Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
31 March 2025 | Story Andre Damons | Photo Andre Damons
Prof Aliza le Roux
Prof Aliza le Roux, Assistant Dean of the Faculty of Natural and Agricultural Sciences and Professor in the Department of Zoology and Entomology, at the Southern African Mountain Conference (SAMC2025).

Animals in mountainous areas around the world, in particular endangered, vulnerable, and near threatened mammals, are at risk of becoming roadkill as road networks expand further into these previously inaccessible terrains.

These mammals, which fall into the category of conservation risk according to the International Union for Conservation of Nature (IUCN) definitions, include African wild dogs (endangered), lions and leopards (both vulnerable), elephants (endangered), and honey badgers (NT – near threatened). Among the road-killed birds found in these areas are the hooded vulture (critically endangered) and the endangered steppe eagle.

This is according to Prof Aliza le Roux, Assistant Dean of the Faculty of Natural and Agricultural Sciences and Professor in the Department of Zoology and Entomology, who presented research during a session at the Southern African Mountain Conference (SAMC2025). Prof Le Roux, a behavioural ecologist studying how animals respond to risks and opportunities in the environment, did an oral presentation titled Patterns of wildlife-vehicle collision in montane environments during a session on Mountain biodiversity: animals.

The conference, under the patronage of UNESCO and organised by the University of the Free State (UFS) Afromontane Research Unit (ARU) – in partnership with the African Mountain Research Foundation (AMRF) and the Global Mountain Safeguard Research Programme (GLOMOS) – brought together researchers, policy makers, and practitioners from across Southern Africa and beyond. It delved into critical issues around mountain ecosystems, communities, governance, and transboundary cooperation.

For the research, Prof Le Roux, Dr Katlego Mashiane, Lecturer in the UFS Department of Geography, and Dr Clara Grilo from the BIOPOLIS project in Portugal, looked for published data/papers from 1971 to 2024, finding that most of the published literature on roadkill in Africa came from the 21st Century.

 

Heightens risks to wildlife

According to her, they found that amphibians were killed at the highest rate in the mountainous regions, while mammals were killed most frequently in the low-lying regions. Mammalian species classified as near threatened or more vulnerable to extinction on the IUCN Red List were most frequently found in the high-elevation mountains (7,7% of species killed in these areas), but also in low-lying areas (3,8% of mammalian roadkill). About 3% of the birds killed at moderate elevations were also of conservation concern.

“Increased vehicular traffic and better-paved roads in montane environments heighten the risks to wildlife inhabiting these regions, including the potential for more wildlife-vehicle collisions, leading to higher mortality rates. In terms of sheer numbers, many more small species (less than 1 kg in adult weight) are killed than larger species. This is probably because we either don’t see them or don’t care if we hit them. But we do care if our cars collide with something large like an eland – it does damage to us as well as them.”

“Unpredictable weather patterns and sudden topographical changes all contribute to these roads potentially being more hazardous for both drivers and any surrounding wildlife: the ruggedness of these terrains and tortuosity of roads can make it harder for drivers and wild animals to detect one another on mountain roads, increasing the likelihood of collisions,” writes Prof Le Roux and her colleagues.

The researchers estimated the roadkill rates for each observed species and then analysed the correlation with topographic aspects of the study sites. They used the 90m digital elevation model downloaded from the geospatial cloud-computing platform Google Earth Engine and classified ‘high’ elevation mountains as regions lying above 2 000 metres above sea level (masl), ‘moderate’ elevation mountains as lying between 1 500 and 2 000 masl, and ‘low’ regions as areas below 1 500 masl.

 

Limited data

Prof Le Roux and Dr Mashiane also extracted slope and the topographic ruggedness index. Roadkill rates were estimated for 15 different amphibian species, 98 reptilian, 261 avian, and 273 mammalian species, comprising 5 549 individual road kills.

“These findings indicate that roads in mountainous African regions pose a high risk to our indigenous wildlife. The accidents in mountainous areas are something to be aware of, as we are moving further into mountains where there is often vulnerable and unique biodiversity. When we do kill vertebrates through a collision, it is often a species that we would not find in low-lying areas.”

Unfortunately, Prof Le Roux says, they cannot say what the continental patterns are because so little data is available about biodiversity and roadkill patterns in the central and western parts of the continent. The data they found came from only 10 countries, and almost none of the studies took the form of systematic, longitudinal monitoring. The data sets were all ‘snapshots’ of roadkill in specific areas.

News Archive

You touch a woman, you strike a rock
2004-11-02

Prof. Engela Pretorius van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe by die Universiteit van die Vrystaat het die kwessie omtrent feminisme aangespreek tydens haar intreerede met die onderwerp, You touch a woman, you strike a rock: Feminism(s) and emancipation in South Africa .

Prof. Pretorius het gesê: “Die geskiedenis van feminisme oor die algemeen kan in drie fases verdeel word, waarna verwys word as golwe. Eerste-golf-feminisme (19de eeu) het die fokus geplaas op die beskerming van vroueregte in die openbare terrein, spesifiek die reg om te stem, die reg tot onderrig en die reg om middelklas beroepe en professies te betreë.

Vroeë tweede-golf-feminisme word onthou vir hoe dit moederskap geteoretiseer het as synde ‘n onderdrukkende instelling. Slagspreuke van die 1970s was die persoonlike is polities en susterskap is magtig. Prof. Pretorius sê beide slagspreuke bevestig die idee dat vroue universeel onderdruk en uitgebuit word en slegs deur erkenning van dié situasie kan vroue die strukture wat hul onderdruk verander.

‘n Belangrike aspek van die derde golf van die feminisme-teorie is post-moderne feminisme wat diversiteit en verskille onderstreep. Die poging van hierdie feministe is afgestem op alle vorme van onderdrukking. Vroue van kleur het ook hul ontevredenheid uitgespreek gedurende die derde-golf-feminisme. Die feminisme van vroue van kleur word gekenmerk deur verskeie kwessies en talryke intellektuele standpuntinnames wat neerslaga vind in verskillende terme, soos Afrika feminisme of ‘womanism, sê prof. Pretorius.

Afrika-feminisme dui protes aan teen die wit/westerse geskiedenis en die wit/westerse dominansie binne feminisme. Afrika-vroue het besef dat hul onderdrukking verskillend is van dié van wit vroue en daarom is ‘n ander proses van bevryding nodig. Die Westerse feministiese praktyk om swart vroue by die bestaande feministiese ontologie te voeg, is nie voldoende nie omdat hul unieke ondervindings van slawerny, kolonialisme, onderdrukking deur mans en armoede nie uitgedruk word nie.

‘Womanism’ het tot stand gekom as gevolg van ‘n eksplisiete rassekritiek teen feminisme. Dit is ten gunste van die positiewe uitbeelding van swart mense. Dit word gekenmerk deur kulturele kontekstualisasie, die sentraliteit van die gesin en die belangrikheid daarvan om mans in te sluit.

Die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika is verwant aan hul geskiedenis van onderdrukking as gevolg van patriargie. Vroue van verskillende rasse, kulture en klasse het patriargie op verskillende wyses in en variërende mate van erns ervaar. Onder voor-koloniale patriargie het vroue min sê gehad oor huwelikskeuses omdat mans dié besluite gedomineer het.

Die Nederlandse en Britse patriargale erfenis het neerslag gevind in die ideologie van die volksmoeder. Onderwyl dit veral manlike skrywers was wat die beeld van die vrou as versorger en tuisteskepper bevorder het, het vroue self ook hieraan ‘n aandeel gehad, sodat die volksmoeder volwaardig deel geword het van die Afrikaner nasionalistiese mitologie. Alhoewel middel- en werkersklas vroue met dié beeld geïdentifiseer het, het nie alle Afrikaanse vroue die ideologie aanvaar nie.

Onder die Victoriaanse erfenis was Britse vroue beperk to die private eerder as die openbare lewe. Die skeefgetrekte onderrigsisteem wat vroue in huishoudelike loopbane gekanaliseer het, die mag van mans oor hul vroue se eiendom en ‘n tekort aan toegang tot mag en geld het verseker dat vroue by die huis gebly het.

Wit Engelssprekende-vroue het die grootste geleentheid gehad om patriargie uit te daag vanweë hul toegang tot onderwys en die blootstelling aan liberale waardes, sê prof. Pretorius. Liberale vroue soos Helen Joseph en Helen Suzman het ‘n belangrike rol gespeel om in 1930 stemreg vir wit vroue in Suid-Afrika te verseker en het voortgegaan om ‘n rol te speel in die bevryding van swart vroue gedurende die vryheidstryd.

Die feminisme wat onder swart vroue ontwikkel het, was ‘n erkenning van die gemeenskaplike stryd met swart mans om die verwydering van die juk van eksterne onderdrukking en eksploitasie. Swart vroue in aktiewe en onafhanlike politiese rolle het tegelykertyd mans se aannames omtrent hul meerderwaardigheid asook die rassewette van die staat uitgedaag. Daarom kan ons sê dat die feminisme wat hier ontwikkel het, te voorskyn gekom het as gevolg van vroue se betrokkenheid by en toewyding tot nasionale bevryding, sê prof. Pretorius.

Institusionalisering is nie herlei tot magsvoordele nie, want gelykheid is nie in beleidsprogramme geïnkorporeer nie. Die hervestiging van sleutel aktiviste van die vrouebeweging in die regering het die stryd om genderbillikheid verander na ‘n projek wat deur die regering gelei word, sê prof. Pretorius. Ongelukkig word terreine van verandering buite die grense van die regering verwaarloos. Dit kan slegs aangespreek word deur ‘n aktiewe en feministiese stem in die burgerlike samelewing.

“Dit is my oortuiging dat formele instellings vir vroue binne die staat oor die lang termyn slegs effektief kan wees indien daar ‘n effektiewe feministiese vroue-beweging buite die staat in stand gehou word wat die grondslag waarop sosiale beleid gevorm word, kan uitdaag en bevraagteken. Daarom, A luta continua (die stryd duur voort),” sê prof. Pretorius.

Mediaverklaring
Uitgereik deur: Lacea Loader
Mediaverteenwoordiger
Tel: (051) 401-2584
Sel: 083 645 2454
E-pos: loaderl.stg@mail.uovs.ac.za
2 November 2004

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept