Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
04 October 2022 | Story Leonie Bolleurs | Photo Leonie Bolleurs
Matseliso Monnapula, Dr Jana Vermaas, and Liezl van der Walt
Matseliso Monnapula, Dr Jana Vermaas, and Liezl van der Walt. They are all involved in a research project to grow a new textile that resembles leather.

Pure curiosity. 

That was what gave rise to the development of a new textile, which was created in the Textile Lab and later evaluated for consumer use in the Sensory Lab of the University of the Free State (UFS).

Matseliso Monnapula, a master’s student in the Division of Consumer Science, is experimenting with bacterial cellulose, which is produced as a by-product in the fermentation process when making kombucha. Her goal is to determine its efficacy as a possible sustainable textile alternative for use in the apparel industry.

She says finding this textile alternative was initially the result of pure curiosity. “My brother brews kombucha, so we always wondered in what other ways this fascinating mass of cellulose could be used.”

“It was upon further research that we discovered that there actually is more to it – from within the textile industry, biomedical and tissue engineering disciplines, paper and audio speaker manufacturing, to even the food industry,” states Monnapula.

She had a greater inclination towards its use in the textile industry and presented the idea to her supervisor, Dr Jana Vermaas, Lecturer in the Department of Sustainable Food Systems and Development. “From there it was all systems go,” remarks Monnapula. 

The interesting process of growing this textile entails brewing tea (black, green, or rooibos tea can be used for this purpose) and adding sugar, vinegar, or previously brewed kombucha to maintain a favourable pH level. “One then inoculates the sweetened tea with a starter culture of acetic acid bacteria and yeasts, also known as SCOBY (symbiotic culture of bacteria and yeasts). It is then left for two to four weeks under specific conditions, during which the fermentation process takes place. In this period, the cellulose gradually starts to form on the liquid’s surface,” explains Monnapula, who was assisted by her co-supervisor, Prof Celia Hugo from the Department of Microbiology and Biochemistry. 

Vegan leather

The process of making bacterial cellulose accounts for the many benefits of this leather-like textile. “The process and its aftermath are significantly less detrimental to the environment than most commercial textiles produced today. It is known that the textile industry is characterised by the excessive usage of chemicals, water, energy, and the generation of toxic effluent that is not always disposed of correctly, thereby affecting human, vegetal and animal well-being. Moreover, it eliminates animal cruelty, and in relation to real leather, it will also be more available and less expensive.”

“Secondly,” she states, “bacterial cellulose is biodegradable, which is one way of contributing towards a circular economy in the textile industry, while moving away from the traditional linear economy we know today.”

Within the apparel industry, this textile, which is mostly suitable for accessories, can be used to make products that are typically made of leather. For instance, bags, jackets, shoes, and bucket hats. 

From kombucha to leather-like textile
Samples of the new textile made from Kambucha. Photo: Leonie Bolleurs 

 

Versatile use

She states that according to their knowledge, the bacterial cellulose has not yet been grown in South Africa or Africa. However, it has been extensively researched in America and Europe. “There have been several experiments to make biodegradable packaging, facial masks in the cosmetics industry, sausage casings, and fruit rolls – and interestingly enough – it can even be enjoyed as a native Philippine dessert known as nata de coco. This goes to show how versatile it is,” she says.

Monnapula says there is still plenty of room for improvement and further development before reaching a point where she can introduce her work as a contender in the South African market. For instance, the waterproof capability of the textile is yet to be perfected. “More research is also necessary to enhance its hydrophobic and decreasing its hydrophilic properties.”

She is also of the opinion that further dyeing, using environmentally friendly methods and natural dyes to obtain a wider variety of colours, is necessary. 

Penetrating the market

Once it is ready, this textile will be a marketable product that can be manufactured for commercial use. “A few European start-up companies have recently managed to penetrate the market and introduce apparel made from bacterial cellulose. I believe that upon further development and modifications, we can eventually follow suit,” says Monnapula.

The bacterial cellulose textile was evaluated in the UFS Sensory Lab, a facility mostly used to test food products. Liezl van der Walt, Sensory Lab Manager, states that the Sensory Lab plays a crucial role in determining the consumer acceptance of new products as well as how the product can be improved. She believes that the textile project was just the beginning of many more textile-related sensory panels to take place. 


Within the apparel industry, this textile can be used to make products that are typically made of leather, including bags, jackets, shoes, and bucket hats. – Matseliso Monnapula

 


News Archive

You touch a woman, you strike a rock
2004-11-02

Prof. Engela Pretorius van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe by die Universiteit van die Vrystaat het die kwessie omtrent feminisme aangespreek tydens haar intreerede met die onderwerp, You touch a woman, you strike a rock: Feminism(s) and emancipation in South Africa .

Prof. Pretorius het gesê: “Die geskiedenis van feminisme oor die algemeen kan in drie fases verdeel word, waarna verwys word as golwe. Eerste-golf-feminisme (19de eeu) het die fokus geplaas op die beskerming van vroueregte in die openbare terrein, spesifiek die reg om te stem, die reg tot onderrig en die reg om middelklas beroepe en professies te betreë.

Vroeë tweede-golf-feminisme word onthou vir hoe dit moederskap geteoretiseer het as synde ‘n onderdrukkende instelling. Slagspreuke van die 1970s was die persoonlike is polities en susterskap is magtig. Prof. Pretorius sê beide slagspreuke bevestig die idee dat vroue universeel onderdruk en uitgebuit word en slegs deur erkenning van dié situasie kan vroue die strukture wat hul onderdruk verander.

‘n Belangrike aspek van die derde golf van die feminisme-teorie is post-moderne feminisme wat diversiteit en verskille onderstreep. Die poging van hierdie feministe is afgestem op alle vorme van onderdrukking. Vroue van kleur het ook hul ontevredenheid uitgespreek gedurende die derde-golf-feminisme. Die feminisme van vroue van kleur word gekenmerk deur verskeie kwessies en talryke intellektuele standpuntinnames wat neerslaga vind in verskillende terme, soos Afrika feminisme of ‘womanism, sê prof. Pretorius.

Afrika-feminisme dui protes aan teen die wit/westerse geskiedenis en die wit/westerse dominansie binne feminisme. Afrika-vroue het besef dat hul onderdrukking verskillend is van dié van wit vroue en daarom is ‘n ander proses van bevryding nodig. Die Westerse feministiese praktyk om swart vroue by die bestaande feministiese ontologie te voeg, is nie voldoende nie omdat hul unieke ondervindings van slawerny, kolonialisme, onderdrukking deur mans en armoede nie uitgedruk word nie.

‘Womanism’ het tot stand gekom as gevolg van ‘n eksplisiete rassekritiek teen feminisme. Dit is ten gunste van die positiewe uitbeelding van swart mense. Dit word gekenmerk deur kulturele kontekstualisasie, die sentraliteit van die gesin en die belangrikheid daarvan om mans in te sluit.

Die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika is verwant aan hul geskiedenis van onderdrukking as gevolg van patriargie. Vroue van verskillende rasse, kulture en klasse het patriargie op verskillende wyses in en variërende mate van erns ervaar. Onder voor-koloniale patriargie het vroue min sê gehad oor huwelikskeuses omdat mans dié besluite gedomineer het.

Die Nederlandse en Britse patriargale erfenis het neerslag gevind in die ideologie van die volksmoeder. Onderwyl dit veral manlike skrywers was wat die beeld van die vrou as versorger en tuisteskepper bevorder het, het vroue self ook hieraan ‘n aandeel gehad, sodat die volksmoeder volwaardig deel geword het van die Afrikaner nasionalistiese mitologie. Alhoewel middel- en werkersklas vroue met dié beeld geïdentifiseer het, het nie alle Afrikaanse vroue die ideologie aanvaar nie.

Onder die Victoriaanse erfenis was Britse vroue beperk to die private eerder as die openbare lewe. Die skeefgetrekte onderrigsisteem wat vroue in huishoudelike loopbane gekanaliseer het, die mag van mans oor hul vroue se eiendom en ‘n tekort aan toegang tot mag en geld het verseker dat vroue by die huis gebly het.

Wit Engelssprekende-vroue het die grootste geleentheid gehad om patriargie uit te daag vanweë hul toegang tot onderwys en die blootstelling aan liberale waardes, sê prof. Pretorius. Liberale vroue soos Helen Joseph en Helen Suzman het ‘n belangrike rol gespeel om in 1930 stemreg vir wit vroue in Suid-Afrika te verseker en het voortgegaan om ‘n rol te speel in die bevryding van swart vroue gedurende die vryheidstryd.

Die feminisme wat onder swart vroue ontwikkel het, was ‘n erkenning van die gemeenskaplike stryd met swart mans om die verwydering van die juk van eksterne onderdrukking en eksploitasie. Swart vroue in aktiewe en onafhanlike politiese rolle het tegelykertyd mans se aannames omtrent hul meerderwaardigheid asook die rassewette van die staat uitgedaag. Daarom kan ons sê dat die feminisme wat hier ontwikkel het, te voorskyn gekom het as gevolg van vroue se betrokkenheid by en toewyding tot nasionale bevryding, sê prof. Pretorius.

Institusionalisering is nie herlei tot magsvoordele nie, want gelykheid is nie in beleidsprogramme geïnkorporeer nie. Die hervestiging van sleutel aktiviste van die vrouebeweging in die regering het die stryd om genderbillikheid verander na ‘n projek wat deur die regering gelei word, sê prof. Pretorius. Ongelukkig word terreine van verandering buite die grense van die regering verwaarloos. Dit kan slegs aangespreek word deur ‘n aktiewe en feministiese stem in die burgerlike samelewing.

“Dit is my oortuiging dat formele instellings vir vroue binne die staat oor die lang termyn slegs effektief kan wees indien daar ‘n effektiewe feministiese vroue-beweging buite die staat in stand gehou word wat die grondslag waarop sosiale beleid gevorm word, kan uitdaag en bevraagteken. Daarom, A luta continua (die stryd duur voort),” sê prof. Pretorius.

Mediaverklaring
Uitgereik deur: Lacea Loader
Mediaverteenwoordiger
Tel: (051) 401-2584
Sel: 083 645 2454
E-pos: loaderl.stg@mail.uovs.ac.za
2 November 2004

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept