elik uitgenooi na ’n populêre lesing aangebied deur die Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans aan die Universiteit van die Vrystaat.

Act, Ek’t, Ekke: Klara du Plessis se Transtalige Poëtika

SPREKER: Dr Klara du Plessis, University of British Columbia (Okanagan)

Datum: Vrydag 3 Oktober 2025
Tyd: 12:00-13:00
Plek: FGG201

OPSOMMING

Om afstand te doen van die tweedeling tussen eentaligheid en veeltaligheid, verkies die kritikus Sarah Dowling die term “translingual” of transtaligheid omdat dit die vermoë het om tale met mekaar te laat kommunikeer, om tale mekaar te laat beïnvloed en te transformeer (Translingual Poetics). Deur transtaligheid as 'n digterlike raamwerk te aanvaar wat 'n verkenning van die verhoudings tussen tale moontlik maak, skryf Klara du Plessis poësie in en tussen Engels en Afrikaans. Haar bekroonde debuutbundel, Ekke (2018), is beskryf as “a participant in and an interrogator of systems of meaning” (DeLong, “Equivalence, Excess, Ekke”). Haar bundel, G (2023)—geskryf saam met Khashayar "Kess" Mohammadi—wend homofone aan om Persies tussen Engels en Afrikaans in te weef, die beduidende verhouding tussen tale te bevestig en arbitrêre grense van taalkundige nasionaliteit te weerstaan. Mees onlangs het Du Plessis haar eerste Suid-Afrikaanse, tweetalige bundel Ek't Act (2025) gepubliseer. Soos die titel aandui, beklemtoon dit 'n tematiese spanning tussen identiteit, aan die een kant, en vertolking en opvoering aan die ander kant. Dit vra: Hoe resoneer die poëtiese spreker oor tale, landskappe en liggame heen? Wat is die verhouding tussen transtaligheid, rolspel en outentisiteit?

OOR DIE SPREKER

Klara du Plessis is bekend vir haar bydraes tot langvorm- en transtalige digkuns. Ek’t Act (Karavan Press, 2025) is haar Suid-Afrikaanse debuutbundel, maar sy het al vier ander bundels in Kanada uitgegee. Ekke (Palimpsest Press, 2018) is bekroon met die 2019 Pat Lowther Memorial Award wat jaarliks toegeken word aan die beste bundel deur ’n vrou in Kanada. Ekke en G (Palimpsest Press, 2023)—’n samewerking met Khashayar “Kess” Mohammadi wat Afrikaans, Engels en Persies in transtalige vergelyking tot mekaar stel—is plaaslik by Poetry In McGregor, Tuin van Digters, Vrystaat Kunstefees en Woordfees bekendgestel. Dié bundels is ook met lof in Die Beeld en op LitNet geresenseer. ’n Keur van Klara se gedigte verskyn in Alfred Schaffer se Nederlandse vertaling in DW B se “Stemmen uit Zuid-Afrika”-uitgawe (2024). Klara is besig met postdoktorale studie aan die University of British Columbia. Sy woon in Montreal en vir dele van die jaar in Kaapstad.

RSVP
Petronella Bango
E: BangoPJ@ufs.ac.za

Hiermee word jy vriendelik uitgenooi na ’n populêre lesing aangebied deur die Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans aan die Universiteit van die Vrystaat.

SPREKER: Natie Botes

Datum: Vrydag, 29 Augustus 2025

Tyd: 11:30-12:30

Plek: FGG201

OPSOMMING

Die onderwerp van hierdie lesing is ’n ondersoek na opinies wat opgeneem is is oor Anton Goosen, ’n liedjieskrywer en sanger wat in 1979 gedebuteer het met sy album Boy van die suburbs. Tussen 1980 en 2024 publiseer hy 13 studioalbums, sy memoires en ’n verwerkte liriekbundel. Die lesing verken “die-maak-van-die-maak” van die Goosen-dokumentêr Riviersonderend waarin die geskiedenis van Afrikaanse populêre musiek as agtergrond dien vir Goosen se faam. Die gesprek neem die gehoor agter die skerms van die oorspronklike dokumentêr waarmee Deon Meyer en Neil Sandilands weggetrek het (rondom 2010) en uiteindelik deur Natie Botes, Rob Abandanon en Niel van Deventer in 2025 voltooi is. Die nuwe span het gefokus op wat in Goosen se oeuvre as vernuwend beskryf kan word, maar fokus ook op sy uitsprake wat tot sensuur gelei het. Die Direktoraat van Publikasies muilband byvoorbeeld Goosen in so mate dat hy die mees gesensoreerde Afrikaanse liedjieskrywer ooit word.

OOR DIE SPREKER

Natie Botes is sedert 1991 ’n konstruksie-entrepreneur en het ’n lewenslange passie vir musiek, letterkunde, reis en fotografie. Tussen 1999 en 2003 skryf hy Volume – ’n weeklikse musiekrubriek in die Volksblad. In 2015 stig hy KALM (Kongregasie van Afrikaanse en Afrika- Letterkunde en Musiek) en in die konsepfase daarvan werk hy ten nouste saam met Breyten Breytenbach. Hy was die uitvoerende  vervaardiger van verskeie bekroonde musiekproduksies, sowel as musiekopnames. Een hiervan is die SAMA-bekroonde Die Middernagtrein van Piet Botha. Van Natie se lirieke is opgeneem deur ddisselblom, Richard van der Westhuizen en Lucas Maree. In 2023 stig hy en Rob Abandanon Pink Moon, ’n produksiehuis wat toegespits is op dokumentêre films, onder meer Magic of it all, oor die klassieke rockgroep Strawbs. Pink Moon neem in 2024 ’n reeks opnames oor wat Deon Meyer vanaf 2013 laat skiet het oor Anton Goosen. Die projek word in 2025 voltooi met die titel Riviersonderend.

Natie beskik oor ’n graad in Bemarking, ’n Honneursgraad in Afrikaans en Nederlands wat bekroon is met die D.F. Malherbe-toekenning, en ’n Meestersgraad in Kreatiewe Skryfwerk, met lof behaal aan die UV, en bekroon met die Marius Jooste-prys.

RSVP
Petronella Bango
E: BangoPJ@ufs.ac.za

’n Huldeblyk aan Breyten Breytenbach

Spreker: Prof Johann Rossouw, UV

Datum: Vrydag, 25 Julie 2025
Tyd: 11:00-12:00
Plek: FGG201

OPSOMMING
In hierdie huldeblyk aan Breytenbach kyk Rossouw terug op sy verbintenis met Breytenbach oor feitlik drie dekades, en die invloed wat Breytenbach op sy filosofie, verwerking van die apartheidsbedeling en oriëntasie in die post-apartheidsbedeling, asook sy geestelike praktyke uitgeoefen het. Die lesing sal veral fokus op Rossouw se persoonlike herinneringe aan en gesprekke met Breytenbach.

OOR DIE SPREKER
Johann Rossouw is professor in filosofie en hoof van die Department Filosofie en Klassieke aan die Universiteit van die Vrystaat. Hy is ook romansier, vertaler en essayis, veral bekend vir sy werk in Rapport en vir LitNet. Rossouw was bekend met Breyten Breytenbach sedert 1995 tot met laasgenoemde se ontslaping in 2024, en het onder andere danksy sy verbintenis met Breytenbach in die ouderdom van 28 die Zen-Boeddhisme begin beoefen, wat daartoe gelei het dat hy vanaf 2003 tot 2011 ’n praktiserende Zen-monnik was.

RSVP
Petronella Bango
E: BangoPJ@ufs.ac.za

Hiermee word jy vriendelik uitgenooi na ’n populêre lesing aangebied deur die Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans aan die Universiteit van die Vrystaat.

Plaas jou naam op die adreslys via Petronella Bango: BangoPJ@ufs.ac.za

EERSTE lesing in 2025: Poësie as ’n vorm van egodokumentasie: Die ontstaan van Stil gesprek

Spreker: Prof Jannie Pretorius, Fakulteit Opvoedkunde, Universiteit van die Vrystaat

Datum: Vrydag 28 Maart 2025
Tyd: 11:00-12:00
Plek: FGG201

OPSOMMING

Die lesing ondersoek hoe poësie as 'n vorm van egodokumentasie funksioneer, waarin die digter se persoonlike voorkeure, ervarings en gedagtes na vore kom. Die ontstaan van Stil gesprek (’n bundel ekfrastiese gedigte) sal bespreek word, met spesifieke verwysing na die rol van die digter se ego in die proses. Die drie resensies van Stil gesprek en die gebeure wat daaruit voortgespruit het, sal kortliks bespreek en vir algemene bespreking oopgestel word.

OOR DIE SPREKER

Jannie Pretorius was vanaf 1988-2006 ‘n Biologie-onderwyser by drie Vrystaatse hoërskole. In 2007 is hy as dosent in Opvoedkunde by die Universiteit van die Vrystaat aangestel. Agt-en-twintig van sy akademiese artikels – in Afrikaans en Engels – is oor die jare gepubliseer en in 2021 is hy tot mede-professor bevorder. Sy debuutdigbundel, Stil gesprek, is in 2024 deur Naledi gepubliseer.

Die lesing word aangebied in Afrikaans. Laat ons asb. weet indien tolkdienste benodig word.