Latest News Archive

Please select Category, Year, and then Month to display items
Previous Archive
02 January 2024 | Story Leonie Bolleurs
UFS scientists contribute to the battle against cancer
From top left, moving clockwise: Dr Nerina van der Merwe, Dr Osayande Evbuomwan, Prof Alicia Sherriff, Profs Andreas Roodt and Alice Brink.

Cancer stands as a prominent contributor to deaths worldwide, with a big impact on families and communities. Prostate cancer is one of the leading causes of mortality in the world. The recent diagnoses of cervical cancer are 10 702 annually, with 5 870 patients passing away. Female breast cancer surpassed lung cancer as the most commonly diagnosed cancer in 2020 (American Cancer Society), representing 11,7% of all cancer cases, making it the fifth leading cause of cancer mortality worldwide. Researchers at the university are doing their part in the fight against cancer.

Treating prostate cancer

In July 2021, Dr Osayande Evbuomwan, Senior Lecturer and Medical Specialist in the Department of Nuclear Medicine, along with a team of university doctors, initiated patient treatment using radioligand therapy (RLT). This targeted nuclear medicine therapy delivers high radiation levels precisely to cancer cells, minimising damage to normal organs and tissue, a benefit not typically provided by conventional therapies.

It was the first time that Lutetium 177 PSMA – a type of PRRT – has been used to treat patients with metastatic castrateresistant prostate cancer (MCRPC) in the Free State, providing hope when standard treatments and conventional therapy are not an option. This treatment generally enhances quality of life, slows disease progression, and extends overall survival, with minimal side effects.

All three patients treated with Lu 177 PSMA so far have completed at least four therapy cycles and tolerated it well. The first two patients, while initially responding well, sadly passed away due to unrelated causes. The third case stands out as the most successful, responding excellently to seven treatment cycle and remaining in good health.

Dr Evbuomwan recently also obtained a license for a more effective therapy, AC 225 PSMA, as an alternative to Lu 177 PSMA.

Precise cervical cancer therapy

Medical personnel at the Universitas Academic Hospital also became the first in Southern Africa to use interstitial brachytherapy as a method for treating cervical cancer. Prof Alicia Sherriff, Head of the Department of Oncology, explains that brachytherapy – a form of internal radiation therapy – places the radiation source near or inside the cancer. “Precise delivery of curative doses to the cancer protects surrounding organs such as the bladder, rectum, and small bowel,” she explains.

Three to five weekly brachytherapy sessions under conscious sedation usually begins after two weeks of daily external beam radiation. On brachytherapy days, external beam radiation is not administered. “The intracavitary brachytherapy applicators are placed within the cervix and uterus and deliver high doses locally, but for surrounding tissue infiltration, additional needles are inserted via the Venezia applicator, delivering high-dose radiation while sparing organs,” says Prof Sherriff.

Their work aligns with the broader goals of the university and its commitment to advancing health care in the region by ensuring the continued growth of their skills and technology, while applying these skills to improve the possibility of disease control, cure or palliation with quality of life.

Familial breast and ovarian cancer testing

Dr Nerina van der Merwe, a principal medical scientist in the Division of Human Genetics, and colleagues are engaged in breast cancer research. They are involved in translational research using new technologies that, once validated as a first-tier diagnostic test, could revolutionise genetic testing for familial breast and ovarian cancer in South Africa when used in conjunction with genetic counselling. This parallel application is ideally suited for primary hospitals and rural clinics, as it will dramatically increase accessibility and uptake of genetic testing in rural areas.

By performing first-tier genetic testing at a community clinic, patients no longer have to be transported to tertiary hospitals for testing, and more patients and related family members who are unaware of a familial predisposition will be reached. “By warning unaffected related individuals about their potential increased risk, we can play a part in the earlier detection or diagnosis of patients, improving their cancer survival rate,” states Dr Van der Merwe.

Patenting cancer research

Prof Andreas Roodt, a retired Distinguished Professor in the Department of Chemistry, and colleagues – particularly Prof Alice Brink and co-worker Prof Roger Alberto from the University of Zurich – have published widely on the chemistry of radiopharmaceutical models. Since the 2000s, the world has introduced the concept of ‘theranostics,’ which involves the use of a single compound for both cancer detection and therapy. “These compounds contain a radioisotope that provides internal radiation for cancer detection (diagnostic) and a second part for treatment,” explains Prof Roodt.

Their research enables the high-yield preparation of compounds containing multiple isotopes often present in very low concentrations. “This allows combining diagnostic isotopes such as technetium-99m (used in >80% of diagnostic patient studies worldwide) with therapeutic radioisotopes, such as rhenium-186 (used for bone cancer therapy), with ease. Many therapeutic radioisotopes do not have good diagnostic radiation; thus, by combining the two types of radioisotopes in one medicine, the oncologist can now clearly see where the therapeutic part is going and apply more effective treatment,” he says.

News Archive

Artikel in Die Burger: Steeds is daar die kans vir heling deur Dr Franklin Sonn
2008-04-07

Steeds is daar die kans vir heling

Dr Franklin Sonn - Kanselier van die Universiteit van die Vrystaat en ’n oud-ambassadeur.


TOE gene-navorsers uiteindelik die menslike genoom georden het, is bevind dat menslike wesens inderdaad slegs in minder as 2 % onderling verskil en andersins ooreenstem.

Dít is die goeie nuus.

In die loop van die mens se ontwikkelingsgang en in die proses van ons sosiale organisering is godsdiens-, taal- en kultuurpatrone ontwikkel wat gelei het tot territorium-afbakening en volksvorming waaruit ’n hele geskiedenis van haat, nyd en bloedvergieting ontstaan het het wat ondanks die hoë peil van die beskawing wat die postmoderne mens bereik het, steeds voortwoed.

Dít is die slegte nuus.

Gebeure op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat (UV) het ons op onnoemlik tragiese wyse herinner aan ons menslike mislukking dat ons – ondanks die oorheersende ooreenkomste tussen ons – ons liewer op grond van die bykans een persent onderlinge verskil vergrype pleeg wat selfs by diere ondenkbaar is. Dat dit boonop op die kampus van ’n universiteit gebeur, is des te ontstellender.

Dit strek ons universiteit egter tot eer dat die verwagte strafstappe onmiddellik gedoen is en dat geen poging aangewend is om selfverskonend verduidelikings te gee of die kombers oor die kop te trek nie.

IN ’n breër konteks wys prof. Hermann Giliomee tereg daarop dat die tydskrif The Economist ’n opname van Markinor gepubliseer het wat aantoon dat meerderhede in al die gemeenskappe te kenne gee dat rasseverhoudings sedert die koms van die demokrasie verbeter het.

Die afleiding daarvan is dat Suid-Afrika in al sy dimensies op die regte pad is en dat ons in die hoop op ’n beter toekoms vir ons almal voortleef. Die nasionale projek om godsdiens, taal en verskille te eerbiedig maar terselfdertyd ’n heterogene tapisserie van eenheid as nasie te bou is die meeste van ons se erns. Ondanks die terugslag is die universiteit verbind tot hierdie toekomsvisie van transformasie wat herhaaldelik leidinggewend deur die rektor, prof. Frederick Fourie, sowel as sy voorganger, prof. Stef Coetzee, uitgespel is.

Vir die UV gaan dit daarom om die pad van insluiting en eenheid diepgaande te bestuur sodat wit en swart die universiteit as tuiste vir almal sien en ervaar en om die idee van verdringing van een groep deur die ander te vermy of selfs te voorkom dat die toestand geskep word dat een groep in die proses op die vlug slaan. Ons is verbind tot die skepping van ’n nierassige universiteit en nie die toestand dat wittes buite woon en swartes binne of andersom nie.


Ons koester die begrip van medemenslikheid en agting vir ons almal se gelyke menswaardigheid op grond van ons oorheersende menslike ooreenkomste en gedeelde waardes. Ons staan rassisme teen, of dit nou van wit of van swart kom. Ons wil nie aan die eenkant versoening predik maar in waansinnige onderlinge verdeeldheid en agterdog voortleef nie. Almal moet die wonder beleef van die moontlikheid dat ons een kan wees.

Ons waardeer dit opreg dat daar van die kant van ons minister Naledi Pandor paslike veroordeling van die rassevoorval uitgespreek is, maar dat sy onmiddellik die fokus geplaas het op die geleenthede wat die geval vir al ons kampusse maar ook vir ons land bied.

Eweneens ervaar ons die reaksie van die rektore van nasionale universiteite as aandoenlik positief waar die vanselfsprekende veroordeling gepaardgegaan het met die oorheersende geneigdheid om as leiers van meer rassige kampusse intellektuele leiding te probeer gee in die bepaling van waar ons land staan in die hantering van rassisme, ons erfsonde.

Ons is maar alte bewus daarvan dat ons ongelukkige geskiedenis van kolonialisme en apartheid nog vars in die geheue is. In ons euforie oor die koms van die demokrasie, wat gegrond is op ons grondwetlike verklaring van ons eenheid, was ons nietemin miskien naïef om te dink dat ons in werklikheid nou een is. Dit was bloot die aanhef. Jody Kollapen van die Suid-Afrikaanse Menseregtekommissie het iets beet wanneer hy aanvoer dat ons wel versoening omhels het, maar naïef gedink het dat solank ons die konsep op ons lippe neem, dit alles sal regmaak. Ons stem saam dat daar inderdaad steeds baie werk te doen is.

Ons wil te maklik die omvang van die taak om ’n nierassige nasie te bou geringskat. Ons misken heel dikwels die inherente gebrek aan kapasiteit by mense om op hul Godgegewe ooreenkomste te fokus. Dit lyk asof mense veel meer geneig is om verskille, gewaand of eg, te beklemtoon. Dit is ’n deel van ons menslikheid. Daar is ’n ontstentenis van leiding van byvoorbeeld ons kerk. Die kerk verkondig met heilige preweling ons eenheid in Christus, maar verdedig onmiddellik daarna dawerend verdeeldheid in die kerk. Ons pas regstelling in die werkplek toe sonder om werklik aandag te gee aan en bronne beskikbaar te stel vir die hantering van geregverdigde swart woede en sonder om begryplike aanmatiging en meerderwaardigheid te versoen met ewe begryplike wit verydeling en vervreemding.

Ons ag diversiteit as ’n gegewe sonder om genoegsame werk daarvan te maak om die rykheid van ons heterogeniteit in te bou in die nierassige eenheidstaat wat ons voorsien. Ons begaan ook die fout om die erfsonde van rassisme as net ’n Suid-Afrikaanse fenomeen te eien en is geskok as ons opmerk hoe diep die kloof tussen groepe in Amerika steeds lê.

SENATOR BARACK OBAMA se toespraak in Philadelphia spreek tot die hart van die kwessie oor hoe moeilik dit is om medemenslik te wees en hoe ons sukkel om ons in ander skoene te plaas en so eenheid te bou.

Ons vergeet so maklik dat ons versugting na vrede nêrens sal kom as ons nie die aandrang verstaan dat niemand gevra word om af te skuif nie, maar dat mense bloot gevra word om op te skuif sodat almal sitplek kan kry sodat ons sodoende mekaar se menswaardigheid kan voel en verstaan. Ons almal het gelyke aanspraak op Suid-Afrikanerskap. Niemand het die reg om meerderwaardig te voel nie. Ons mag ook nie ruimte skenk aan die geboorte of oplewing van ’n nuwe veronderstelling dat gemeensaamheid gebou kan word deur rassevernedering aan die een kant en rassevergelding aan die ander kant nie. Ons in Suid-Afrika het ’n hoë prys betaal vir die beoefening asook die verdraagsaamheid. Ons moet enige vorm van rassehegemonie teenstaan.

Hoe erg die provokasie ook al by swart mense kan wees wanneer ons rassevergelding soek, ons mag dit nooit weer verdra nie. Aan die ander kant is dit ewe gevaarlik dat ons nasionale geesdrif vir vergifnis en versoening deur wit mense geag word as ’n geleentheid om terug te val in gemaksones van meerderwaardigheid en toe-eiening Ons is dit aan ons toekoms verskuldig om hierdie tendense onmiddellik raak te sien en te besweer. Dit verg dapper leierskap. Ons universiteit het rede om trots te wees op ons prestasies om groter oopheid en toeganklikheid te skep. Die afgelope 5 jaar het ons 61 studente uit lande soos die Soedan, Ethiopië, Kameroen, Botswana en Lesotho gedoktoreer. Boonop het 6 studente uit lande soos Korea en Indië by ons doktorsgrade verwerf en 11 uit lande soos Amerika en Duitsland. Dit is ons trots.

Ons aan die UV is dit aan ons land maar ook aan onsself verskuldig om nederig te bly en, waar nodig, ons hand diep in eie boesem te steek, maar terselfdertyd te beklemtoon dat ons nie gedefinieer wil word deur insidentele vergrype van ’n klein groep misleide studente nie – hoe erg hul optrede ook al is. Ons reken daarmee af, maar ons wil graag onsself erken as deelgenote aan die erfenis van die nasionale sonde van rassisme, maar ’n universiteit wat transformasie aktief nastreef. Ons is trots op ons oopheid en wat daaruit voortspruit. Op die oomblik is ons onsosiale tradisie van herkoms Afrikaans en Sotho en is ons daarop ingestel om, waar doenlik en waar dit vereis word, Engels as internasionale taal in te bou in ons pogings om mekaar te vind eerder om ons trotse kultuur tradisies te vergeet.

DIE raad, die senaat, die rektor, die personeel van die universiteit wil saam met studente en werkers opnuut geleenthede soek om in gesprek met mekaar te bly. Ons wil saam opgewonde bly oor die moontlikheid van heling, groei en transformasie wat die onlangse insident vir ons geskep het.

Artikel in Die Burger, Saterdag 22 Maart 2008

We use cookies to make interactions with our websites and services easy and meaningful. To better understand how they are used, read more about the UFS cookie policy. By continuing to use this site you are giving us your consent to do this.

Accept