Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
08 May 2025 | Story André Damons | Photo Supplied
Nosicelo Madushana
Nosicelo Madushana, a third-year medical student at the UFS, was four years old when she sustained third-degree burn wounds on 70% of her body.

With winter fast approaching, healthcare professionals in the Free State are gearing up for an increase in burn injuries during these cold months. Many of these injuries are preventable, and doctors and medical staff believe educating communities about common preventive practices can help keep them safe.

Dr Hilge du Preez, Paediatric Surgeon from the University of the Free State (UFS), says they observe an increase in burn injuries, which can be devastating, causing serious bodily harm, long-term disability, and even death, during the winter months.

“As healthcare professionals, we do all we can to help burn injury patients recover and regain their health and activity. However, as with many other conditions, the best treatment for a burn injury is prevention. Thermal burns are the most common type of burn we see. These are caused by contact with hot substances or fluids, such as flames or boiling water. Children and adults sustain burn injuries in different ways.

“While children can suffer burns from flames, they are more likely to burn themselves by spilling hot liquids or food. We also see cases where children accidentally fall into a tub of hot water that is being prepared for a bath,” says Dr Du Preez.

According to Dr Du Preez, when cooking, it is safer to have pot and pan handles turned inward, rather than outward where children can reach them. Kettle cords and tablecloths should be tucked in and kept out of reach to prevent children from pulling them and spilling hot substances.

 

A turning point

Nosicelo Madushana, a third-year medical student at the UFS, was four years old when she sustained third degree burn wounds on 70% of her body after a large pot of boiling water, fell on her. However, she would only later really understand the impact of this accident on her life.

 “It wasn’t until I was in Grade 3 that I began to understand that I was perceived as different. During an Eskom educational session on the dangers of electricity, the presenter used the analogy of turning into a "chicken roast" when tampering with electric circuits. In that moment, a number of my peers turned, pointed, and laughed, likening me to the example given.

“That experience marked a turning point in my self-awareness and emotional resilience. It shaped me profoundly. I became emotionally guarded, not violent, but verbally defensive. I often felt I had to exist in survival mode rather than being allowed to simply be myself,” Nosicelo recalls.

As a result of these experiences, she explains, she developed a deep-seated need to constantly prove that she belonged in every space she entered. She wanted to ensure that any opportunity or recognition she received was based solely on merit and not influenced by perceptions of her physical appearance or sympathy for her circumstances. It became an unhealthy cycle of overcompensation and striving to validate her presence.

This is demonstrated in her academic achievements as she first did a Bachelor of Sciences in Medical Bioscience degree, followed by a postgraduate diploma in Augment and Virtual Reality (Comp Science) (both at University of the Western Cape). She followed this up with an Honours degree in Anatomical Pathology at Sefako Makgathu Health Sciences University.

 

Apply correct first aid treatment immediately

Dr Du Preez says they also recommend that children should never be left unsupervised around hot substances, whether food or fire. When running a bath for a child, add cold water to the tub first, then hot water to reach the desired temperature. This is safer because, if a child falls into the tub, they will only encounter cold water rather than hot, which could prevent a severe, potentially life-threatening injury.

Adults, on the other hand, explains Dr Du Preez, typically sustain severe burns due to flames, which may result from house fires or accidents involving fire. Paraffin stoves are responsible for a significant number of house fires in South Africa, and healthcare professionals strongly advise against their use.

In the era of load-shedding, people need to be mindful of safe practices when using candles, says Dr Du Preez. Candles should never be left unattended and should always be placed in a container that covers the flame. This helps prevent the risk of a candle setting a room on fire if it falls over.

“If someone suffers a burn injury, correct first aid treatment should be applied immediately. Remove any clothing and jewellery from the affected area, and ensure any burning debris is removed. Cool the burn by running it under lukewarm tap water for 10-15 minutes. Cover the wound with a clean, damp cloth and seek medical attention. Do not apply “home remedies” such as toothpaste, raw egg, or shoe polish, as these can impair healing and increase the risk of infection and scarring.

“In the event of a fire, remember to ‘stop, drop, and roll’ to extinguish any flames. Remove burning clothes and debris, cover the person with a clean towel, and seek urgent medical care.”

 

Being burned victim is her normal

Nosicelo, whose passion lies in research and the fight against cancer, being a burn victim is her normal. She has no memory or photographic evidence of herself without burns. “What I dislike the most is the empathetic gaze, the unsolicited pity, the assumption that I am a victim in constant need of help. I am not a tragic story. I am a woman who is brave, resilient, beautiful, and forging her own path.

“My life is not defined by the incident, but by the choices I make and the legacy I intend to leave. I am a three-time graduate, and I will not stop until I attain the prestigious FCPath(SA) qualification (the Fellowship of the College of Pathologists of South Africa, a recognised postgraduate qualification in pathology for medical practitioners in South Africa.) My journey is one of strength, not sorrow. I am committed to being a part of the global effort to eliminate this disease. Until that day comes, I dedicate myself to being a voice for cancer education, prevention, and early detection, empowering individuals with knowledge that can save lives.”

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept