Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
17 May 2023 | Story NONSINDISO QWABE | Photo SUPPLIED
Matsimela Setenane
Matsimela Setenane speaking about his book Haeso ke Naheng at the launch event on the Qwaqwa Campus.

In celebration of African linguistic diversity and the power of indigenous creative expression, the UFS African Languages Press, in collaboration with the Academy for Multilingualism on the Qwaqwa Campus, kick-started Africa Month with the launch of the African Languages Press on the campus, as well as the Multilingual Hub, and finally, its first product, a book titled Haeso ke Naheng by former UFS Qwaqwa Campus student Matsimela Setenane.

The African Languages Press was launched on the Bloemfontein Campus in May 2022.

In her opening remarks, Dr Tholani Hlongwa, Deputy Director of the Academy of Multilingualism, said the Languages Press and Multilingual Hub would work together to publish high-quality original content in African languages. “We will promote writing in African languages and position the UFS as a hub, promoter, and preserver of African languages in South Africa. We want to support upcoming authors by providing high-quality editorial services and bridge the gap left by the mainstream publishing industry by increasing the publication of African languages, among other things.” 

A creative expression of the Sesotho language

Haeso ke Naheng, a fictional Sesotho novel, looks at the life of Thabo, an orphan who witnessed the takeover of his place of birth. He grows up to be a revolutionary Sesotho warrior who fights to reclaim his birthplace. His story resonates with his life; the author told the audience during the book launch. “Through writing this book, I discovered a lot about my origins as a Mosotho man. It is our responsibility as young people to continue digging to discover who we are so that we, too, will have knowledge to pass on to our children”, he said.

Setenane was born and bred in Qwaqwa and obtained his BSc degree majoring in Physics and Chemistry qualification from the Bloemfontein Campus in 2019. His love for Sesotho literature has grown over the years, and he hopes to produce more literature that celebrates the creative expression of his culture. He is currently busy with his first poetry anthology, which is also in Sesotho.

A platform to reignite free expression in indigenous languages

The guest speaker for the launch was Dr Edwin Mohatlane, who praised the UFS for the strides it's taking towards preserving and promoting African indigenous languages. “This is a milestone in the development of our languages. Our languages are doomed to extinction because of our attitudes towards them. I hope that the African Languages Press and the Multilingual Hub will be used to promote the literary and aesthetic talents in our languages”, he said.

News Archive

UV vestig hom afgelope eeu as leier op verskeie terreine
2004-05-11

Michelle O'Connor - Volksblad - 11 Mei 2004

Ondank terugslae nou 'n 'gesonde volwassene'

HOEWEL die Universiteit van die Vrystaat (UV) vanjaar sy eeufees vier en met 23 000 studente die grootste universiteit in die sentrale deel van die land is, was dié instelling se geboorte glad nie maklik nie. MICHELÉ O'CONNOR het met prof. Frederick Fourie, rektor, oor die nederige begin van dié instelling gesels.

DIE behoefte aan 'n eie universiteit in die Vrystaat het reeds in 1855, kort ná die stigting van Grey-kollege, kop uitgesteek.

Grey se manne het hulleself teen 1890 begin voorberei om die intermediêre B.A.-eksamens af te lê. Dié eksamen het hulle toegang gegee tot die tweede jaar van 'n B.A.-graad aan die destydse University of the Cape Good Hope, nou die Universiteit van Kaapstad.

"Presidente F.W. Reitz en M.T. Steyn het destyds albei die stigting van 'n universiteit hier bepleit. Die grootste rede was sodat die seuns van die Vrystaat nie weggestuur word nie.

"Dié twee se droom is op 28 Januarie 1904 bewaarheid toe ses studente hulle onder dr. Johannes Bril, as hoof/rektor van Grey-kollege, vir die graad B.A. ingeskryf het. Dié graad is aanvanklik deur die Kaapse universiteit toegeken.

"Net die klassieke tale soos Latyns en Grieks, die moderne tale, Nederlands, Duits en Engels, filosofie, geskiedenis, wiskunde, fisika, chemie, plant- en dierkunde is aanvanklik aangebied.

"Die UV se geboue het gegroei van 'n klein tweevertrek-geboutjie wat nou naby Huis Abraham Fischer staan, en verblyf in die Grey-kollege se seunskoshuis," sê Fourie.

Volgens hom is die universiteit se eerste raad en senaat tussen 1904 en 1920 saamgestel. Die eerste dosente is aangestel en die eerste geboue opgerig. "Dié tyd was egter baie moeilik.

"Die instelling het teen 1920 net 100 studente gehad en was geldelik in die knyp. Daar was geen vaste rektor nie en geen vooruitgang nie. Vrystaatse kinders is steeds na ander universiteite gestuur.

"Ds. J.D. Kestell, rektor van 1920 tot 1927, het egter dié instelling finaal gevestig.

"Hy het self studente van oor die hele Vrystaat gewerf en geld by onder meer kerke en banke ingesamel. Kestell het selfs Engelse ouers oortuig om hul kinders na die Greyuniversiteitskollege (GUK) te stuur en teen 1927 het dié instelling met 400 studente gespog.

"In die tydperk tussen 1927 en 1950 het die GUK weer verskeie terugslae beleef.

"In dié tyd was dit onder meer die Groot Depressie en die Tweede Wêreldoorlog. Die armblanke-vraagstuk het regstreeks op studente en dosente ingewerk en die politieke onderstrominge van dié tyd het die instelling ontwrig.

"Die GUK het egter oorleef en die Universiteitskollege van die Oranje-Vrystaat (UKOVS) is in 1935 gebore," sê Fourie.

Hy sê in dié tyd is verskeie fakulteite gevestig en teen 1950 het die UKOVS met 1 000 studente gespog.

Teen 1950 het dit 'n onafhanklike universiteit geword en die naam is verander na die Universiteit van die OranjeVrystaat (UOVS).

Dié tydperk is gekenmerk deur Afrikaner- en blanke selfvertroue en heerskappy. Studentegetalle het tot 7 000 in 1975 gegroei en heelwat vooruitgang het in dié tyd plaasgevind.

"Tussen 1976 en 1989 sukkel dieuniversiteit weer met onder meer ekonomiese krisisse, die land se politieke onstabiliteit en word die UOVS geï soleer.

"Een ligpunt in dié tyd is die toelating van die eerste swart studente, die nuwe Sasol-biblioteek en die fakulteit teologie wat die lig sien.

"Tussen 1990 en vanjaar het die UOVS verskeie op- en afdraandes beleef. Die universiteit doen nie net die eerste stappe van transformasie nie, maar begin ook aan 'n beleid van multikulturaliteit werk.

"Die UOVS se naam verander in 1996 na die Universiteit van die Vrystaat/University of the Free State en in 2001 word die Sotho-vertaling bygevoeg.

"Geldelike druk en probleme neem drasties toe en personeel word gerasionaliseer.

"Teen 2000 begin die UV met 'n draaistrategie en studentegetalle neem tot meer as 23 000 toe," sê Fourie.

Hy sê die UV het die afgelope eeu nie net verskeie terugslae oorleef nie, maar homself ook op verskeie gebiede as 'n leier gevestig.

Die universiteit behaal sy eie geldelike mikpunte, neem 'n nuwe taalbeleid van veeltaligheid aan en herbelê in personeel.

Die instelling inkorporeer die kampusse van die Vista- en Qwaqwa-universiteit en groei internasionaal.

Die UV vestig ook fondamente van 'n institusionele kultuur van verdraagsaamheid, geregtigheid en diversiteit.

"Die baba het in die afgelope eeu 'n gesonde volwassene geword."

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept