Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
15 February 2021 | Story Supplied | Photo Supplied
Dr João Vidal is a research fellow at the Department of Plant Sciences and the Afromontane Research Unit (ARU) at the University of the Free State (UFS).

According to United Nations data projections for 2100, sub-Saharan Africa is set to experience a demographic explosion. The most rapid population growth zones in Africa are in or around mountains and the importance of managing these mountain ecosystems sustainably in order to maintain the benefits to such a growing population is critical, says Dr João Vidal, a research fellow at the Department of Plant Sciences and the Afromontane Research Unit (ARU) at the University of the Free State (UFS). 

The link between human population growth and the demand for water will impact these mountain grasslands. All of Africa’s important rivers originate in mountainous areas. The sustainable management of African mountain landscapes is thus vital for the sustained provision of quality water in suitable quantities. “Water is already limited in some places. This year we are facing another drought in South Africa, and if it was not for the mountains, it could have been much worse. The long-term resilience of Southern Africa’s mountains and their ecosystem services should be an absolute priority for both research and conservation,” says Dr Vidal.

Human population growth has several implications

As a mountain ecologist, his recent research is centred on developing indicators for monitoring biodiversity change in Southern Africa’s mountains. This is a collaborative research project with the South African Environmental Observation Network (SAEON), Ezemvelo KZN Wildlife, and the University of Pretoria.

Human population growth, as predicted for Southern Africa, has several implications for natural-resource management and biodiversity conservation. “Southern Africa has one of the highest proportions of grassland-dominated mountains in the world, comparable only to Central Asia,” says Dr Vidal. 

In December, UN Secretary-General António Guterres said during the launch of the 2021 Global Humanitarian Overview: “Conflict, climate change and COVID-19 have created the greatest humanitarian challenge since the Second World War. The number of people at risk of starvation has doubled. Hundreds of millions of children are out of school. Levels of extreme poverty have risen for the first time in 22 years.”

According to Dr Vidal this new scenario significantly increases the pressure on mountain environments and their biota, since people will have to find alternative ways of feeding their families, their animals, while the economy struggles to recover globally.

Through his research, Dr Vidal – together with a growing community of practices for Southern Africa’s mountains – aims to understand the socio-ecological functioning of these montane grasslands in order to encourage a science-policy-action interface for their sustainable management in a changing world. 


Alternative ways for measuring environmental change in mountains

Since much global mountain research is focused on forest-dominated mountains, Dr Vidal and his collaborators are developing specific tools to track climate change in grassy mountains.
He explains: “When you look at the available tools for tracking climate change in mountains, you have a tree line for many mountains in the world. However, with the Southern African grassy mountains, it is impossible to use such a tool. We are working on alternative ways for measuring environmental change in our mountains.

“As it gets warmer, certain communities of grasses may retract towards higher elevations because they need a certain minimum temperature to survive. The problem seems to be that current climate change is occurring at a much faster rate than most species might be able to retract. This means that higher temperatures may lead to habitat losses for temperature-vulnerable groups.

“Climate change is also making mountains increasingly vulnerable to ecological invasion by non-native species. The severe temperatures in mountains are a good barrier for many problematic lowland species. But with warmer temperatures in the mountains, these barriers are being weakened, increasing the number of potentially invasive plants in our mountains. With higher temperatures there is potential for a large guild of invasive trees to overrun grassland mountains affecting waterflow into dams and rivers. Examples are pines, willows, gums, and wattles, to name a few.

“The presence of invasive trees, especially along rivers, has long-term negative impacts on the functioning of mountain catchments. These trees destabilise riverbanks, extract large amounts of water, and cause local extinction of endemic montane biodiversity. In drier environments such as grasslands, this exacerbates the fragile water productivity,” he adds.

Global policymakers to recognise the value of grassy mountains 

It is important to draw attention to the value of natural grassy mountain systems around the world and to how threatened they are. The world’s grassy mountains need to be better studied and better placed on the global stage. This will encourage policy makers to recognise these systems and implement appropriate measures to facilitate their sustainable management. 

For the first time in 20 years, the recent International Panel of Climate Change (IPCC) report to the United Nations included a chapter focusing solely on mountains. “Policymakers are finally realising how disproportionately important mountain environments are and how dramatically they are affected by climate change,” says Dr Vidal. 

However, African mountains are underrepresented in research literature; it is the only continent for which there is no data included in the IPCC report. There is an urgent need to represent African mountains – especially Southern Africa’s mountains – on the global stage when it comes to climate change,” states Dr Vidal.

Dr Vidal is conducting this study in partnership with Dr Ralph Clark, Director of the ARU on the UFS Qwaqwa Campus

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept