Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
15 February 2021 | Story Supplied | Photo Supplied
Dr João Vidal is a research fellow at the Department of Plant Sciences and the Afromontane Research Unit (ARU) at the University of the Free State (UFS).

According to United Nations data projections for 2100, sub-Saharan Africa is set to experience a demographic explosion. The most rapid population growth zones in Africa are in or around mountains and the importance of managing these mountain ecosystems sustainably in order to maintain the benefits to such a growing population is critical, says Dr João Vidal, a research fellow at the Department of Plant Sciences and the Afromontane Research Unit (ARU) at the University of the Free State (UFS). 

The link between human population growth and the demand for water will impact these mountain grasslands. All of Africa’s important rivers originate in mountainous areas. The sustainable management of African mountain landscapes is thus vital for the sustained provision of quality water in suitable quantities. “Water is already limited in some places. This year we are facing another drought in South Africa, and if it was not for the mountains, it could have been much worse. The long-term resilience of Southern Africa’s mountains and their ecosystem services should be an absolute priority for both research and conservation,” says Dr Vidal.

Human population growth has several implications

As a mountain ecologist, his recent research is centred on developing indicators for monitoring biodiversity change in Southern Africa’s mountains. This is a collaborative research project with the South African Environmental Observation Network (SAEON), Ezemvelo KZN Wildlife, and the University of Pretoria.

Human population growth, as predicted for Southern Africa, has several implications for natural-resource management and biodiversity conservation. “Southern Africa has one of the highest proportions of grassland-dominated mountains in the world, comparable only to Central Asia,” says Dr Vidal. 

In December, UN Secretary-General António Guterres said during the launch of the 2021 Global Humanitarian Overview: “Conflict, climate change and COVID-19 have created the greatest humanitarian challenge since the Second World War. The number of people at risk of starvation has doubled. Hundreds of millions of children are out of school. Levels of extreme poverty have risen for the first time in 22 years.”

According to Dr Vidal this new scenario significantly increases the pressure on mountain environments and their biota, since people will have to find alternative ways of feeding their families, their animals, while the economy struggles to recover globally.

Through his research, Dr Vidal – together with a growing community of practices for Southern Africa’s mountains – aims to understand the socio-ecological functioning of these montane grasslands in order to encourage a science-policy-action interface for their sustainable management in a changing world. 


Alternative ways for measuring environmental change in mountains

Since much global mountain research is focused on forest-dominated mountains, Dr Vidal and his collaborators are developing specific tools to track climate change in grassy mountains.
He explains: “When you look at the available tools for tracking climate change in mountains, you have a tree line for many mountains in the world. However, with the Southern African grassy mountains, it is impossible to use such a tool. We are working on alternative ways for measuring environmental change in our mountains.

“As it gets warmer, certain communities of grasses may retract towards higher elevations because they need a certain minimum temperature to survive. The problem seems to be that current climate change is occurring at a much faster rate than most species might be able to retract. This means that higher temperatures may lead to habitat losses for temperature-vulnerable groups.

“Climate change is also making mountains increasingly vulnerable to ecological invasion by non-native species. The severe temperatures in mountains are a good barrier for many problematic lowland species. But with warmer temperatures in the mountains, these barriers are being weakened, increasing the number of potentially invasive plants in our mountains. With higher temperatures there is potential for a large guild of invasive trees to overrun grassland mountains affecting waterflow into dams and rivers. Examples are pines, willows, gums, and wattles, to name a few.

“The presence of invasive trees, especially along rivers, has long-term negative impacts on the functioning of mountain catchments. These trees destabilise riverbanks, extract large amounts of water, and cause local extinction of endemic montane biodiversity. In drier environments such as grasslands, this exacerbates the fragile water productivity,” he adds.

Global policymakers to recognise the value of grassy mountains 

It is important to draw attention to the value of natural grassy mountain systems around the world and to how threatened they are. The world’s grassy mountains need to be better studied and better placed on the global stage. This will encourage policy makers to recognise these systems and implement appropriate measures to facilitate their sustainable management. 

For the first time in 20 years, the recent International Panel of Climate Change (IPCC) report to the United Nations included a chapter focusing solely on mountains. “Policymakers are finally realising how disproportionately important mountain environments are and how dramatically they are affected by climate change,” says Dr Vidal. 

However, African mountains are underrepresented in research literature; it is the only continent for which there is no data included in the IPCC report. There is an urgent need to represent African mountains – especially Southern Africa’s mountains – on the global stage when it comes to climate change,” states Dr Vidal.

Dr Vidal is conducting this study in partnership with Dr Ralph Clark, Director of the ARU on the UFS Qwaqwa Campus

News Archive

You touch a woman, you strike a rock
2004-11-02

Prof. Engela Pretorius van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe by die Universiteit van die Vrystaat het die kwessie omtrent feminisme aangespreek tydens haar intreerede met die onderwerp, You touch a woman, you strike a rock: Feminism(s) and emancipation in South Africa .

Prof. Pretorius het gesê: “Die geskiedenis van feminisme oor die algemeen kan in drie fases verdeel word, waarna verwys word as golwe. Eerste-golf-feminisme (19de eeu) het die fokus geplaas op die beskerming van vroueregte in die openbare terrein, spesifiek die reg om te stem, die reg tot onderrig en die reg om middelklas beroepe en professies te betreë.

Vroeë tweede-golf-feminisme word onthou vir hoe dit moederskap geteoretiseer het as synde ‘n onderdrukkende instelling. Slagspreuke van die 1970s was die persoonlike is polities en susterskap is magtig. Prof. Pretorius sê beide slagspreuke bevestig die idee dat vroue universeel onderdruk en uitgebuit word en slegs deur erkenning van dié situasie kan vroue die strukture wat hul onderdruk verander.

‘n Belangrike aspek van die derde golf van die feminisme-teorie is post-moderne feminisme wat diversiteit en verskille onderstreep. Die poging van hierdie feministe is afgestem op alle vorme van onderdrukking. Vroue van kleur het ook hul ontevredenheid uitgespreek gedurende die derde-golf-feminisme. Die feminisme van vroue van kleur word gekenmerk deur verskeie kwessies en talryke intellektuele standpuntinnames wat neerslaga vind in verskillende terme, soos Afrika feminisme of ‘womanism, sê prof. Pretorius.

Afrika-feminisme dui protes aan teen die wit/westerse geskiedenis en die wit/westerse dominansie binne feminisme. Afrika-vroue het besef dat hul onderdrukking verskillend is van dié van wit vroue en daarom is ‘n ander proses van bevryding nodig. Die Westerse feministiese praktyk om swart vroue by die bestaande feministiese ontologie te voeg, is nie voldoende nie omdat hul unieke ondervindings van slawerny, kolonialisme, onderdrukking deur mans en armoede nie uitgedruk word nie.

‘Womanism’ het tot stand gekom as gevolg van ‘n eksplisiete rassekritiek teen feminisme. Dit is ten gunste van die positiewe uitbeelding van swart mense. Dit word gekenmerk deur kulturele kontekstualisasie, die sentraliteit van die gesin en die belangrikheid daarvan om mans in te sluit.

Die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika is verwant aan hul geskiedenis van onderdrukking as gevolg van patriargie. Vroue van verskillende rasse, kulture en klasse het patriargie op verskillende wyses in en variërende mate van erns ervaar. Onder voor-koloniale patriargie het vroue min sê gehad oor huwelikskeuses omdat mans dié besluite gedomineer het.

Die Nederlandse en Britse patriargale erfenis het neerslag gevind in die ideologie van die volksmoeder. Onderwyl dit veral manlike skrywers was wat die beeld van die vrou as versorger en tuisteskepper bevorder het, het vroue self ook hieraan ‘n aandeel gehad, sodat die volksmoeder volwaardig deel geword het van die Afrikaner nasionalistiese mitologie. Alhoewel middel- en werkersklas vroue met dié beeld geïdentifiseer het, het nie alle Afrikaanse vroue die ideologie aanvaar nie.

Onder die Victoriaanse erfenis was Britse vroue beperk to die private eerder as die openbare lewe. Die skeefgetrekte onderrigsisteem wat vroue in huishoudelike loopbane gekanaliseer het, die mag van mans oor hul vroue se eiendom en ‘n tekort aan toegang tot mag en geld het verseker dat vroue by die huis gebly het.

Wit Engelssprekende-vroue het die grootste geleentheid gehad om patriargie uit te daag vanweë hul toegang tot onderwys en die blootstelling aan liberale waardes, sê prof. Pretorius. Liberale vroue soos Helen Joseph en Helen Suzman het ‘n belangrike rol gespeel om in 1930 stemreg vir wit vroue in Suid-Afrika te verseker en het voortgegaan om ‘n rol te speel in die bevryding van swart vroue gedurende die vryheidstryd.

Die feminisme wat onder swart vroue ontwikkel het, was ‘n erkenning van die gemeenskaplike stryd met swart mans om die verwydering van die juk van eksterne onderdrukking en eksploitasie. Swart vroue in aktiewe en onafhanlike politiese rolle het tegelykertyd mans se aannames omtrent hul meerderwaardigheid asook die rassewette van die staat uitgedaag. Daarom kan ons sê dat die feminisme wat hier ontwikkel het, te voorskyn gekom het as gevolg van vroue se betrokkenheid by en toewyding tot nasionale bevryding, sê prof. Pretorius.

Institusionalisering is nie herlei tot magsvoordele nie, want gelykheid is nie in beleidsprogramme geïnkorporeer nie. Die hervestiging van sleutel aktiviste van die vrouebeweging in die regering het die stryd om genderbillikheid verander na ‘n projek wat deur die regering gelei word, sê prof. Pretorius. Ongelukkig word terreine van verandering buite die grense van die regering verwaarloos. Dit kan slegs aangespreek word deur ‘n aktiewe en feministiese stem in die burgerlike samelewing.

“Dit is my oortuiging dat formele instellings vir vroue binne die staat oor die lang termyn slegs effektief kan wees indien daar ‘n effektiewe feministiese vroue-beweging buite die staat in stand gehou word wat die grondslag waarop sosiale beleid gevorm word, kan uitdaag en bevraagteken. Daarom, A luta continua (die stryd duur voort),” sê prof. Pretorius.

Mediaverklaring
Uitgereik deur: Lacea Loader
Mediaverteenwoordiger
Tel: (051) 401-2584
Sel: 083 645 2454
E-pos: loaderl.stg@mail.uovs.ac.za
2 November 2004

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept