to basic drinking water,” says Dr Maramura.

She is also investigating what the government is doing to ensure it delivers on this service it is mandated to, as South Africa has all the policies in place, and the best constitution in the world, but still the poor and most vulnerable communities do not have water.

“Access to clean water is not just a basic need; it is a matter of dignity, equality, and survival. As a young African woman, through my research, I see first-hand how the burden of water scarcity falls disproportionately on women and girls, robbing us as women, of education, economic opportunities, and health.

“But we are not just victims – we are leaders in this fight. By empowering women and investing in sustainable water solutions, we can transform our communities and break the cycle of poverty. The time for action is now because water is life, and every African deserves it.”

 

The water-health nexus

Dr Maramura has book chapters coming out in June this year that focus on the water-health nexus in failed states, thereby merging SDG 3 and 6 on health and water respectively. Water plays an indispensable role in the world as it is important for accomplishing several other SDGs, such as zero hunger, poverty eradication, good health and well-being, and affordable and clean energy. It all depends on the achievement of goal 6.

Says Dr Maramura: “You cannot solve problems in isolation; you cannot look at the water problem in isolation. If you have a water problem, you have a health and education problem because kids can’t go to school if there is no water. Hospitals can’t function when there is no water.

“SDG 3 speaks to health and SDG 6 speaks to water and that is where the nexus is, nexus meaning connection between water and health. How can we ensure that we merge the two together and ensure researchers working on health and water can find common ground to address any challenges arising from the lack of water so that we don’t have these health issues?”

South Africa is an upper-middle-income country but still struggles to deliver potable water to everyone and many communities in the country still rely on ventilated pit latrines due to limited access to modern sanitation facilities. With the deadline for achieving the 17 SDGs only five years away, South Africa is at risk of failing to achieve the SDGs.

 

Solving the water problems

According to Dr Maramura, there is no magic wand that can be used to solve all the country's water problems, but a collaborative and comprehensive effort is needed. “There is work that needs to be done. The government, private sector, the communities, as well as other role players need to work together. South Africa is a water-stressed country with rainfall below the global average. We realised that we have scarce groundwater resources.

“The community needs to understand, participate, and be aware of how much damage we can do by just drilling boreholes and digging wells. The private sector needs to know what it is that they can do to ensure that they also play a part through their corporate social responsibility and philanthropic dimensions in assisting the community.”

From the government side, she says, the policies are there so the government needs to consult with the communities, the private sector, and all other relevant stakeholders. They need to involve affected communities and after consultations, they need to engage these communities because they understand their problem best.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept